Hamas Operasyonunun Güçlü Yönleri ve Sonuçları

Cumartesi gününden bu yana, Hamas'ın işgal altındaki toprakların derinliklerine başlattığı başarılı saldırı, Filistinlilere mutluluk getirmenin ve İsraillileri şok etmenin yanı sıra dünyanın dikkatini çekti ve manşetlere çıkmaya devam ediyor.

Aksa Tufanı Operasyonu'nun motivasyonlarının ve sonuçlarının incelenmesi, Filistin halkının, özellikle de Gazze'de, İsrail işgali altında on yıllardır sosyal, ekonomik ve siyasi sıkıntılar çektiği İsrail-Filistin çatışmasının daha geniş zeminde irdelenmesini gerektirir.

Filistinliler son 75 yıldır İsrail işgalcileri tarafından baskı altına alınmış ve işgal altındaki topraklarını kurtarmak için her zaman gaspçılara karşı savaşmış olsalar da, Hamas'ın her bakımdan eşi benzeri görülmemiş son operasyonu, Binyamin Netanyahu'nun sertlik yanlısı kabinesinin Filistinlilere karşı attığı kışkırtıcı eylemlerin sonucudur.

Filistinlilere ve Mescid-i Aksa'ya yönelik şiddet ve ihlallerin artırılması

Geçtiğimiz yıl boyunca, Ulusal Güvenlik Bakanı olarak Itamar Ben-Gvir ve maliye bakanı olarak Bezalel Smotrich gibi sertlik yanlısı isimlerin İsrail kabinesine girmesiyle işgal denklemleri, Filistin'in ortadan kaldırılması ve Kudüs'ün Yahudileştirilmesi projesinin sonuçlandırılması için Filistin karşıtı politikaların gündeme getirildiği yeni koşulları beraberinde getirdi. Bu arada, bu hayali gerçekleştirmek için Batı Şeria'yı Filistinlilerden temizlemeleri gerekiyor ve bu amaçla Filistinlilere karşı şiddeti artırdılar.

Yerleşimcilerin silahlandırılmasından Ulusal Muhafızların kurulmasına kadar her şey, Batı Şeria'daki Filistinlileri daha fazla öldürmek ve yerinden etmek ve yerleşimcilerin terörist eylemlerini meşrulaştırmak için önlemler aldı. Rakamlara göre, yılın başından bu yana, onlarca çocuk ve kadın olmak üzere yüzlerce Filistinli öldürüldü ve bu da istatistikleri geçmiş yıllara göre yükseltiyor. Resmi istatistiklere göre, Netanyahu'nun iktidarda olduğu 2008'den bu yana, yaklaşık üçte biri kadın ve çocuk olmak üzere 150 bin Filistinli işgal güçleri tarafından öldürüldü. Gerginliği yatıştırmaya yönelik uluslararası taleplere rağmen, Tel Aviv'deki sertlik yanlısı hükümet son aylarda Batı Şeria ve Gazze'deki direniş gruplarıyla gerginlik seviyesini yükseltti ve Huvvara, Nablus ve Cenin kasabalarına sürekli saldırılar düzenlendi.

Netanyahu'nun hükümetinin vaatlerinden biri olarak açıkladığı Batı Şeria'daki yerleşim planının onaylanması Filistinlileri ve hatta uluslararası toplumu çileden çıkardı. Filistin direnişinin liderleri, Filistinlilerin zorla yerinden edilmesi amacıyla yerleşim yerlerinin inşasının işgalciler için mutlu sonla bitmeyeceği konusunda İsraillileri defalarca uyardı, ancak radikaller kulak tıkadı.

Kutsal Mescid-i Aksa'ya Ben-Gvir liderliğindeki aşırılık yanlısı yerleşimciler tarafından yapılan saygısızlık son aylarda yoğunlaştı. Filistinli liderlerin bu kutsal mekana saygısızlık edilmesinin kırmızı çizgileri olduğu yönündeki uyarılarına ve bu kışkırtıcı eylemlere karşı küresel muhalefete rağmen, İsrailliler bu kutsal mekandaki maceralarına devam ettiler. Son günlerde de Yom Kippur kutlamaları sırasında bir hafta boyunca Mescid-i Aksa'ya saygısızlık ettiler. Bu savaş çığırtkanlığı Filistinli gruplar tarafından görülmedi.

Kışkırtıcı bayrak yürüyüşünün düzenlenmesi de Filistinlilerin öfkesini uyandıran bir başka konuydu. Bu tartışmalı hamlede de Ben-Gvir bir liderdi. Yürüyüşçülere katıldı ve Filistinlileri katliam ve Batı Şeria'dan sürgün etmekle tehdit etti.

Netanyahu'nun sertlik yanlısı hükümeti, iddialı planlarını hayata geçirmek için Filistinlilerin üzerindeki ilmiği ekonomik olarak sıkılaştırmaya çalışıyor ve bu amaçla zaman zaman bu kuşatma altındaki bölgeye insani yardımların ulaştırıldığı Gazze çevresindeki sınır kapılarındaki ablukayı sıkılaştırdı. Ayrıca Tel Aviv, Filistin Yönetimi'ne yaptırım uygulayarak ve fonlarını keserek, Batı Şeria'daki direniş gruplarından aldığı yenilgilerin intikamını almaya çalıştı ve Filistinliler için zor ekonomik koşullara neden oldu.

İsrail'in savaş çığırtkanlığının bir başka örneği, Ben-Gvir tarafından tasarlanan katı kurallarla Filistinli mahkumlar üzerinde artan baskıydı ve mahkumları battaniye ve sıcak banyo gibi temel ihtiyaçlardan mahrum bıraktı. Mahkumlara yapılan ziyaretlerin kısıtlanması ve onlar için duruşma yapılmaması, muhafazakarların Filistinlilere karşı aldığı diğer önlemlerdi. Hamas ve İslami Cihad liderleri her zaman mahkumların sefil koşullarına karşı uyarıda bulundular ve bunların kırmızı çizgileri olduğunu söylediler.

Hamas'ın işgal altındaki topraklardaki operasyonunu motive eden önemli nedenlerden biri, İsrail ordusunun Batı Şeria ve Gazze'ye geniş çaplı bir saldırı hazırlığıydı. Hamas liderleri saldırılarının önleyici olduğunu söyledi. Geçtiğimiz haftalarda İsrail medyası Batı Şeria ve Gazze'ye yönelik geniş çaplı bir saldırı olasılığını da gündeme getirmişti, ancak zaman belirsizdi.

Önceden planlanmış operasyon

Hamas'ın işgal altındaki topraklara yönelik sürpriz saldırıları, analistlerin kafasında bu operasyonun fevri bir eylem mi yoksa direnişin son haftalarda mı planladığı sorusunu uyandırdı. Bu soruya cevaben, Netanyahu şahin hükümetinin kurulmasından bu yana Hamas'ın İsrailli düşmanına karşı uyarıların yanı sıra sabırlı bir politika benimsediği ve plansız eylemlerden kaçındığı söylenebilir ve bu sabır, bu hareketin liderlerinin kesinlikle uygun zamanda ve yerde işe yarayan darbeyi vurmak için planlar tasarladıklarını gösterdi.

Kayıpların büyüklüğü ve İsrail rejiminin şaşkınlığı, operasyonun önceden planlandığını ve düşmanın güçlü ve zayıf yönlerinin büyük ölçüde değerlendirildiğini, aksi takdirde tüm bu insan kayıplarının, ganimetlerin ve esirlerin ele geçirilmesinin bir gecede gerçekleşmeyeceğini gösteriyordu. Bu, Hamas'ın siyasi ofisinin başkan yardımcısı Salih el-Aruri'nin El Cezire'ye verdiği bir röportajda doğruladığı bir şey.

"Bu operasyon, yerleşim yerlerinin ve askeri üslerin kontrolü de dahil olmak üzere plana göre gerçekleştirildi ve şimdi savaşın başındayız." El-Aruri, İsrail'in Gazze'ye yönelik kara saldırısının direniş için en iyi senaryo olduğunu da sözlerine ekledi. El Kassam Tugayları, üst düzey İsrailli subayları esir aldı ve kara harekâtı da dahil olmak üzere en kötü olasılıklara hazırlıklı. Bu, Netanyahu'nun Gazze'ye karşı bir kara saldırısı için on binlerce asker topladığı ve Hamas'ı temizlemek istediğini iddia ettiği bir dönemde geldi. Ancak Hamas'ın açıklamaları, hareketin İsraillilerle sahada mücadele etme planları olduğunu ve bir çatışmadan korkmadığını gösteriyor.

İsrail ordusunun gücünün çöküşü

Son yirmi yılda Hamas'ın savunma gücünü artırarak İsrail rejimine ağır kayıplar vermesine rağmen, mevcut savaşın iki günündeki başarıları önceki çatışmalardan daha fazla oldu. Direniş savaşçıları kısa sürede yüzlerce İsrail askerini öldürmeyi ve çok sayıda askerini yakalamayı başardı. Bu operasyon, İsrail rejiminin yetkililerinin iddialarının aksine, son derece savunmasız olduğunu ve Filistinlilerin çatışmayı bir planla sürdürmesi halinde büyük bir zafer elde edebileceğini gösterdi.

Başka bir deyişle, bu operasyon İsrail rejiminin boş askeri imajını paramparça etti. Çokça övülen milyarlarca dolarlık Demir Kubbe hava savunmasının Hamas roketlerini etkili bir şekilde devreye sokmadaki ve Tel Aviv'in kalbine ulaşmadaki yetersizliği, İsrail ordusunun direniş gruplarına karşı dengeyi kaybettiği ve yerleşimcilerin artık korunmak için ona güvenemeyeceği gerçeğine tanıklık ediyor. Ayrıca, son aylarda bazı İsrailli yetkililer İsrail Savunma Kuvvetleri'nin zayıflığını kabul etti.

Bu savaşla ilgili bir diğer nokta da Tel Aviv'i büyük bir şoka sokan sürpriz unsurun kullanılmasıydı. Bu operasyon o kadar büyüktü ki, 20 dakika içinde işgal altındaki topraklara 5 bin roket atıldı ve direniş güçlerinin mümkün olan en yüksek hazırlık seviyesinde olduğunu gösterdi. 24 saat içinde 350'den fazla ölüm, binden fazla yaralı, 750 kayıp ve 100 esir, Hamas'ın bu operasyondaki başarısıydı. İsrailli yetkililer kayıpları daha da büyük bir sayıya çıkardılar. Daha önce, direniş grupları Gazze'deki İsrail saldırılarına karşı savunma yapıyordu, ancak şimdi savunma modundan saldırı moduna geçtiler. İşgal karşıtı mücadele tarihinde ilk kez Gazze'nin etrafındaki tel örgülerin ve duvarların yıkılması, işgal altındaki toprakların derinliklerine karadan ve havadan harekât yapılması ve birçok yerleşim biriminin ele geçirilmesi gerçekleştirildi.

Esirler, Hamas'ın kazanma kartı

İsrail rejiminden alınan esirler, ateşkes zamanında Hamas'ın kazanma kartıdır. Onlarca İsrail askeri personeli ve çok sayıda yerleşimci direniş güçleri tarafından tutuluyor. Filistinliler, bu esir sayısıyla, İsrail'in ihaneti nedeniyle son yıllarda çıkmaza giren esir takası davasını sonuçlandırabilirler. Ekim 2011'de Hamas, Tel Aviv ile "mahkumlara sadakat" anlaşması imzaladı ve buna göre bir İsrail askerinin serbest bırakılması karşılığında 1027 Filistinli serbest bırakıldı. Yani İsrailli tutsaklar karşılığında binlerce Filistinlinin (rakamlara göre 4 bin 900) serbest bırakılabileceği söylenebilir.

İsrail askerlerinin yakalanması, işgal altındaki topraklarda ve özellikle güvenlik güçleri arasında terör estirdi ve bu durum ordu askerlerinin Hamas güçleriyle karşı karşıya gelmekten çekinmesine yol açıyor. Öte yandan, bu kadar çok sayıda insan kaybı ve İsrailli komutanların esareti, İsrail'in moralini zayıflatacak ve şüphesiz sahada bir etkisi olacaktır.

Bir diğer önemli nokta ise Hamas'ın operasyonunun birleşik ve topyekûn bir operasyon olması. Roket atışları ve kara saldırısının yanı sıra, Hamas savaşçıları denizden ve İsrailli yetkililere göre tünellerden hareketin savaş yeteneklerini göstermek için saldırdı. Netanyahu her zaman Gazze'deki Hamas ve İslami Cihad'ın birçok altyapısını tahrip ettiğini iddia etti, ancak son operasyonlar bu grupların cephaneliklerinin işgalcilerin hayal gücünün ötesinde olduğunu ve tepeden tırnağa silahlı İsrail ordusuna direnebileceklerini ve hatta savaşı kazanabileceklerini gösterdi.

İşgal altındaki topraklarda olup bitenler, Filistin anlaşmazlığında yeni denklemler ve standartlar getirdi ve kalıcı çözüm davasını gelecekteki müzakerelerin masasına koyacak. Çünkü mevcut savaş, çatışmanın karmaşık doğasını vurgulamanın ve İsrail düşmanının hegemonyasına meydan okumanın yanı sıra, uluslararası topluma, özellikle de Batı'ya, Filistin'in çıkarlarına gözlerini kapatmamaları ve çökmekte olan İsrail rejimini kurtarmak uğruna bile olsa iki devletli çözümü sonuçlandırmaları gerektiğini söyleyen bir mesaj gönderdi.

Kudüs Haber Ajansı - KHA

ÇEVİRİ ANALİZ, 13 Ekim 2023 14:19