Yemen-Suud Arasında Anlaşma Sinyalleri

Yemenliler, 2 Ekim'de yenilenmeyen insani ateşkesin sona ermesinden bu yana ülkenin barış ve savaşsızlık durumuna son verecek yeni dinamikler beklerken, Suudi gazeteleri geçtiğimiz haftalarda San’a ile Riyad arasında Maskat'ta tartışılan bir barış planını açıkladı.

Bu planın içeriğinde, Hudeyde limanının ve Kızıldeniz'de bulunan limanların tamamen açılmasına yönelik ilk anlaşmanın yanı sıra San’a Uluslararası Havaalanı'ndan seyahat hedeflerinin genişletilmesi, Taiz'deki yollar da dahil olmak üzere vilayetlerdeki yolların açılması ve askeri bölgelerdeki yolların açılmasının daha sonraki bir aşamaya ertelenmesi belirtiliyor.

Kaynaklara göre, San’a kontrolündeki bölgelerde askeri personelin maaşları konusu hala tartışmalı. Bu dosya çözülürse, sınır güvenliği dosyasına ek olarak, ateşkesin bir yıl uzatılması, sahadaki her türlü askeri tırmanışın durdurulması ve tüm taraflardan izleme komitelerinin oluşturulması garanti altına alınacak; bunun üzerine siyasi çözüm konusunda bir diyalog başlatılacaktı.

Öte yandan, San’a'daki Yüksek Siyasi Konsey, Umman'ın devam eden müzakerelerindeki ilerlemelerle birlikte barışı sağlamak için uluslararası ve bölgesel çabaları tartışırken ve geçen hafta sonlarında esir değişimi anlaşmasını onaylarken, Ensarullah müzakere heyetinin bir üyesi Abdulmelik el-Acri, müzakerelerde ilerleme kaydedildiğini ima etti ve hareketi barıştan kaçınmakla suçlayanlara, San’a ile Riyad arasında varılan bir anlaşmaya atıfta bulunarak, "Onlara halkın öldüğünü söyleyin" tweet'i atarak yanıt verdi.

Bu göstergeler, Riyad'ı birkaç kez ziyaret eden Birleşmiş Milletler'in Yemen elçisi Hans Grundberg'in başkanlık ettiği yoğun bir diplomatik kampanyanın yeniden başlamasıyla örtüşüyordu. 30 Mart Perşembe günü Suudi Arabistan'ın Yemen Büyükelçisi Muhammed Al Cabir ve Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesinin büyükelçileriyle ayrı ayrı görüşmeler yapıldı. Ayrıca Körfez İşbirliği Konseyi Genel Sekreteri Casim Muhammed el-Budeyvi ile görüştü. Grundberg'in ziyaretinin amacı, yeni bir ateşkes anlaşmasına varılana kadar mevcut durumun istikrara kavuşturulmasının önemini vurgulamaktı.

Bu arada, San’a'daki iyi bilgilendirilmiş kaynaklar, El-Ahbar'a, Cenevre'deki mahkumlarla ilgili atılımın başka barış yollarını açacağını doğruladı ve BM elçisinin ofisinin, Riyad ile San’a arasında bir anlaşma imzalamayı planladığına dair sık sık çıkan haberler nedeniyle önümüzdeki haftalarda bir atılım bekleniyor.

Aden hükümeti yanlısı medyanın Çin'in Yemen çatışmasına yeni bir hakem olarak girmesi hakkında propaganda yaptığı bir zamanda, bilgili bir diplomatik kaynak, El Ahbar gazetesine verdiği röportajda bu iddiaların doğruluğunu reddetti. Kaynak, Pekin'in çatışma katılımcılarıyla bu konuda iletişim kurmadığına dair güvence verdi. Bununla birlikte, Rusya'nın ayrılıkları uzlaştırma girişimlerinin devam ettiğini vurguladı ve Rusya'nın tutumunu "Umman ve BM'yi destekleyen bir tutum" olarak nitelendirdi.

Aden hükümetine yakın kaynaklara göre, Suudi Arabistan, Maskat müzakerelerinin sonuçlarını değerlendirmek için Başkanlık Konseyi ve Muin Abdulmelik yönetiminin bir toplantısını organize etmeyi planlıyor. Kaynak ayrıca, bu konferansta, şu ana kadar bir anlaşmaya varılmasını engelleyen çekişme alanları hakkında genel taslaklar üzerinde anlaşmaya varılacağını öngördü.

Cumartesi günü İran, Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani aracılığıyla Yemen'de kapsamlı bir barış planı ilan etti. Kenani'ye göre, girişim ablukanın tamamen kaldırılmasına ve Yemen'in egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygıya dayalı tam bir ateşkesin izlenmesi şartıyla ulusal birlik hükümeti kurulmasına dayanıyor. Bunun üzerine, tüm Yemenli grupların katılımıyla, dış müdahale olmaksızın kapsamlı bir siyasi süreç başlatılacaktır.

Dahası Kenani, ülkesinin "Yemen'deki gerçeklere dayanan adil bir barış" elde etmek için tam potansiyelini kullanacağını belirtti ve müzakerelerde "devam eden ilerleme" ışığında hızlı bir çözüm için iyimserliğini dile getirdi.

Kenani'nin sözleri, Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın Moskova'dan İran'ın ülkede çözüm için her türlü çabayı benimseyeceğini söylemesinden bu yana İranlı bir yetkilinin Yemen konusundaki ilk açıklamasıdır.

Kudüs Haber Ajansı - KHA

ÇEVİRİ ANALİZ, 06 Nisan 2023 08:45