Endonezya ve Malezya'da Mezhepçilik Yükseliyor

Malezya ve Endonazya Güney Doğu Asya’da bulunan ve halkalarının büyük bölümü Müslüman olan iki ülke. 28 milyon nüfuslu Malezya’da 200 bin ve 250 milyon nüfuslu Endonezya’da da ise 2,5 milyon Şii Müslüman var. Her iki ülkenin anayasasında da Sünni – Şii ayrımı yapılmıyor. Ancak Şiilerin ilişkili olduğu herhangi bir terör saldırısı ya da aşırı düşüncelere sahip grup olmamasına rağmen belli kesimler onları hedef tahtasına oturtmak istiyor.

Malezya’da Ulusal Fetva Konseyi, 1966’dayayınladığı bir fetva ile Şiileri sapık ilan ederek bu mezhebe ait ilkelerin basılmasını ve yayınlanmasını yasakladı. Müslümanların Ehl-i Sünnet vel Cemaat’in öğretilerine sadık kalmasını emretti. Şu anda Malezya’daki 14 eyaletin 11’indeki İslami otoritelerin bu fetvanın uyguladığı düşünülüyor. Ülkenin kuzeyinde kalan Perak eyaletinde dini bir mahkeme 2014 yılında üç Şii’yi Şia mezhebinin dilini kullanma gerekçesiyle tutukladı.

2011 yılında 500 kişilik bir grup, Doğu Java’da Şiilerin yaşadığı bir köye saldırdı. 300 kişi kaçmak zorunda kaldı. Saldırganlar hakkında herhangi bir işlem yapılmadığı gibi kaçanlar da yerle bir edilen köylerine olaydan bir ay sonra geri dönmeye zorlandı. Analistlere göre bugün de mezhebi düşmanlık geçmişe göre daha iyi değil.

Her iki ülkede de İslam’ın aşırı yorumlarının giderek daha fazla rağbet gördüğü öne sürülüyor. Öyle ki iki ülkenin de günün birinde IŞİD gibi terör örgütleri için önemli bir eleman kaynağı olacağı iddia ediliyor.

Bazı uzmanlara göre Güneydoğu Asya’da mezhebi ihtilafların güçlenmesi, IŞİD gibi örgütlere ilham veren Suudi Vahabizminin güçlenmesiyle doğrudan ilişkili. Malezya’da Suudi destekli Vahabileştirme programları 1981 ile 2003 yılları arasında Başbakanlık yapan Mahathir Muhammed döneminde yaygınlaştı. Endonezya’da ise Suharto’nun diktatörlük döneminin sona erdiği 1991 yılından sonra Suudi destekli grupların önü açılmış oldu. Öte yandan bölgedeki Şii karşıtlığının Suudi Arabistan – İran arasındaki rekabetin sonucu olduğu değerlendirmeleri de yapılıyor.

Ayrıca Malezya’nın Perak eyalet müftüsü Harusani Zekeriya’nın Şiiliği bir İran mezhebi olarak tanımlaması Güney Doğu Asya’daki Şia karşıtı hareketlerin yerel bir kavganın değil jeopolitik çatışmaların ürünü olduğu yorumlarına sebep oldu.

El Cezire, Yemen’deki Suudi Arabistan koalisyonu için savaşan Malezya askerleri olabileceğini iddia eden bir rapor yayınlamıştı. Bu haber söz konusu rekabetin başka bir göstergesi olarak düşünülebilir. Ancak Malezya Savunma Bakanı Hişameddin Hüseyin söz konusu askerlerin sadece eğitim için orada olduğunu ifade ederek iddiaları reddetti.

Durum ne olursa olsun Sünniliklerini ön plana çıkaran oportünist politikacılar sayesinde Güney Doğu Asya’da mezhepçiliğin politik bir yön kazandığı yorumları yapılıyor. Bu politikacılar Suudi Arabistan gibi zengin Orta Doğu ülkelerinin desteğini almaya çalışıyor. Diğer yandan Malezya ve Endonezya’da hükümetlerin kendilerine verilen siyasi desteğin sürmesini sağlamak için toplumdaki muhafazakar unsurlardan medet umdukları bir gerçek. Ancak politikacıların bu umutlarına karşılık veren toplumsal bir kesim de mevcut. Yani taraflar karşılıklı olarak birbirini besliyor.

KUDÜS HABER

, 13 Şubat 2018 18:05