ABD, Deviremediği Esad'la Gizlice Görüştü

Arap Birliği'ndeki üst düzey bir diplomatik yetkili, The Cradle'a özel olarak, şu anda ABD ile Suriye hükümetleri arasında gizli, doğrudan müzakerelerin gerçekleştiğini açıkladı. İsminin açıklanmaması koşuluyla bilgileri açıklayan diplomat, "görüşmeler, Washington ile Batı Asya'daki çeşitli ülkeler arasındaki 'gizli müzakerelerin şehri' olan Umman'ın başkenti Maskat'ta gerçekleşti" dedi.

Ayrıca, "toplantılarda her iki ülkeden güvenlik görevlilerinin ve dışişleri bakanlıklarının temsilcilerinin yer aldığını" belirtti.

Görüşmeler sırasında, Suriyeli yetkililer, esas olarak, ABD işgal birliklerinin ülkeden tamamen çekilmesi için baskı yaptılar. The Cradle ile konuşan saha kaynaklarına göre, Suriye topraklarında 22 ABD üssünde yaklaşık 2 bin Amerikan askeri personeli bulunuyor – bu rakam Pentagon'un resmi sayısı olan 900’den daha yüksek.

Maskat görüşmeleri sırasında kaynak, "Amerikan elçisi, Austin Tice'in hayatta olduğu ve Suriye ordusuna ait bir gözaltı merkezinde olduğu bilgisine sahip olduğunu defalarca doğruladı. Ancak Suriye heyeti, Tice hakkında hiçbir bilgiye sahip olmadığında ısrar etti ve Şam, durumu ortaya çıkarmak için mümkün olan her türlü çabayı göstermeye hazır olduğunu ifade etti."

Serbest gazeteci ve eski ABD Deniz Piyadeleri subayı, 2012 yılında Şam'ın bir banliyösünde silahlı gruplar tarafından kaçırıldı.

Bu ayın başlarında, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Washington'ın Tice'i bulmak için "Suriye ile angaje olduğunu, üçüncü ülkelerle meşgul olduğunu" açıkladı.

The Cradle'ın kaynaklarına göre Beyaz Saray, Şam'ın Tice'in nerede olduğunu bildiğine ikna olmuş durumda. Ancak Maskat'taki Suriye heyeti bu konuda herhangi bir bilgiyi doğrulamadı.

Kaynaklara göre, Washington ve Şam, eski ABD Başkanı Donald Trump yönetimi sırasında gizli görüşmelere başladı. Bununla birlikte, Trump'ın Eylül 2020'de Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ı "öldürme" niyetini açıklamasıyla bu görüşmeler kenara itildi.

Diplomat, "Şam ile Washington arasında önceki yıllarda gizli görüşmeler yapıldığını, ancak bunların çoğunun Lübnan Genel Güvenliği'nin eski genel müdürü Abbas İbrahim gibi arabulucular aracılığıyla gerçekleştiğini" de sözlerine ekledi. İki ülke arasında, biri Suriye'nin başkenti Şam'da olmak üzere doğrudan görüşmeler de gerçekleşti." Ancak, doğrudan toplantıların sayısı sınırlı kaldı.

İletişimin bozulmasından önce, ABD'li yetkililerin, hiçbir zaman gerçekleştirilmeyen tekliflerde askeri güçleri Suriye'den çekme niyetlerini dile getirdikleri bildiriliyor.

The Cradle'ın kaynağına göre, ABD'li yetkililerin gizli görüşmeler sırasında ele almadığı tek konu, Suriye Demokratik Güçleri gibi ABD destekli Kürt milislerin kaderiydi. Kaynak, "Suriye-Amerika görüşmeleri, Suriye'nin kuzeydoğusundaki Amerikan işgal güçleri tarafından desteklenen Kürt milislerden bahsetmedi" darken, "tartışma, Suriye'nin işgalci güçlerin Suriye topraklarından çekilmesi talebi dışında, herhangi bir siyasi veya askeri konuyu ele almadı" diye de ekledi.

ABD-Suriye arasındaki bu arka kapı ilişkilerinin ifşası, Beyaz Saray'ın Arap ülkelerini Suriye ile ilişkileri yeniden kurmaları dolayısıyla kasıp kavurmasından sadece birkaç gün sonra geldi. ABD'li yetkililer, Arap Birliği'nin Şam'ı geçen hafta örgüte geri kabul etmesinin ardından özellikle öfkelendi.

ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü 7 Mayıs'ta yaptığı açıklamada, "Suriye'nin şu anda Arap Birliği'ne yeniden kabul edilmeyi hak ettiğine inanmıyoruz" diyerek, Beyaz Saray'ın Arap müttefiklerine "Esad rejimiyle normalleşmeyeceğiz ve yaptırımlarımızın tam olarak yürürlükte kalacağını" bildirdiğini vurguladı.

Wall Street Journal, Arap Birliği'nin Suriye'yi yeniden iktidara getirme yönünde oy kullanmasının ardından, "Suriye'yi Arap Birliği'ne yeniden kabul etme kararı, ABD'nin bölgedeki çıkarlarının reddini temsil ediyor ve [Arap] ülkelerinin Batı'nın kaygılarından bağımsız politikalar oluşturduğunu gösteriyor." dedi.

New York Times ise, "Arapların Şam'ı tekrar saflarına katmak için acele etmesi, ABD'nin kamuoyunun itirazlarına rağmen gerçekleşti... [ABD’nin] Esad'ı uzaklaştırma ve yerine kapsayıcı, demokratik bir hükümet getirme çabaları hiçbir yere gitmedi ve Amerikalı yetkilileri kenarda bıraktı" diye değerlendirmede bulundu.

ABD, geçtiğimiz yıl boyunca, onlarca yıllık askeri müdahaleler ve ekonomik baskı nedeniyle Batı Asya'da kendisini giderek daha fazla marjinalleştirdiğini gördü. Suudi Arabistan ve BAE gibi eski müttefikler, Rusya, Çin ve İran ile yakın ticaret ve güvenlik bağları kurarak suçlamaya öncülük ettiler.

Özellikle Çin, ABD'nin bıraktığı boşluğu, Tahran ile Riyad arasında, Yemen'de devam eden barış görüşmelerinin önünü açan ve Suriye'nin bölgesel izolasyonunu sona erdiren tarihi bir yumuşamaya aracılık ederek doldurdu.

Rusya ayrıca, Ankara'nın kuzey Suriye'deki işgalini sona erdirmeyi amaçlayan Suriyeli ve Türk yetkililerin katıldığı birkaç üst düzey toplantıya ev sahipliği yaparak Suriye krizini çözmek için diplomatik kaslarını esnetiyor.

Kudüs HAber Ajansı - KHA

ÇEVİRİ ANALİZ, 17 Mayıs 2023 19:55