Gazze'yi Gaza Boğmak: İsrail'in Onayı Aldayıcı

Gazze Şeridi'ndeki Hamas yetkililerinin, el-Fetih liderliğindeki Filistin Yönetimi'ne Gazze kıyılarındaki bir doğal gaz sahasına erişim izni vermeye istekli olduklarını ifade etmeleriyle önemli bir atılım ortaya çıktı.

Bu çığır açan gelişme, Mısırlı bir gaz şirketi ile Filistin Yönetimi ve İsrail'i içeren ABD arabuluculuğundaki bir anlaşmanın parçası olarak geldi. Planlar devam ederse, potansiyel faydalar geniş kapsamlı, ekonomiyi destekleme ve abluka altındaki Gazze Şeridi'ndeki yaşam standartlarını iyileştirme vaadini yerine getiriyor.

Dahası, bu anlaşma, komşu Lübnan'daki son gelişmelere benzer bir yol izleyerek, Hamas ile İsrail işgali arasında dolaylı müzakereler olasılığını ortaya koyuyor. Özellikle, Hizbullah, Lübnan hükümetinin, ülkenin doğal kaynakları üzerindeki haklarını ileri sürerken ve onu güvence altına almak için güç kullanma tehdidinde bulunurken, İsrail ile deniz sınır çizgileri konusunda görüşmelere girmesine onay verdi. Hamas'ın şimdi Lübnan'ı yansıtan pragmatik bir yaklaşım benimsemeye meyilli olabileceği anlaşılıyor.

İsrail'in Gazze gaz sahasına yeşil ışık yakması

İsrail hükümetinin, yerleşim prosedürlerini hızlandırmayı amaçlayan yerleşimci yanlısı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich'e genişletilmiş yetkiler devretme kararına paralel olarak, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu'nun ofisi 18 Haziran'da Gazze Deniz Gaz Sahası'nın geliştirilmesi için ön onay verdiğini duyurdu.

Başbakanlık ofisine göre, hareket "Filistin'in ekonomik kalkınmasına ve bölgedeki güvenlik istikrarının korunmasına" vurgu yapacak.

Onay, Mısırlı EGAS şirketinin, gazı sıvılaştırma ve ardından Avrupa'ya ve ötesine ihraç etmek için Damietta istasyonuna taşıma planlarıyla gaz aramanın idari ve teknik yönlerinin sorumluluğunu üstlenmesinin yolunu açıyor.

Özellikle, Mısır, Filistin Yönetimi ve İsrail arasındaki anlaşma Ekim 2022'de açıklandı ve İsrail'in onayını bekliyordu. Ancak duyuruda, Hamas'ın yönettiği Gazze Şeridi'nin payına değinilmedi ve Hamas bu konuda sessiz kaldı. Analistler bu sessizliği, Hamas liderliği ile Mısır arasında anlaşmaya olumlu yaklaşma konusunda potansiyel bir anlayışa bağlıyor.

Bir politika Gazze için, diğeri Batı Şeria için

Bu gelişme, Gazze'deki direniş gruplarının daha önce Gazze Şeridi sakinlerini haklı gaz gelirlerinden mahrum bırakan herhangi bir anlaşmaya karşı uyardığı için bir meydan okuma teşkil ediyor. Reuters tarafından aktarıldığına göre Filistinli bir yetkili, "İsraillilerin tam olarak neyi ayrıntılı olarak kabul ettiğini bilmek için bekliyoruz. Medyaya yapılan bir açıklamaya dayanarak bir pozisyon alamayız” diyor.

Hamas yetkilisi İsmail Rıdvan da haber ajansına, "Gazze'deki halkımızın doğal kaynakları üzerinde haklara sahip olduğunu tekrar teyit ediyoruz" dedi. Geçtiğimiz Eylül ayında "Gazımız Hakkımızdır" sloganı altında düzenlenen bir mitingde, hizipler konuyla ilgili sağlam duruşlarını ve potansiyel yankılarla ilgili endişeleri dile getirdiler.

Hamas Siyasi Büro Üyesi Süheyl el-Hindi, Arabi21’e konuyla ilgili şunları söyledi: "Gazze hiçbir şekilde bu doğal zenginlikten yoksun bırakılamaz ve her Filistinli, Filistin halkının bu gazı elde etme hakkına sahip olduğunu vurgulayarak, bu alan da dahil olmak üzere ülkenin zenginliklerinden yararlanma hakkına sahiptir.”

El-Hindi, "İsrail işgal rejiminin Filistinlilerin servetini çalmasına izin verilemeyeceğini ve abluka altındaki Gazze'nin dünyadaki tüm şehirler gibi yaşama ve halkımızın doğal zenginliklerinin tadını çıkarma hakkına sahip olduğunu" vurguladı.

1999 yılında keşfedilen Gazze deniz gaz sahası, 1,1 trilyon metreküp doğal gaz olarak tahmin edilen önemli rezervlere sahiptir. British Gas Group ve ortakları Consolidated Contractors Company (CCC), Filistin Yönetimi tarafından gaz arama lisansı aldı. Gazze'nin yaklaşık 22 mil batısında, deniz seviyesinden 603 metre aşağıda yer alan saha, 20 yıllık bir süre boyunca yıllık 1,5 milyar metreküp üretim kapasitesine sahiptir.

Ekonomi analisti Muhammed Ebu Cayab, The Cradle'a, ABD'nin Gazze Deniz Sahası'ndan elde edilen gelirlerin bir kısmını Hamas'a sağlamayı zımnen kabul ettiğini ve bunun da Hamas'ın neden son anlaşma hakkında yorum yapmadığını açıkladığını söyledi. Ebu Cayab'a göre "Mısır, Kahire'nin Filistinli gruplar üzerindeki etkisi nedeniyle Hamas'ın anlaşmayla olumlu bir şekilde başa çıkacağının garantisi olarak ön saflarda yer alıyor."

Bununla birlikte, İsrail'in Gazze Deniz Gaz Sahası Anlaşması'nı onaylaması, işgal altındaki Batı Şeria'da tırmanan gerilimler karşısında 5 binden fazla yeni yasadışı yerleşim biriminin kurulmasıyla çakıştığı için, özellikle direniş grupları için hassas bir zamanda geliyor. İsrail'in sağcı politikaların ve ABD de dahil olmak üzere uluslararası muhalefetin potansiyel sonuçlarına ilişkin güvenlik uyarıları, durumu daha da karmaşıklaştırıyor.

Ma'ale Adumim yerleşimini işgal altındaki Kudüs'e bağlayan ve Batı Şeria'yı etkili bir şekilde ikiye bölen E1 önerisi gibi planlar, sözde iki devletli çözüm için gelecekteki umutları engelleme potansiyelleri nedeniyle önemli eleştiriler aldı.

Fırtına öncesi sessizlik

Direniş gruplarının karar verici çevrelerine yakın kaynaklar, The Cradle'a, İsrail'in onayının, Batı Şeria ve Kudüs'te gelişen olaylara Gazze Şeridi’ndeki direniş gruplarının müdahale etmemesi bir pazarlık kozu görevi gördüğünü bildirdi.

Bununla birlikte, direniş gruplarının bakış açısına göre, İsrail'in talep ettiği maliyet ekonomik kazanımları aşıyor; çünkü Hamas'ın son eylemleri direnişe mali teşviklerden daha fazla öncelik verme taahhüdünün altını çiziyor.

Hamas'a yakın bir siyasi analist olan Mustafa es-Savaf, The Cradle'a şunları söylüyor:

"20 Haziran'da El Kassam Tugayları'nın (Hamas'ın silahlı kanadı) iki üyesi tarafından gerçekleştirilen Eli yerleşimine yönelik saldırı, sükunet ve sessizlik satın almaya yönelik tüm girişimlere yanıt olarak geldi. Hamas'ın tüm bölgesel ve uluslararası taraflara ekonomik kazanımlar için direniş alışverişinde bulunmayı hayal etmemeleri yönünde açık bir mesajdı."

Lübnan'dan Dersler

Bu arada, siyaset araştırmacısı İsmail Muhammed, tüm bölgesel ve uluslararası tarafların gaz dosyasında Hamas'ı baypas etmenin mümkün olmadığını anladığına dikkat çekiyor. The Cradle'a şöyle açıklıyor:

"Gazze'deki direniş, Hizbullah'ın koşullarını dayatma ve Lübnan'ın Kariş sahasındaki haklarını elde etme deneyiminden ilham aldı. Baskılar ne olursa olsun, ülkenin serveti gözlerinin önünde çalınırken boş bir tanık olmayı kabul etmeyeceğine dair net mesajlar verdi. Lübnan deneyiminin en önemli sonuçları, yatırımların sükunete ihtiyacı olduğu ve hiçbir Arap veya uluslararası şirketin ateş tehdidi altında faaliyet göstermeyeceğidir; en azından devre dışı bırakarak. Direniş, gaz sahalarını bombalamasını değil, en azından oradaki çalışmaları aksatmasını sağlayan askeri yeteneklere sahip."

Gaz anlaşmaları: Filistinlileri bölmek için bir araç

Siyasi açıdan konuşursak, İsrail'in gaz anlaşmaları peşinde koşması, acil güvenlik kaygılarının ötesinde daha geniş siyasi sonuçlar doğuruyor. Siyasi analist Ziyad Ebu Ziyad, İsrail'in bu anlaşmaları Filistinlilerin iç bölünmelerini teşvik etmek için kullandığına inanıyor.

Mısır'ın, Filistin uzlaşmasının yokluğunda Gazze Denizciliği için yönetim sorumluluklarını üstlenmesi ve İsrail'in Filistin Yönetimi ile deniz sınırlarını çizmeyi reddetmesi, "bize İsrail'in daha önce Filistin liderliğine önerdiği çözümü hatırlatıyor: sınırları olmayan bir Filistin devleti."

Bu yaklaşım, Filistinlilerin ekonomik durumlarını kendi kaynaklarını kullanarak iyileştirmeye odaklanıyor, esasen çatışmanın altında yatan siyasi boyutları ele almadan çatışmaya ekonomik bir çözüm uyguluyor.

İşgalci devletin Gazze Deniz Gaz Sahası'ndan gaz çıkarılmasını onaylaması, bölgedeki jeopolitik, güvenlik ve ekonomik çıkarlar arasındaki hassas dengeyi ortaya çıkardı. Direniş grupları geçmiş deneyimlerden ilham alıp koşullarını ileri sürdükçe, ileriye giden yol belirsizliğini koruyor ve Netanyahu'nun ofisinin çıkarma onayıyla korunacağını iddia ettiği bölgesel istikrar konusunda şüphe uyandırıyor.

Kudüs Haber Ajansı - KHA

ÇEVİRİ ANALİZ, 02 Ağustos 2023 16:35