İsrail, Sonu Belli Olmayan Bir Noktaya İlerliyor

ABD, Gazze’deki savaşı durdurmak için müzakere sürecini harekete geçirdi. Hamas, birkaç gün önce Washington’dan savaşın kalıcı olarak durdurulması ve Gazze Şeridi’nden çekilmeye ilişkin fikirlerin yer aldığı teklifleri almasının ardından dün Katarlı ve Mısırlı arabulucularla fikir alışverişinde bulunduğunu duyurdu.

El-Ahbar, en dikkat çekici gelişmenin, CIA Direktörü William Burns’ün Katar, Mısır ve Türkiye ile koordineli olarak hazırladığı tekliflerle ilgili olduğunu ve Amerika’nın bu bağlamda serdettiği fikirlerinin Hamas’ın en başta gelen taleplerinden biriyle son derece uyumlu olduğunu öğrendi: Yoruma izin vermeyecek derecede açık bir üslup ile kaleme alınmış bir ifade metne dahil edilerek, İsrail ve Filistin tarafı arasında geçecek müzakerelerin birinci ve ikinci aşamasında ateşkesin devamının sağlanacağı veya birinci aşamanın sonunda tüm müzakere süreci boyunca sürdürülebilir sükunet sağlanacağı belirtilecek. Üstelik bu yaklaşım; İsrail’in, Mısır tarafıyla anlaşarak Refah Sınır Kapısı’nın yönetimi konusunda mutabakat olması koşuluyla bölgeyi boşaltması ancak Tel Aviv’in, Philadelphia Ekseni’nden tamamen çekilmeye zorlanmayacağını söyleyen Amerikan bakış açısının yanı sıra ortaya çıkıyor.

Dün öğleden sonra arabulucular, Hamas’ın fikirlerini İsrail tarafına aktardı ve Siyonist düşmanın Başbakanı Binyamin Netanyahu bir kez daha atağa geçti. Dün gece İsrail medyasının açığa çıkardığı şey tam da buydu. Şöyle ki bir haber sızdırıldı ve Hamas’ın cevabında yer alan Philadelphia Ekseni’nden çekilme talebinin, işleri zorlaştırabileceğini söyleyen üst düzey bir İsrail güvenlik kaynağına bu haber atfedildi. Daha sonra mevzunun arkasında işgalci İsrail’in Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun olduğu anlaşıldı. Netanyahu, olumlu bir atmosfer bahseden konuşmaların ofisinden sızmasını amaçlamıştı. Zira kendisi Washington’un çabalarına yanıt vererek Amerikalıları memnun etmek istiyor; ancak bir anlaşma olmasını da istemiyordu. Bu noktada orduya ve güvenlik güçlerine sorumluluğu yıkmaya çalışıyordu. Bu bağlamda bugün Netanyahu ile müzakerelerle alakalı kurumların liderleri arasında uygun kararın alınması için bir toplantı yapılacağını hatırlamakta da fayda var.

İsrail’in 12. Kanalı konuya vakıf kaynaklara atıfta bulunarak, “Hamas’ın tepkisi ilk kez ilerlemeye izin veriyor ve müzakereler için bir zemin mevcut” diye aktardı ki bu, Israel Today gazetesinin, Hamas’ın karşılığını “iyi bir teklif” olarak nitelendiren ve bunun “Hamas’ın şu ana kadar verdiği en iyi yanıt olduğunu ve anlaşmayı mümkün kılacak nitelikte olduğunu" söyleyen kaynaklardan aktardıklarıyla uyumlu.

Bu gelişmeler ışığında Gazze’deki İsrailli Esirlerin Aileleri Grubu İsrail hükümetini takas anlaşmasını bir kez daha engellememesi konusunda uyardı ve Netanyahu’ya şöyle seslendi: “Hamas’la anlaşmayı kabul etmezseniz milyonlar sokaklara dökülecek.” “Hükümet en büyük ahlaki sınavıyla karşı karşıya: Esirleri kendi hallerine bırakma siyasetine devam mı edecek, yoksa onları kurtarmak için harekete mi geçecek?”

Bu arada işgal ordusu; Kuzey bölgeler, orta bölgedeki bazı kamplar ve yerleşim yerleriyle birlikte ayrım duvarında yer alan güçlerinin yanı sıra Gazze’deki, özellikle de Refah’taki güçlerini azaltmaya hazırlanıyor. İsrail ordusu, dördü güneydeki (Gazze’deki) savaşa katılan, üçü ise Hizbullah’a karşı devam eden gerilime karşı koymak üzere kuzeyde bulunan yedi tümenden oluşuyor. Azaltma kararı, siyasi kademenin, güçlerin şehirlerden ve mahallelerden geri çekilmesi karşılığında kapsamlı istihbarat bilgilerine dayanan ve “lokal istilalar” olarak bilinen çok hızlı ve sınırlı saldırıları içeren savaşın üçüncü aşamasına geçmesi için orduya yeşil ışık yakmasının ardından geldi.

Her ne kadar üçüncü aşama savaş planının bir parçası olsa ve ikinci aşamanın bir uzantısı gibi görünse de bu aşamaya geçişin yakın olduğunun duyurulmasındaki zamanlama birçok soru işaretini gündeme getiriyor. New York Times, “istihbarat camiasındaki” yakın kaynaklarıyla tanınan ünlü İsrailli istihbarat gazetecisi Ronen Bergman’ın imzasıyla çıkan bir raporda, İsrail genelkurmayındaki liderlerin, savaşın mevcut haliyle hiç bitmeyecek bir savaş anlamına geldiği ve “geçici de olsa” Hamas’ı Gazze Şeridi’nde tutma bahasına İsrail için ateşkese ulaşmanın daha iyi olduğu sonucuna vardıklarını ifade etti. Bu kanaat, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun “ertesi gün”e ilişkin net bir formül sunmayı reddetmesinin ışığında doğdu. Sadece Amerikan gazetesinin kaynaklarına göre değil, aynı zamanda düzinelerce İsrail raporuna ve düzenli ve yedek asker ve subaylarla yapılan röportajlara göre askeri güçler fiziksel ve psikolojik yıpranma ve güç kaybı yaşıyor ve bitkin görünüyor.

Vaynet’in yaptığı röportajlara göre ordu, Nekbe’den bu yana yürüttüğü en uzun savaş nedeniyle uğradığı kayıplar sebebiyle çok sayıda personel sıkıntısı çekiyor ve sıkıntılar insan gücüyle sınırlı değil. Yedek yüksek rütbeli subaylarla web sitesinin yaptığı röportajlara göre; artık subaylar, bir hafta görev yapıp ertesi hafta izinli oluyor ve böylece bir tür rutin tutturarak işlerini ve ailelerini bir arada yürütüyorlar. Ekipman ve mühimmat sıkıntısı nedeniyle “mühimmatta iktisatlı” olma stratejisine de geçildi. New York Times’a göre, çektiği sıkıntı nedeniyle ordu, Gazze’deki bazı tankları, kapasitesinin altında mühimmatla donatıyor.

Geniş çaplı bir savaşın çıkma olasılığının artması korkusuyla güneyden kuzeye güç aktarma ihtiyacıyla da bağlantılı olan zamanlamadan bağımsız olarak İsrail ordusunun temel ikilemi, özellikle önceki beş genelkurmay başkanının liderliğini üstlendiği dönemde “küçük ve ölümcül” özellikte kısa süreli savaşlara uygun olarak inşa edilmiş olması. Dolayısıyla çok cepheli ve uzun süreli savaşlara hazırlıksız. Eski ve şimdiki generallere göre ordu, onları dinlendirmek için birçok kez oluşumlarını geri çekmek zorunda kaldı. Çünkü birbirlerinin muadili olarak kullanabileceği yeterli sayıda kuvvet elinde yok. Gazze Şeridi’nde askeri yönetimin kurulması ise en az dört tümen gerektiriyor.

Kudüs Haber Ajansı - KHA

ÇEVİRİ ANALİZ, 06 Temmuz 2024 20:08