Bombalar ve Abluka Arasında Gazze'de Sağlık Krizi

7 Ekim'den bu yana Gazze'deki günlük yaşamı belgeleyen Filistinli film yapımcısı Bisan Owda, Pazar günü kısa bir Instagram paylaşımında, "Yağmur yağıyor, yüz binlerce insan çadırlarda, gidecek yerleri yok, sokaklardalar, ben de onlardan biriyim, hava soğuk, rüzgarlı" dedi.

Gazze'de altı haftayı aşkın bir süredir İsrail'in ayrım gözetmeyen bombardımanı altında acı çeken, çoğu çocuk 2,3 milyon insan sağlık kriziyle ilgili zorluklarla karşı karşıya.

Felç edici kuşatma sadece sıradan hayatı bozmakla kalmadı, aynı zamanda erzak girişini de engelledi.

Yardım kuruluşları haftalardır temiz su ve gıdaya erişim eksikliğinin abluka altındaki kıyı bölgesini büyük bir hastalık salgınının eşiğine getirdiği konusunda uyarıyor.

Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) göre, Gazze'deki hastanelerin sadece dörtte biri şu anda faaliyette, çünkü çoğu durmak bilmeyen İsrail bombardımanı nedeniyle kapanmak zorunda kaldı.

"36 hastaneden 26'sı şu anda ya hasarlı olduğundan, ya saldırılardan ya da yakıtları bittiğinden ötürü kapalı. Hastalar, sağlık çalışanları ve ambulanslar bazı hastanelere girip çıkamıyor" dedi.

Geçtiğimiz hafta, daha fazla hastane hizmet dışı bırakıldı ve doktorlar, Batı'nın tam himayesine sahip olan Tel Aviv rejimi tarafından öldürüldü, yaralandı veya tutuklandı.

Uzmanlara göre, çarşamba günü ilan edilen dört günlük ateşkes, 48 günlük saldırganlığın neden olduğu hasar telafi edilemeyeceği için Gazzelilerin acılarını hafifletmek adına çok az şey yapacak.

Uluslararası bir yardım grubu olan Oxfam, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, ateşkes anlaşmasının Gazze'nin kanayan yarasına bir "yara bandı" olduğunu (Gazze'deki insan hakları aktivistlerinin ve yardım görevlilerinin de söyledikleri gibi) söyledi.

Su, gıda krizleri, hastalıklar

İsrail rejiminin son savaşın başlamasından bu yana Gazze Şeridi'ne uyguladığı her şeyi kapsayan abluka, su pompalamak ve temizlemek için gerekli olan ciddi bir yakıt kıtlığına yol açtı.

Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA), Gazze'nin yarısından fazlası çocuk olan 2,3 milyon insanının yaklaşık yüzde 70'inin artık temiz ve içilebilir suya erişimi olmadığını tahmin ediyor.

Bölgedeki su sistemlerinin neredeyse tamamen çökmesiyle, oradaki insanlar kirli ve tuzlu su içmek zorunda kaldılar ve bu da hastalıkların patlak vermesiyle ilgili endişeleri artırdı.

DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi (EMRO) 8 Kasım'da yaptığı açıklamada, "Yakıt eksikliği, tuzdan arındırma tesislerinin kapanmasına yol açtı ve insanlar kirli su tüketirken ishal gibi bakteriyel enfeksiyonların yayılma riskini önemli ölçüde artırdı" dedi.

Çeşitli yardım kuruluşlarından gelen raporlar, Gazze'de kolera, solunum ve cilt enfeksiyonları gibi gastrointestinal hastalıkların arttığını, 800 binden fazla insanın aşırı kalabalık okullara ve diğer "toplu merkezlere" tıkıldığını ortaya koyuyor.

DSÖ, hastalıkların hızla yayılması nedeniyle ortaya çıkan "endişe verici eğilimler" konusunda uyardı.

DSÖ'nün İşgal Altındaki Filistin Toprakları Temsilcisi Richard Peeperkorn, Cuma günü yayınladığı bir videoda, insanları kıt yiyecek ve su ile sığınaklara girmeye zorlayan haftalarca süren İsrail bombardımanlarının dünya sağlık kuruluşunu "son derece endişeye sürüklediğini" söyledi.

Gazze'de 7 Ekim'den bu yana 70 binden fazla akut solunum yolu enfeksiyonu vakası ve yaklaşık yarısı beş yaşın altındaki çocuklar olmak üzere 44 binden fazla ishal vakasının kaydedildiğini ve bunun bir alarm durumu yarattığını söyledi.

DSÖ'ye göre, 2021-2022 yılları arasında Gazze Şeridi'nde beş yaşın altındaki çocuklarda ortalama ishal vakası sayısı ayda 2 bin civarındaydı.

800'den fazla suçiçeği vakası ve 14 binden fazla deri döküntüsü, 11 bin uyuz ve bit vakası olduğunu söyleyen Peeperkorn, Gazze Sağlık Bakanlığı, UNRWA ve WHO'dan alınan verilere atıfta bulundu.

"Kış mevsimi geldiğinde hastalığın yayılması konusunda son derece endişeliyiz" dedi.

Gazze'nin güneyindeki Han Yunus kentinde UNRWA tarafından işletilen bir okulda kalan 33 yaşındaki Gazzeli Usame Sakr, bir yaşındaki oğlunun ishal olduğunu, ancak hastanelerde veya eczanelerde onu tedavi edecek ilaç bulamadığını söyledi.

"İlacı bulsam bile sorun devam ediyor, su kirli ve tuzlu, içmeye uygun değil" dedi.

BM Güvenli İçme Suyu ve Sanitasyon İnsan Hakları Özel Raportörü Pedro Arrojo-Agudo da Cuma günü yaptığı açıklamada, İsrail'in "suyu bir savaş silahı olarak kullanmayı bırakması gerektiğini" söyledi.

Gazze'deki insanlar da gıda tedarik zincirleri bozulduğu için gıda kıtlığıyla boğuşuyor.

"İnsanlar gıda kıtlığı, yetersiz beslenme ve yaklaşan soğuk hava koşullarıyla karşı karşıya kaldıkça, hastalıklara yakalanmaya daha da duyarlı olacaklar. Bu, özellikle şu anda Gazze'de bulunan 50 binden fazla hamile kadın ve beş yaşın altındaki yaklaşık 337 bin çocuk için endişe vericidir" dedi.

BM, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki hiçbir fırının yakıt, su ve buğday unu eksikliği ve İsrail'in fırınları kasıtlı olarak bombalamasının neden olduğu yapısal hasar nedeniyle 7 Kasım'dan bu yana faaliyet göstermediğini söyledi.

Avrupa-Akdeniz İnsan Hakları İzleme Örgütü (European Mediterranean Human Rights Watch) adlı savunma grubu, İsrail rejimini Gazze Şeridi'ndeki sivillere karşı "açlık savaşı" yürütmekle suçladı.

'Yakıt yok, yardım yok'

Çarşamba günü, UNRWA 23 bin litreden biraz fazla yakıt aldığını söyledi, ancak İsrail rejimi yetkilileri sadece Mısır'ın Refah kapısı üzerinden Gazze'ye akan küçük yardımları taşımak için kullanımını kısıtladı. 

Yardım kuruluşu, temel insani yardım operasyonları için her gün 160 bin litre yakıta ihtiyaç duyduğunu da sözlerine ekledi.

"Yakıtın bir savaş silahı olarak kullanılmaya devam etmesi dehşet verici. Son beş haftadır UNRWA, Gazze'deki insani yardım operasyonunu desteklemek adına yakıt almak için yalvarıyor" dedi.

"Bu, çalışmalarımızı ve Gazze'deki Filistinli topluluklara yardım ulaştırmamızı ciddi şekilde felç ediyor."

DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, Cuma günü Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun Gazze'deki durumla ilgili gayri resmi genel kurul toplantısında yaptığı konuşmada, kuşatma altındaki bölgeye giren yardım miktarının "acınası" olduğunu ve yakıt olmadan dağıtılamayacağını söyledi.

DSÖ Başkanı, "Açıkçası, şu ana kadar Gazze'ye girmesine izin verilen yardım miktarı çok az. Acınası bir durum. Gazze'ye ulaştırabildiğimiz az miktardaki yardımlar bile yakıtsız dağıtılamaz. Bu kadar basit: Yakıt yok, yardım yok, "diye vurguladı.

Gazze'de kanalizasyon krizi

BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA) geçen hafta yayınladığı bir raporda, elektrik ve yakıt üzerindeki ablukanın Gazze'nin beş atık su arıtma tesisinin ve 65 kanalizasyon pompa istasyonunun çoğunun zorla kapatılmasına yol açtığını söyledi.

DSÖ EMRO tarafından yapılan açıklamada, "Yakıt eksikliği, tüm katı atık toplamayı da bozarak, böceklerin ve hastalıkları taşıyabilen ve bulaştırabilen kemirgenlerin hızlı ve yaygın bir şekilde çoğalmasına elverişli bir ortam yarattı" dedi.

Oxfam'a göre, arıtılmamış kanalizasyon artık denize deşarj ediliyor ve bazı bölgelerde sokaklarda katı atık birikiyor.

DSÖ başkanı Cuma günü yaptığı açıklamada, "Kanalizasyon sistemi bozuldukça ve insanlar açıkta dışkılamaya zorlandıkça akut sulu ishal vakaları bildiriliyor" dedi.

DSÖ'nün Doğu Akdeniz bölgesi bölgesel acil durum direktörü Richard Brennan, "UNRWA merkezlerinde tuvalet başına yaklaşık birkaç yüz kişi düştüğünü duyuyoruz ve bunlar dolup taşıyor, bu yüzden insanlar açık alanda dışkılama yapıyor" dedi.

"Kaldıkları arazide tuvalete gidecek bir yer bulmaları gerekiyor. Bu çok büyük bir halk sağlığı riski ve aynı zamanda çok aşağılayıcı" diye ekledi.

DSÖ, yaklaşan kış mevsiminde sel riskini beraberinde getirebilecek yağmurun 2,3 milyon insanın karşı karşıya olduğu sorunları daha da kötüleştirebileceğinden son derece endişe duyduğunu açıkladı.

'Felaket reçetesi'

DSÖ başkanı, Cuma günü Gazze'deki BM Genel Kurulu toplantısına hitaben yaptığı konuşmada, İsrail'in sözde "güvenli bölge" önerisini uygulanabilir olmadığı ve krizi daha da kötüleştirdiği için reddetti.

Gazzelilerin kuzeyden güneye kitlesel olarak yerinden edilmesi emrini verdikten sonra, İsrail şimdi 2,3 milyon nüfusu El-Mevasi'deki küçük bir bölgeye taşımayı düşünüyor.

Tedros, "El-Mevasi'de sözde ‘güvenli bölge’ önerisi bir felaket reçetesidir" dedi.

DSÖ'nün, Gazze'de geniş bir mutabakat olmadan ve güvenlik ve diğer temel ihtiyaçların karşılanmasını sağlamak için temel koşullar yerine getirilmedikçe ve uygulanmasını denetleyecek bir mekanizma bulunmadıkça Gazze'de herhangi bir sözde "güvenli bölge" kurulmasına katılmayacağını söyledi.

"Bu kadar çok insanı bu kadar az altyapı veya hizmetle bu kadar küçük bir alana sıkıştırmaya çalışmak, zaten felaketin eşiğinde olan insanlar için sağlık risklerini önemli ölçüde artıracaktır" diye uyardı.

Hem Hamas hem de İsrail rejimi tarafından onaylanan dört günlük ateşkes anlaşması, Gazze'deki durumu istikrara kavuşturmak için yeterli değil, çünkü kaynayan insani krizin yatışması dört günden fazla sürüyor.

Ayrıca uzmanlar, İsrail rejiminin kurallara, kararlara ve anlaşmalara uymama konusundaki kötü şöhretli sicilinin, Gazze'deki krizin, özellikle de sağlık krizinin yakın zamanda çözülmesini pek olası kılmadığına inanıyor.

Perşembe günü, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin birçok bölgesini bombaladığı ve ateşkes anlaşmasına rağmen Filistinlilerin ölü sayısının arttığına dair haberler çıktı.

Kudüs Haber Ajansı - KHA

ÇEVİRİ ANALİZ, 24 Kasım 2023 19:54