Batı Destekli İran Muhalefeti Bölündü

Diasporadaki İran İslam Cumhuriyeti karşıtı kişiler, 1979 İslam Devrimi'nin Pehlevi monarşisini başarıyla yıkmasından bu yana, Batı destekli muhalefeti birleştirmek için bir ittifak kurma arayışındalar. Ancak AFP'nin yakın tarihli bir raporu, İran’daki son ayaklanmalar sırasında birlik içinde görünen muhalefetin derinden bölündüğünü ortaya çıkardı.

Rapora göre, ABD destekli, otokratik İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi'nin oğlu Rıza Pehlevi, bu yılın Şubat ayının başlarında İran'da “ADFI” olarak bilinen Demokrasi ve Özgürlük İttifakı'nı kurdu. İttifakın, Mehsa Emini'nin ölümüyle dayanışma içinde olan muhalefet figürlerini ve İran İslam Cumhuriyeti hükümetine karşı 16 Eylül'de sokaklara çıkan isyancıları bir araya getirmeyi planladığı belirtildi.

ADFI'ın kurulmasından kısa bir süre sonra ittifak, İran'ın sözde laik demokrasiye geçişini sağlayacak alternatif bir haklar sözleşmesi olarak öne sürülen ve "Mehsa Sözleşmesi" olarak tanımlanan belgeyi yayımladı.

ADFI arasında Nobel Barış Ödülü sahibi Şirin Ebadi, CIA destekli Masih Alinejad, Komala partisinden İranlı Kürt figür Abdullah Mohtadi ve aktivist Hamed Esmaeilion da vardı.

AFP raporuna göre Esmaeilion, Batı'daki İslam Cumhuriyeti karşıtı İranlıları harekete geçirmede önemli bir rol oynamasına rağmen, ittifakın bir araya gelmesinden yalnızca bir ay sonra gruptan ayrıldı. Aktivist, ittifakı davanın ikiyüzlülüğünü gösteren "demokratik olmayan yöntemlere" sahip olmakla suçladı.

Ayrıca diğer üyeler Ebadi, Alinejad ve Mohtadi’nin de ittifakı kınayıp, "durumun dayanışmayı sürdürmeyi zorlaştırdığını" savundukları kaydedildi.

Birleşik Krallık merkezli aktör ve kampanyacı Nazanin Boniadi, IranWire için yazdığı bir makalede, derinleşen bölünmenin "eski ayrılıkların (sol ve sağ, monarşist ve cumhuriyetçi) genişleyip derinleşmesinden kaynaklandığını" iddia ederek şu yorumu yaptı: " Sonuçta muhalefetin rejimden daha dik kafalı olduğu ortaya çıktı. Rejim birlik olduğu ve biz bölündüğümüz sürece onlar iktidarda kalacak” dedi.

AFP raporu, isyanların birinci yıldönümünün yaklaşmasıyla "umulan birliğin artık buharlaştığının" altını çizdi.

Kudüs Haber Ajansı - KHA

BATI ASYA, 13 Eylul 2023 13:17