İsrail'in Gözü İran'ın Üzerinde

Siyonist düşmanın başbakanı Binyamin Netanyahu, Tel Aviv’in “ehveni şer/kötünün iyisi” olarak adlandırdığı şeyi, yani Lübnan’la ateşkesi kabul etmeye zorlanmasını gerekçelendirmesi bağlamında, kendisini harekete geçiren birden fazla nedene işaret etti. “Silahlı kuvvetlerin yeniden canlandırılması” ve “askeri depoların yeniden doldurulması” gerekliliği bu nedenler arasında yer alıyordu ve her ikisi de “İsrail'in artık savaşı sürdüremeyeceği” ifadesiyle aynı manaya geliyordu. Netanyahu’nun sözleri, vaat ettiği zafere ulaşmak için pratik seçeneklerin sınırlı olduğu göz önüne alındığında, sahadaki acziyetin neredeyse doğrudan kabulünü temsil ediyordu.

Bu ikrardan daha da önemli olan şey ise Netanyahu’nun, İran tehdidiyle yüzleşmeye hazırlanılabilmesi için Lübnan ile olan savaşı durdurmanın gerekliliği üzerindeki vurgusudur. Hizbullah’a karşı tam bir zafer elde edilemese de “İran tehdidine” karşı daha etkili bir yüzleşmenin gerekliliğini ifade eden bir söylem kullanılmıştır. Hizbullah’a karşı istenen sonuca ulaşılamamasından ötürü İsrail’in, planlama ve karar alma masasına İran’ı ve tehditlerini, mezkûr savaşla bağlantılı olarak getirmiş olması uzak bir ihtimal değildir. Ya da Tel Aviv, Tahran’la yüzleşerek onu sonsuza kadar kontrol altına alma ve aynı zamanda bölgesel tehditleri tamamen sona erdirme şeklinde tezahür eden bahsine Amerikan yönetiminin hazır olduğunu düşünüyordur.

Bu bağlamda gündeme gelen sorulardan bir kısmı da İran’ın kendisinin son savaştan neler öğrendiğine ilişkin: İran, Hizbullah’ın yeteneklerini, onu önceki istihbarat seviyesine ve dokunulmazlığına kavuşturacak şekilde onaracak mı? Yoksa İsrail kuvvetleri ve savunmasıyla karşı karşıya kalınacağı vakit adına, Hizbullah’ın kimliğinde ve zarar verme gücünde değişime sebebiyet verecek, yeteneklerin onarımı ile alakalı savaşın gözden geçirilmesini gerekli kıldığı farklı hazırlık ve teçhizat stratejileri mi var? Bu ve benzeri sorular, saha göstergeleri ve delillere dayalı bir yön belirleninceye kadar Tel Aviv’de önümüzdeki aylarda araştırma ve değerlendirme konusu olacak.

İşgalci Siyonist İsrail için en endişe verici ve aynı zamanda İsrailliler nezdinde Netanyahu’yu İran İslam Cumhuriyeti tehdidine ilişkin konuşmasında haklı gösteren soru ise şu: İran, şimdiye kadar kendisini karakterize eden genel eğilime uygun olarak yani İsrail ile karşılıklı saldırıların gerçekleştiği vakte kadar benimsemiş olduğu savunma ve saldırı amaçlı caydırıcı askeri hazırlıklarını aynı şekilde sürdürecek mi? Yoksa ona askerî açıdan zarar verecek tüm yaklaşımları ortadan kaldıracak çok daha büyük bir caydırıcı güç kaynağına mı yönelecek? Tel Aviv’deki bazı araştırma merkezleri, Tahran’ın, aslında çok güçlü bir caydırıcılık arayışına yönelebileceği ve nihayetinde nükleer kapasite alanındaki ilkelerinden ve silah üretmeden sadece nükleer eşikte bir devlet olmaktan vazgeçip silah üretimine geçebileceği dolayısıyla da Amerikan iradesine boyun eğmeyi reddeden diğer ülkelerin deneyimleriyle de kanıtlandığı üzere kendisine yönelik herhangi bir askeri saldırıyı önleyecek etkili bir koruma şemsiyesine kavuşacağı konusunda uyarıyor.

Bir süredir İran içinde nükleer stratejinin yeniden değerlendirilmesi yönünde çağrılar artıyor.

Tel Aviv’deki Ulusal Güvenlik Araştırma Merkezi, Lübnan’daki ateşkesten önce yazılan ve yayınlanan kısa bir çalışmada, İran’ın güvenlik doktrinini değiştirmeye yönelik potansiyel yaklaşımın; caydırıcılığın güçlendirilmesinin, İran’ın füze yeteneklerinin geliştirilmesi, Hizbullah’ın ve İran yanlısı grupların yeniden eski güçlerine ulaştırılmasıyla sınırlı kalmaması; ötesinde nükleer doktrinin yeniden gözden geçirilmesi ve İsrail ve ABD’ye karşı nihai “sigorta politikası” olarak hizmet edebilecek nükleer bir atılım gerçekleştirme olasılığının araştırılmasını da içermesi gerektiğine işaret ettiği değerlendirmesinde bulundu. Çalışmada, İran’ın nükleer stratejisinin yeniden değerlendirilmesi ve mevcut eşiğin aşılması çağrısının ardından, nükleer atılımın yani nükleer bombaya sahip olunacak atılımın süresini kısaltma eğilimlerinin geçtiğimiz yıl belirginleştiği ifade edildi. Örneğin geçen Nisan ayında İsrail ile İran arasındaki gerilimin tırmanması sırasında, nükleer tesisleri korumakla görevli Devrim Muhafızları biriminin komutanı Ahmed Hak Talib, İsrail’in bu tesislere saldırmaya yönelik herhangi bir girişiminin Tahran’ı nükleer yaklaşımını yeniden gözden geçirmeye itebileceği konusunda uyardı. Daha sonra İslami Şura Konseyi Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Komitesi üyesi Cevad Kerimi Kuddusi, İran’ın, İslam Cumhuriyeti Rehberi’nin iznini aldıktan sonra bir hafta içinde nükleer deneme yapabileceğini söyledi. Benzer şekilde Şehit Beheşti Üniversitesi Rektörü ve nükleer fizikçi Mahmud Rıza Agamiri, 7 Nisan’da İran televizyonuna verdiği röportajda İslam Cumhuriyeti Rehberi’nin nükleer silahları yasaklayan fetvasını değiştirebileceğini ve fetva değiştirildiğinde de İran’ın nükleer silahları üretebileceği değerlendirmesinde bulundu.

Son zamanlarda bu tür açıklamaların arttığı gözlenmekte. Nitekim geçen Ekim ayında onlarca İranlı vekil, Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi’ne resmi bir mektup göndererek İslam Cumhuriyeti’nin nükleer programıyla ilgili güvenlik yaklaşımını gözden geçirmesi çağrısında bulundu. Aynı ayın 26’sında, Dış İlişkiler Stratejik Konseyi Başkanı Kemal Harazi, Tahran’ın balistik füzelerinin menzilini genişletmeyi düşünebileceğini ve ülkesinin nükleer silah üretmek için teknik kapasiteye sahip olduğunu, ancak bunun önünde İslam Cumhuriyeti Rehberi’nin yaklaşımı olduğunu vurgulayarak İran’ın varoluşsal bir tehditle karşı karşıya kalması durumunda nükleer doktrinin gözden geçirilmesinin gündemde kalmaya devam edeceğini ifade etti. Ayrıca Savunma Bakanlığı ve Devrim Muhafızları ile iş birliği içinde çalışan İmam Hüseyin Üniversitesi’nin çıkardığı “Savunma Siyaseti” dergisinde yakın zamanda yayımlanan bir makaleye göre, İran’ın nükleer doktrininin yeniden değerlendirilmeye ihtiyacı var.  Dergi, nükleer caydırıcılık stratejisinin her türlü kapsamlı askeri saldırının caydırıcılığını sağladığını ancak bu etkinliğin, gelişen askeri dinamikler ve İran’ın nükleer programına yönelik başta İsrail olmak üzere artan tehditler ışığında azaldığına dikkat çekti.

Evet, Ulusal Güvenlik Araştırma Merkezi’nin araştırması ve şu andaki diğer Siyonist yaklaşımlar, İsrail’in İran’a karşı propaganda ve kışkırtmasının bir parçası olabilir; ancak şöyle bir paradoks da var ki bunlar aynı zamanda gerçek bir temelden de yoksun değildir. Tel Aviv, olup bitenlerin, Tahran’daki karar vericiyi, İran’ın nükleer eşik seviyesindeki konumunu değiştirmek ve gecikmeden bu düzeyi aşıp nükleer bir devlet konumuna ulaştırmaya ilişkin kararını vermesi de dahil olmak üzere tüm tehditleri tartışmak için masaya koymaya ittiğine inanıyor. Bu da İsrail’i ve arkasındaki ABD’yi, eğer çok geç değilse, çok geç olmadan koruyucu veya önleyici bir eyleme geçme yükümlülüğü altına alıyor.

Kudüs Haber Ajansı - KHA

ÇEVİRİ ANALİZ, 02 Aralık 2024 20:22