ABD'nin Askeri Yardımına Karşı Koymak

Geçen yılın sonlarında, İsrail Maliye Bakanlığı ülkenin 2024 için beklenen bütçesini açıklayarak kayda değer bir gelişme ortaya koydu. Önerilen bütçe, savunma harcamalarında 8,3 milyar dolarlık önemli bir artış çağrısında bulundu ve işgal devletinin silahlı kuvvetleri için yaklaşık 37 milyar dolarlık tarihi bir zirve öngörüyordu. Bu, askeri harcamalarda önemli bir artışa işaret ediyor ve İsrail'i askeri bütçe tahsisleri açısından dünyanın en üst düzey devletleri arasında konumlandırıyor.

2022 itibarıyla İsrail, dünya çapında en yüksek askeri harcamaya sahip ilk 15 ülke arasında yer aldı. Askeri harcamalar GSYİH'nın bir yüzdesi olarak dikkate alındığında, İsrail küresel olarak dokuzuncu sırada yer aldı.

İsrail'in sözde askeri gücünü etkileyen önemli bir faktör, ABD'nin askeri yardımının en büyük alıcısı olma statüsüdür. Washington, 1946'dan bu yana, gelişen güvenlik tehditlerini ele almak ve İsrail'in yeteneklerini geliştirmek için yaklaşık 130 milyar dolar tahsis edilen 263 milyar dolarlık muazzam bir destek sağladı. Ortak tatbikatlar ve işbirliğini içeren bu yardım, Tel Aviv'in niteliksel askeri üstünlüğünü korumada çok önemli bir rol oynamaktadır.

Arap Müttefikleri, İsrail Silahları

2023'te ABD, on yıla yayılan 38 milyar dolarlık bir anlaşmanın parçası olarak İsrail'e rekor kıran 3,8 milyar dolarlık askeri fonla taahhüdünü güçlendirdi. Ek olarak, Avrupa Ana Komutanlığı, önemli askeri acil durumlarda savunmasını güçlendirerek İsrail içinde savaş rezervleri bulunduruyor.

Bugün ABD ile İsrail arasında Karşılıklı Savunma Yardımı Anlaşması (1952), Kamu Bilgi Güvenliği Anlaşması (1982), Karşılıklı Lojistik Destek Anlaşması (1991), Kuvvetlerin Statüsü Anlaşması (1994) ve Terörle Mücadele ve Araştırma ve Geliştirme Mutabakat Zaptı (2005) dahil olmak üzere on savunma işbirliği anlaşması bulunmaktadır.

İsrail, benzersiz bir askeri fon almanın ötesinde, küresel silah ihracatı arenasında onuncu sırada yer alıyor ve 2018-2022 yılları arasında dünyanın toplam silah ihracatının yüzde 2,3'üne katkıda bulunarak 2022'de benzeri görülmemiş bir 12,5 milyar dolarlık ihracata ulaşıyor.

2020 İbrahim Anlaşmaları ile Tel Aviv ile ilişkilerini normalleştiren Arap devletleri, İsrail'in önemli silah ithalatçıları olarak ortaya çıktı ve bölgesel dinamiklerde bir paradigma değişikliğine işaret etti. ABD'nin aracılık ettiği normalleşme anlaşmasını imzalayan üç Arap ülkesi, BAE, Bahreyn ve Fas, 2021'de yüzde 7 olan silah satışlarının 2022'de yüzde 24'ünü oluşturdu.

Askeri rezervler açısından İsrail, yedek saflarında 465 bin askerle dünya çapında 13. sırada yer alıyor. İsrail nüfusunun yaklaşık yüzde 5'i ordu rezervi olarak hizmet veriyor ve bu da onu küresel olarak üçüncü en yüksek asker oranına sahip ülke yapıyor.

ABD'nin 2024 savunma bütçesinde İsrail

22 Aralık'ta Başkan Joe Biden, bir önceki mali yıla göre 28 milyar dolarlık bir artışla 2024 savunma bütçesine 886,3 milyar dolar tahsis eden Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasasını imzaladı.

Özellikle, bütçe, İsrail'in Demir Kubbe sistemlerini, Davud Kapanı’nı ve araştırma ve test programlarını kapsayan füze savunma işbirliği için 500 milyon dolar da dahil olmak üzere cömert hükümleri nedeniyle İsrail çevrelerinden övgü aldı. Ayrıca, yapay zeka ve siber güvenlik de dahil olmak üzere "ABD ile İsrail arasında gelişmekte olan savunma teknolojileri konusunda yeni işbirliğine" 47,5 milyon dolar ayırıyor. Yeni bütçe, insansız hava araçlarıyla mücadele için finansmanı neredeyse yüzde 40 artırarak 40 milyon dolardan 55 milyon dolara çıkardı ve ayrıca tünelle mücadele için ABD-İsrail işbirliği programını 2026'ya kadar uzattı.

2024 bütçesi, İsrailli pilotların eğitimi, deniz alanı farkındalığının artırılması ve önümüzdeki iki yıl boyunca tünelcilikle mücadele için ABD-İsrail işbirliği programının sürdürülmesi gibi stratejik girişimlere verilen desteği genişletiyor. Dahası, İbrahim Anlaşmaları ve Nakab Forumu girişimi için bir başkanlık elçisinin atanması, Washington'ın Batı Asya'yı kendi çıkarlarına boyun eğdirme yönündeki amansız arayışının altını çizmektedir.

Diğer önemli öğeler şunları içeriyor:

• Savunma Bakanlığı'nın (DoD) İsrail Savaş Rezervi Stok Otoritesi (WRSA-I) kapsamında silah sistemlerini İsrail'e devretme yetkisinin Ocak 2027'ye kadar uzatılması. Savunma Bakanlığı'nın hassas güdümlü mühimmatları İsrail'e transfer etme yetkisinin genişletilmesi.
• İsrailli pilotları tanker uçakları KC-46'ları kullanmaları için eğitmek.
• Savunma Bakanlığı'nı, İsrail'e yönelik deniz tehditlerine karşı koymak için entegre deniz alanı farkındalığını ve önleme yeteneklerini geliştirmek için bir strateji geliştirmeye yönlendirmek. 

Caydırıcılık dengesi

Peki, komşu ülkeler, İsrail'in muazzam askeri cephaneliğine, Amerikalı über hayırseverinin stoklarını yenilemeye ve niteliksel üstünlüğünü artırmaya her zaman hazır olmasına nasıl tepki veriyor? Bölge devletlerinin hem caydırıcılığı hem de istikrarı korumak için kendi askeri yeteneklerini geliştirerek herhangi bir dengesizliği gidermeye çalışacakları açıktır.

Ancak ABD'nin İsrail'e ve komşularına yaptığı askeri yardımdaki eşitsizlik, Washington'ın her şeyden önce böyle bir "denge" olmamasını sağlamaya çalıştığının kaygı verici bir hatırlatıcısıdır.

Washington, 2006 ile 2018 yılları arasında Lübnan ordusuna yalnızca 1,28 milyar dolarlık askeri yardım tahsis etti ve bu da yılda ortalama 100 milyon dolar civarındaydı. Bu, aynı dönemde İsrail'e yönlendirilen on milyarlarca doların yanında net bir şekilde sönük kalıyor.

Dahası, Washington, Lübnan ordusu ile diğer uluslararası güçler arasındaki askeri işbirliğini aktif olarak engelledi. Bunun çarpıcı bir örneği, 2008'de ABD baskısının Beyrut'u MIG-29'lar, tanklar ve mühimmat gibi gelişmiş silahlar da dahil olmak üzere Rusya'dan askeri destek kabul etmekten alıkoyduğu zaman yaşandı.

Bu asimetriye yanıt olarak, komşu devletlerin kendi yeteneklerini geliştirmeleri ve İsrail'in konvansiyonel askeri gücüne karşı caydırıcılık oluşturmaları için çok önemli bir ihtiyaç ortaya çıkıyor. Bu yaklaşım, küresel düzeni doğası gereği kaotik olarak algılayan ve devletleri güç birikimi yoluyla - genellikle askeri ve ekonomik güç biçimlerinde - önceliklendirmeye zorlayan realist uluslararası ilişkiler okulu ile uyumludur.

Gerçekçi olma zamanı

Realizm ayrıca, barışı korumanın bir güç dengesi gerektirdiğini iddia eder. Güç, devletler arasında eşit bir şekilde dağıtıldığında, saldırganlığın maliyeti engelleyici bir şekilde yüksek hale geldiğinden, herhangi bir devleti hakimiyet girişiminden caydırır.

Ancak bu denge hassastır ve sürekli bakım gerektirir. Realist bir bakış açısına göre, barış sadece çatışmanın olmaması değil, aynı zamanda büyük savaşları veya tek taraflı tahakkümü önleyen istikrarlı bir güç yapısına dayanır. Bu nedenle, İran'ın bariz istisnası bir yana, bölgenin Direniş Ekseni'nin diğer üyeleri (Lübnan, Yemen, Irak, Suriye) büyük çatışmaları önlemek ve Batı Asya'da istikrarı sağlamak için İsrail ordusuna karşı caydırıcı bir unsur oluşturmaya devam etmelidir.

Realist okul ayrıca, güçlü devletlerin ulusal çıkar ve güvenlik arayışlarının bir parçası olarak çıkarlarını ve etkilerini sınırlarının ötesine genişletme eğiliminde olduklarını öne sürer. Devletler güçlendikçe, ulusal çıkarları uluslararası dinamiklerle giderek daha fazla iç içe geçiyor ve sınırlarının ötesinde daha derin angajmanlara yol açıyor.

Bu nedenle, İsrail'in doğasında var olan yayılmacı eğilimlerin tarihsel kanıtlarının yanı sıra, davranış bilimi, önemli bir güce sahip olmanın, devleti etkisini coğrafi sınırlarının ötesine genişletmeye daha da iteceği gerçeğine işaret ediyor. Buna karşı koymak için sağlam bir caydırıcı güç oluşturmak zorunlu hale geliyor.

İsrail'in askeri cephaneliğinin ve teknoloji sektörünün kapladığı 22 bin kilometrekareye göre büyüklüğü göz önüne alındığında, işgal devleti, küresel olarak savunmaya en çok harcama yapanlardan biri, büyük bir silah ihracatçısı, ABD'nin askeri desteğinin en büyük alıcısı ve dünyanın en büyük askeri rezervlerinden birine sahip olmakla övünüyor.

Tel Aviv'in emrindeki müthiş güce rağmen, Direniş Ekseni son zamanlarda, özellikle Yemen'in Ensarullah liderliğindeki güçleri aracılığıyla, İsrail'in kapsamlı güvenlik aygıtı içinde önemli güvenlik açıkları olduğunu gösterdi. Lübnan direniş hareketi Hizbullah da yeni angajman kuralları belirleyen başarılı sınır ötesi operasyonlarla İsrail'in askeri kahramanlığı efsanesini mütemadiyen deldi. Ve İran'ın yerli füze cephaneliği henüz devreye girmemiş olsa da, İsrail'in tüm cephaneliğini etkisiz hale getirecek potansiyel bir güç olabilir.

Kudüs Haber Ajansı - KHA

ÇEVİRİ ANALİZ, 10 Ocak 2024 07:39