İran'ın Dış Politika Anlayışı ve Nükleer Anlaşma

Trump’ın nükleer anlaşmayı yok sayacağına dair tehditleri Avrupa Birliği'ni kaygılandırıyor. Avrupa’nın durgun olan ekonomisi için İran’ın yeni pazar ve yeni açılım olduğunu fark eden Avrupa ülkeleri, Tahran’a sık sık ziyaretler düzenliyor.

Nitekim, AB Dış Politika Sorumlusu Federica Mogherini’nin İran cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin ikinci dönem yemin törenine katılması bir çok mesajı beraberinde taşıyor.

Biz de Nükleer Anlaşma konusunu ve gelinen süreci İran'ın önde gelen Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Fuad İzedi ile konuştuk.

Kudüs Tv'nin sorularını yanıtlayan Prof. İzedi, "ABD ile İran’ın nükleer anlaşmadan beklentileri neydi? Ve şimdi nereye doğru gidiyor?" sorusuna şu şekilde cevap verdi:

"Amerika Dışişleri Bakanı ve Savunma Bakanı'nın söylemleri ortada. Amerika'nın hedefi İran nizamını değiştirmek. Amerika'nın siyaseti ve finansal politikaları hedeflerinin bu olduğunu ortaya koyuyor. İran'ın ise Nükleer Anlaşma ile hedefi, yaptırımları ve etkilerini azaltmaktı. Bu açıdan her iki tarafın hedefi de birbiriyle çelişiyor. Amerika ile İran arasındaki sorunlar hiç bir zaman bitmeyecek . Karşı taraf sizi yok etmeye çalışıyor. Sizi yok etmeye çalışan biriyle sorunsuz yaşanılmaz ki... Dolayısıyla İran ve Amerika ilişkileri düzelmez..."

Prof. Fuad İzedi, Amerika'nın İran düşmanlığının sebebine yönelik sorumuza çarpıcı bir cevap veriyor:

"Amerika, İran'ın etkisinden rahatsız. Çünkü İran'ın bölgede ki düşmanı İsrail'dir. İsrail, Amerika'nın müttefiği, Amerika'nın dostudur. Amerika’da çok güçlü İsrail nüfuzu vardır. Amerikan senatosu ve kongresi de İsrail’in etkisi altındadır. Amerika, İran’da direniş ruhu olduğu sürece, İran’nın İsrail’e karşı mücadele ve direniş ruhu şimdiye kadar olduğu gibi devam ederse, İran’dan rahatsız olacaktır. İran’ın direnişi sürecektir. İran’ın bölgedeki direniş eksenine destekleri devam edecektir. ABD ile İran ilişkilerindeki sorun köklü ve derindir.

Prof İzedi, İran'ın dış politika ve komşularla ilişkiler konusunda ise önemli tespitler yapıyor:

"İran, dış siyasetinde bütün dünya ülkeleriyle ilişkilerini geliştirmek istiyor. İsrail hariç. İran bütün ülkelerle ilişkilerin iyi olmasını istiyor. İran, ABD ile sorun yaşamak istemiyor. Amerika, İranla sorun yaşıyor. Var olan sorunlar İran’dan değil Amerika’dan kaynaklanmaktadır. İran, Türkiye ile Rusya ile Çin ile ve komşuları ile ilişkilerinin iyi olmasını istiyor. Uzak ya da yakın ülkelerle ilişkilerinin iyi olmasını istiyor."

Prof. İzedi, Nüklere Anlaşma konusunda Amerika ile Avrupa Birliği arasındaki fikir farlılıklarına da değindi. Avrupa tercih yapmakla karşı karşıya kalırsa Amerika'yı tercih eder diyen Fuad İzedi, şu değerlendirmelerde bulundu:

"AB Dış Politika Sorumlusu Federica Mogherini’nin son İran ziyareti, Ruhani’nin yemin törenine katılmak amacıyla gerçekleşti. Bilindiği gibi ABD ile AB arasında bazen görüş farklılıkları bulunuyor ve vardır. Nitekim, Trump’un nükleer anlaşmalara karşı yaklaşımı ile AB’nin nükleer anlaşmalara yaklaşımı farklıdır. Bu konuda AB ile Amerika arasındaki görüş ayrılıkları var. Mogherini’nin Ruhani’nin yemin törenine katılması da, Ruhani’yi nisbi bir destek şeklinde görülebilir. Oysa, şunu da biliyoruz. Avrupa, Amerika ile İran arasında bir seçim yapacak olsa, her zaman Amerika’yı tercih eder. Bundan önce de Amerikayı tercih etmiştir. Avrupa Birliği, Amerikanın baskısı altındadır."

KUDÜS HABER

BATI ASYA, 16 Ağustos 2017 23:14