İran Neden 19 Eylül'e Kadar Süre Verdi?

Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin'in, İran'ın Iraklı yetkililere terörist grupların silahsızlandırılması ve Kürdistan bölgesinden taşınması için verdiği ültimatomun süresinin dolmasından bir hafta önce Çarşamba günü Tahran'ı ziyaret etmesi bekleniyor.

Üst düzey Iraklı diplomat, Salı günü Bağdat'ta Avusturyalı mevkidaşı Alexander Schallenberg ile düzenlediği ortak basın toplantısında, Bağdat'ın Tahran'la güvenlik anlaşmasına bağlı olduğunu söyledi.

Hüseyin, "Silahlı grupları Irak ve İran arasındaki sınırdaki bölgelerden temizlemek için gerekli önlemleri aldık" dedi. "Ve bu amaçla, İranlı yetkililerle konuyla ilgili görüşmelerde bulunmak üzere yarın Tahran'a gideceğim."

İran ve Irak'ın geçen ay Kürt terörist grupları Kuzey Irak'taki yarı özerk Kürdistan bölgesinden silahsızlandırmak ve sınır dışı etmek için bir anlaşmaya varmasından bu yana, her iki taraf da süreci hızlandırmak ve İran'ın meşru endişelerini hafifletmek için çeşitli düzeylerde bir dizi görüşme gerçekleştirdi.

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Cumartesi günü yaptığı telefon görüşmesinde, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani'ye, Kürt bölgesinde üslenmiş terörist ve ayrılıkçı grupların herhangi bir provokasyon eyleminin bölgesel güvenliğe zarar verdiğini ve tolere edilmeyeceğini söyledi.

Pazartesi günü, İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Ken'ani, Iraklı yetkililere, terörist grupların 19 Eylül'e kadar silahsızlandırılması ve yeniden yerleştirilmesi için verilen ültimatomun uzatılmayacağını söyledi.

Yine Pazartesi günü, önde gelen Kürt liderler hem Tahran'da hem de Erbil'de İranlı yetkililerle bir dizi toplantı düzenledi ve ortak sınırda güvenliği sağlama konusundaki kararlılıklarını yineledi.

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir-Abdullahiyan, Tahran'da Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) lideri Bafel Talabani ile yaptığı görüşmede, Irak Kürdistan bölgesindeki teröristlerin varlığının Irak anayasasını ihlal ettiğini ve İran'la ilişkileri tehdit ettiğini vurguladı.

Talabani, ofisi tarafından yayınlanan bir açıklamaya göre, amaçlarının "bölgede istikrar ve bir arada yaşamayı sağlamak” olduğunu, bunun için sorumlu diyalog ve anlayışı desteklediklerini ve sorunların üstesinden gelmenin ve ulusal hedeflere ulaşmanın tek yolunun bu olduğuna inandıklarını" söyledi.

Erbil'de Irak Kürdistan Bölgesi Başkanı Neçirvan Barzani, İran'ın Bağdat Büyükelçisi Muhammed Kazım Al-Sadık ile bir araya geldi ve hükümetinin güvenlik anlaşmasına bağlı olduğunu söyledi.

Terör gruplarının silahsızlandırılması için son tarih ne zaman?

Irak'ın geçen ay varılan güvenlik anlaşması doğrultusunda Kürdistan Bölgesi'ndeki İran karşıtı terörist grupları silahsızlandırma ve yeniden yerleştirme sözü verdiği 19 Eylül'e sadece bir hafta kaldı.

Ağustos ayı sonunda Ken'ani, İran ve Irak'ın, Irak hükümetinin Kürt terörist ve ayrılıkçı grupları silahsızlandırma taahhüdünü üstlendiği bir anlaşma imzaladığını söyledi.

19 Eylül son tarihinin hiçbir şekilde uzatılmayacağının altını çizen Ken’ani, anlaşmanın zamanında uygulanmaması halinde İran'ın güvenliğini sağlamak için diğer seçenekleri değerlendireceğini vurguladı.

Ken'ani ayrıca, Iraklı yetkililerin Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ndeki yetkilileri anlaşmanın şartları hakkında bilgilendirdiğini ve Birleşmiş Milletler kuruluşlarının da İran'ın tutumundan haberdar olduğunu söyledi.

İran ile ortak sınırı paylaşan Irak Kürdistan bölgesi, İran topraklarına sık sık saldırılar düzenleyen ve dış güçlerin İslam Cumhuriyeti'ni hedef almasına izin veren terörist gruplar için güvenli bir sığınak haline geldi.

İran İstihbarat Bakanı İsmail Hatib, Pazar günü bir televizyon programında yaptığı konuşmada, özerk bölgenin İran'a zarar vermek isteyen teröristlerin ve ayrılıkçıların kalesi haline geldiğini söyledi.

İran güçleri birçok kez bölgedeki terörist mevzilerine hava saldırıları düzenledi ve Bağdat ve Erbil'deki yetkilileri ABD ve İsrail tarafından desteklenen gruplara karşı harekete geçmeleri konusunda defalarca uyardı.

Nedir bu terörist gruplar?

Kuzey Irak'ta İran'a karşı faaliyet gösteren terörist gruplar arasında Komele Partisi, İran Kürdistanı Demokrat Partisi (PDKI), Kürdistan Özgürlük Partisi (PAK), Kürdistan Özgür Yaşam Partisi (PJAK) ve Khabat bulunuyor.

Bu gruplar, genellikle bir ağ olarak işbirliği yaparlar ve diğer benzer gruplara bağlanırlar. PJAK, Türkiye'de faaliyet gösteren Kürdistan İşçi Partisi (PKK) ile bağlantılı ve Khabat'ın Arnavutluk merkezli Halkın Mücahitleri terör örgütüyle yakın bağları var.

Tüm bu terörist gruplar, eski Sovyetler Birliği'nden ithal edilen modası geçmiş ideolojilerle Soğuk Savaş'ın kalıntılarıdır. Batı Asya'daki Sovyet etkisinin artırılması ve genişletilmesi amacıyla Moskova'nın kuklaları olarak yaratıldılar.

Tüm bu terörist grupların kendi beyan ettikleri ideolojiler, aslında gerilla paralı askerleri olarak hareket ettikleri ve onlara barınak, silah ve para sunan herkesle işbirliği yaptıkları için sadece reklam amaçlıdır.

Her ne kadar hepsi kendilerini Kürt azınlık hakları için savaşçı olarak sunsalar da, İranlılara ve Iraklı Kürtlere karşı korkunç suçlar işleyen Saddam Hüseyin'in on yıllardır ev sahipliği yapmasından çok memnunlardı.

Daha sonra taraf değiştirdiler ve sözde sosyalist ilkelerine rağmen, onları ciddi bir şekilde finanse eden ve bazen liderlerine sığınak sağlayan Batı rejimleriyle işbirliği yaptılar.

Bu nedenle, Kürt nüfusu ve Irak Kürdistanı'nın en büyük iki partisi olan Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ve Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) arasında bile bir üne sahip değiller.

Hepsinin sayısı sadece birkaç yüz üyeye dayanıyor ve çalışma tarzları dağlarda gerilla savaşına ve İran sınır muhafızlarına saldırmaya indirgeniyor.

Kürt terörist gruplar İran'daki ayaklanmaları nasıl körükledi?

Son yıllarda, yabancı destekçileriyle birlikte İslam Cumhuriyeti'ne karşı hibrit savaşa da katıldılar -özellikle de geçen yıl, Batı tarafından tasarlanan ölümcül isyanların alevlerini körüklemek amacıyla terörist saldırıları kullandıklarında.

Geçen yılın Ekim ayında, İran İçişleri Bakanı Ahmed Vahidi, Kuzey Irak'taki Batı ve Siyonist destekli terör gruplarının İran'daki ayaklanmaları fitneyi kışkırtmak ve ayrılmayı başlatmak için yönlendirdiğini doğruladı.

İslam Devrimi Lideri Ayetullah Seyyid Ali Hamaney, Pazartesi günü güneydoğu vilayetlerinin temsilcilerine yaptığı konuşmada, geçen yıl İran'ın yıkıcı bir eylem dizisi tarafından hedef alındığını söyledi.

Hamaney’e göre, Amerikan rejimi, etnik-dini farklılıkların olduğu bölgeleri İran'ın zayıf noktaları olarak yorumladı ve ülkenin güneydoğusunda ve İran Kürdistanı'nda kargaşayı kışkırtmaya odaklandı.

Geçen yılın Eylül ayında, İran'daki ayaklanmaların ortasında, İslam Devrimi Muhafızları Ordusu, bu terörist grupların Irak Kürdistanı'ndaki karargahına topçu saldırısı düzenledi.

O zamanki Devrim Muhafızları, saldırının kuzeydoğu İran'da "huzursuzluğu kışkırtmak için" "terörist ekiplerin ve büyük miktarda silahın gelmesinden" sonra gerçekleştirildiğini söyledi.

Sorun çıkaran yabancılar kimlerdir?

Aynı şekilde Saddam Hüseyin de 1980'lerde İran'a karşı saldırganlığı sırasında bu grupları kullandı; bazı Batılı rejimler de bu Kürt terörist gruplarını İran'a karşı varlıkları veya piyonları olarak görüyorlar.

Bunların arasında, desteği tartışılmaz olan ve Kongre üyesi Dennis Kucinich ve askeri istihbarat danışmanı Brent Scowcroft da dahil olmak üzere en üst düzey Amerikalı yetkililer tarafından onaylanan ABD var.

Washington, George W. Bush'un başkanlığından bu yana, bu tür grupları, Kürt militanlarla işbirliği içinde, ülkenin kuzeydoğusunu kendi kaderini tayin kisvesi altında işgal altında tuttukları Suriye'deki duruma benzer şekilde, İran'a karşı saldırganlık araçları olarak gördü.

Kuzey Irak'taki İran karşıtı terörist grupların konumu, Bağdat'ın Halkın Mücahitleri Örgütü’nü resmi terörist gruplar listesinde tutmasına rağmen Amerikan askeri desteğiyle 13 yıl boyunca hayatta kalan eski kamplar Eşref ve Hürriyet ile karşılaştırılabilir.

Halkın Mücahitleri Örgütü teröristlerinin daha sonra Amerikan uçaklarıyla Arnavutluk'a taşınması ve üyelerinin uzun vadeli İran karşıtı karma savaş için kullanılması, Washington'un bu tür örgütlere yönelik gerçek niyetlerini gözler önüne sermektedir.

Irak ve Kürdistan Bölgesi'ndeki politikacıların açıklamaları da İran karşıtı teröristlere ev sahipliği yapmanın kendi istekleri olmadığını, ancak ABD tarafından bunu yapmaya zorlandıklarını doğrulamaktadır.

Aynı zorlama, Irak parlamentosunun yabancı birliklerin ülkeyi terk etmesi için yıllarca yaptığı çağrılara rağmen, kalan ABD askeri üslerinin varlığı durumunda da mevcuttur.

Eski ABD Başkanı Donald Trump, ABD askerlerinin sınır dışı edilmesi durumunda Irak'ın milyarlarına el koymakla tehdit etti ve Joe Biden yönetimi de aynı sert politikayı izledi.

Diğer sorun çıkaranlar arasında, iyi belgelenmiş eğitim vakaları ve İran karşıtı teröristlere silah ve ekipman tedarik eden İsrail rejimi de var.

İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu açıkça Irak ve İran'ın parçalanması çağrısında bulundu.

Dahası, Paris'teki İran büyükelçiliğine düzenli olarak saldıran terörist grupların liderlerine ve üyelerine güvenli sığınaklar sağlayan ve Bernard Kouchner ve Bernard-Henri Levy gibi lobicileri Kürt ayrılıkçılığını açıkça savunan Fransa tarafından düşmanca politika yürütülmektedir.

Kudüs Haber Ajansı - KHA

ÇEVİRİ ANALİZ, 13 Eylul 2023 22:57