Elektrik Kesintileri İsrail'i Nasıl Felç Eder?

Lübnan sınırındaki çatışmalar ve Hizbullah'la savaş potansiyeli yoğunlaştıkça, İsrail enerji arzı kıtlığına ve elektrik şebekesi güvenliğine karşı savunmasızlığı konusunda daha fazla endişe duyuyor. Ateşkes müzakereleri hiçbir yere varmazken, birçok uzman ve İsrailli içeriden kişi, enerji güvenliğinin işgal devletinin Aşil topuğu haline gelebileceğine inanıyor. 

Ukrayna'dan alınan dersler, sıcak bir çatışma sırasında enerji altyapısını korumanın ne kadar zor olduğunu gösteriyor. İsrail'in "gelişmiş" hava savunmasına rağmen, işgal devletinin enerji sistemi saldırılara karşı oldukça savunmasız durumda. Bu durum, bu yılın başlarında, elektrik kesintilerinin Tel Aviv, Petah Tikva ve Birsebi'deki bölgeleri etkilediği ve binlerce kişiyi elektriksiz bıraktığı zaman ortaya çıktı.

Üst düzey bir devlet elektrik yetkilisi olan Şaul Goldstein, İsrail'in enerji sektörünün büyük bir savaşa hazırlıksız olduğunu itiraf ettiğinde endişeler daha da arttı. Hizbullah'la bir savaşta İsrail'in enerji altyapısının ciddi aksamalar yaşayabileceği konusunda uyardı. 

"72 saat elektriksiz kaldıktan sonra burada yaşamak imkansız olacak" şeklindeki açık sözlü ifadesi, kamuoyunda bir endişe dalgasına yol açtı. Enerji Bakanı Eli Cohen ve İsrail Elektrik Şirketi'nin CEO'su Meir Spiegler, Goldstein'ın yorumlarını eleştirse de, yine de hem yetkililer hem de vatandaşlar arasında alarm uyandırdı. Sonuç olarak, birçok İsrailli gelecekteki kesintiler beklentisiyle panikle dizel jeneratör satın alıyor.

Hem Hizbullah hem de İsrail ordusu daha geniş bir doğrudan çatışmadan kaçınmaya istekli görünse de – ki bu neredeyse kesinlikle her iki taraftan da müttefikleri çekecektir – gerilimler çok yüksek olmaya devam ediyor. İsrail'in Nisan ayında Şam'daki İran konsolosluğuna düzenlediği saldırı, ardından İran'ın füze ve insansız hava aracı misillemesi ve daha yakın zamanda İsrail'in üst düzey Hizbullah ve Hamas yetkililerine yönelik suikastlarının ardından durum tırmandı. İsrail saldırılarına verilen tepkiler zararı en aza indirecek şekilde hesaplanmış olsa da, yanlış hesaplama riski büyük görünüyor ve daha yıkıcı bir savaşı tetikleme tehdidi oluşturuyor.

Hizbullah'ın Tel Aviv'e mesajı 

Haziran ayında Hizbullah, İsrail hava sahasını ihlal eden bir insansız hava aracı tarafından çekildiği bildirilen ve liman kenti Hayfa ve çevresindeki hassas altyapı ve enerji tesislerini ortaya çıkaran bir video yayınladı. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah, Lübnan direnişinin ülkeye savaş dayatılması durumunda "kısıtlamalar, kurallar veya sınırlar olmaksızın" savaşacağı konusunda uyardı. 

The Cradle'a konuşan deneyimli küresel enerji uzmanı Cyril Widdershoven şunları söylüyor: “Hizbullah/İran ve İsrail arasında geniş çaplı bir çatışma başlarsa, kesinlikle İsrail enerji şebekesi/sistemi hedef alınacaktır. Hizbullah'ın İsrail'e diz çöktürmek için sistemi ne kadar vurabileceği bilinmiyor. Ancak İsrail ordusunun, hava kuvvetlerinin ve donanmasının bir yıl süren hazırlıklarına bakıldığında, buna karşı koymak ve hatta Hizbullah/İran'ın yeteneklerini kesin olarak önleyici olarak ortadan kaldırmak için önlemler alındı.”

Bununla birlikte, Ukrayna'daki savaş, ister batılı ister Rus olsun, en gelişmiş hava savunmalarının bile enerji sistemlerini saldırılardan tam olarak koruyamadığını gösterdi. Özellikle uzun menzilli insansız hava araçlarının yıkıcı olduğu kanıtlandı ve Hizbullah'ın İsrail topraklarının derinliklerine saldırabilecek hassas güdümlü füzeler, insansız hava araçları ve torpidolardan oluşan müthiş bir cephaneliğe sahip olduğuna inanılıyor. 

Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi (CSIS) tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Hizbullah'ın stokunda 120 bin ila 200 bin kısa ve orta menzilli füze ve roket bulunuyor. İsrail Savunma Bakanlığı, ülkenin büyük bir çatışmada günde 5 bin roket saldırısıyla karşı karşıya kalabileceğini tahmin ediyor.

Tel Aviv'in bu risklerin farkında olmasına rağmen, Ulusal Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü (INSS) tarafından Haziran ayında yayınlanan bir araştırma, "siviller için elektrik gibi altyapıdan ziyade askeri varlıkların korunmasına" acil öncelik verileceğini öne sürüyor. 

Dahası, Hizbullah ve Direniş Ekseni'ndeki müttefikleri, Ukrayna'da olduğu kadar Yemen'de de başarıyla kullanılan önemli bir insansız hava aracı cephaneliğine de sahip. Hizbullah'ın ‘Eyyub’ adı altında kullandığı İran ‘Şahid’ insansız hava araçlarının üretimi ucuz ve Rus kaynaklarına göre fiyatı yaklaşık 50 bin dolar. 

Tahran, Batı Asya'daki en büyük balistik füze cephaneliğine sahip olduğundan, İsrail'e yönelik herhangi bir stratejik saldırı özellikle yıkıcı olabilir. Güvenlik uzmanı Ekrem Harief, İsrail'in büyük bir İran saldırısına karşı kendini savunmasının yaklaşık 20-30 milyar dolara mal olabileceğine inanıyor.

İsrail'in enerji sektörünün savunmasızlığı 

Savunmasız elektrik şebekesi tesislerinin yanı sıra, devletin elektrik santrallerinin çoğunu besleyen üç İsrail açık deniz gaz sahasına (Leviathan, Tamar ve Kariş) saldırılar bekleniyor. Tamar sahası, savaş halindeki Gazze Şeridi'ne yakınlığı nedeniyle güvenlik endişeleri nedeniyle geçici olarak kapatıldı. Ancak İsrail-Hizbullah gerilimi arttıkça, İsrail üç alanı da kapatmak zorunda kalabilir. Böyle bir durumda İsrail dizel ve kömür enerjisine geçebilir, ancak bu rezervler zaten sınırlıdır ve tedarik zincirleri zaten Kızıldeniz'de olduğu gibi Akdeniz'de de kolayca bozulabilir.

İsrail'in geleneksel kömür ve dizel enerji santrallerinin çoğu, çevre standartlarını karşılamak için aşamalı olarak kaldırıldı ve bu da ülkenin enerji güvenliğini daha da zayıflattı. İsrail'in elektrik şebekesinin merkezi doğası, Aksa Tufanı Operasyonu boyunca görüldüğü gibi, sorunlu olduğunu kanıtladı; bazı bölgeler yavaş onarımlar nedeniyle uzun süreli elektrik kesintilerine maruz kaldı ve benzer sorunlar daha sonra huzursuz kuzeyde ortaya çıktı. 

Petrol arzında aksama potansiyeli de var. 2006 Lübnan Savaşı sırasında, yabancı tankerler sigorta endişeleri nedeniyle İsrail limanlarına yanaşmayı reddetti ve Hizbullah'ın İsrail altyapısını tekrar hedef alması durumunda benzer bir durum ortaya çıkabilir. Buna ek olarak, İsrail'in başta Azerbaycan'dan Türk boru hatları üzerinden olmak üzere petrol ithalatı, Türkiye'nin siyasi duruşunun değişmesi durumunda tehlikeye girebilir.

Ancak Widdershoven, yukarıdakilerin hepsi gerçekleşirse, topyekûn bir savaşın neredeyse garanti olacağı konusunda uyarıyor: 

“İsrail'in gaz üretiminin eksikliği Mısır'ı ve Ürdün'ü de vuracak. İsrail'e karşı değil, Hizbullah-İran ve Hamas'a karşı bazı Mısır-Ürdün askeri eylemlerini de bekleyin. İsrail gazı olmadığında Kahire ve Amman'da da ışıklar sönüyor.”  

Sivil huzursuzluğun ortasında elektrik kesintileri 

Gerçekten de, İsrail'in Leviathan'daki gaz üretiminin neredeyse dörtte üçü boru hattıyla Mısır'a ve geri kalanı Ürdün'e gönderiliyor ve Ürdün tüketiminin neredeyse yüzde 70'i İsrail tarafından sağlanıyor. En kötü senaryoda, analistler İsrail'in enerji sektörünün, özellikle de elektrik arzının kısa vadeli görünümünün kasvetli olduğu konusunda uyarıyorlar. Şebekenin güvenliğini güçlendirmek birkaç yıl alacak ve maliyetli altyapı yatırımları gerektirecektir.

Bu, Filistinlilerin aksine elektrik kesintilerine ve enerji kıtlığına alışkın olmayan İsrail'in daha geniş nüfusu üzerindeki etkisine ilişkin endişeleri artırıyor. Bu, İsrail'in en aşırılık yanlısı hükümetinin Hamas ile ateşkes anlaşmasına varmadığı için şu anda işgal devletini saran iç siyasi kargaşayı bile hesaba katmıyor. 

Bu tür aksaklıklar kuşkusuz morali etkileyecek olsa da, Widdershoven bir savaş sırasında İsrailliler arasında yaygın bir moral bozukluğunun olası olmadığını savunuyor. Bunun yerine, Hizbullah, İran veya Hamas'tan gelen saldırıların, birçok İsraillinin zaten Gazze'deki savaşı desteklediği yenilgilerine yönelik halk desteğini sertleştireceğine inanıyor. Ancak ne zaman ne de hasar görmüş altyapıyı onarma yeteneği İsrail'in tarafında değil ve geniş altyapı kırılganlıklarını ele almadaki herhangi bir gecikme pahalıya mal olacak.

Kudüs Haber Ajansı - KHA

ÇEVİRİ ANALİZ, 10 Eylul 2024 19:04