"İran-Suud Anlaşmasında Süleymani'nin Rolü Büyük"

Irak eski Başbakanı Adil Abdulmehdi, Suudi Arabistan ile İran arasındaki anlaşmanın gerçekleşmesinde, İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü Komutanı şehit Kasım Süleymani’nin büyük rol oynadığını söyledi.

Abdulmehdi, Salı günü kaleme aldığı makalesinde, “Pekin’deki son adım, Çin, Suudi Arabistan ve İran arasındaki üçlü bildirinin yayınlanması tarihi anlamları olan bir olaydır ve birçok insan bu stratejik olayın gerçekleşmesine katkıda bulunmuştur. Eğer başarılı olursa, bölgenin ve hatta dünyanın çehresini değiştirecektir. Bu, sadece farklılıkları olan iki ülke arasındaki ilişkilerin yeniden kurulmasıyla ilgili bir konu değildir. Daha hassas dosyaların tam bir çözümüne yol açacaktır” dedi.

Abdulmehdi, “Çin’in anlaşmanın arkasında olması, bölgenin yeniden inşasına katkıda bulunabilecek işaret ve imkanlarla dolu olan hassas yeni bir anlam taşımaktadır” ifadlerini kullandı.

Abdulmehdi yazısını şöyle sürdürdü:

“Eylül 2019’da Çin’e resmi bir ziyaret gerçekleştirdim. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ve Devlet Konseyi Başkanı Li Keqiang ile görüşmeden önce, Kasım Süleymani aradı ve Suudi Arabistan’a gidebilir misin? diye sordu. Ben de nedenini sorunca İran ve Suudi Arabistan arasında arabuluculuk yapmamızı istediğini söyledi. Durum acildi. Dönüşümde Bağdat’a gittiğimde Suudi Arabistan’a gideceğimi söyledim. Süleymani’nin talebini Çin tarafına ilettim ve bunu memnuniyetle karşıladılar.”

Abdulmehdi, Süleymani’nin kendisinden Suudi tarafına iletmesini istediği talepler arasında Yemen, Körfez, Libya ve Suriye başta olmak üzere çeşitli dosyalarda çözüm önerileri olduğunu ifade etti.

Abdulmehdi, “Süleymani, İran’ın Yemen’deki soruna Sana’daki ulusal birlik hükümeti yoluyla çözüm bulmaya yardımcı olabileceğini, Irak ve Suudi Arabistan arasındaki yakınlaşmadan memnuniyet duyduğunu, İran’ın komşu ülkelerle diyalog ve uzlaşıya hazır olup Suriye ve Libya sorununa ortak çözüm bulmayı önerdiğini, Körfez’de istikrarı sağlayacak girişimlerde bulunulması gerektiğini ve Dışişleri Bakanlıkları düzeyinde bir toplantı gerçekleştirmeyi teklif etti” dedi.

Süleymani’nin söz konusu taleplerini iletmek için 25 Eylül 2019 sabahı Bağdat’tan ayrılarak o zamanlar istihbarat direktörü olan eski başbakan Mustafa el-Kazımi ve Petrol Bakanı Tamır el-Gadban ile birlikte Suudi Arabistan’ı ziyaret ettiğini belirten Abdulmehdi, o dönemde Aramco'nun tesislerine füze saldırısı yapıldığına ve sorumluluğu reddetmesine rağmen İran'ın bununla suçlandığına dikkat çekti.

Suudi tarafıyla yaptığı kapalı toplantıda Veliaht Prensin kızgın bir şekilde konuştuğunu ifade eden Abdulmehdi şöyle devam etti: “Kendisine İran’la savaş mı istiyorsunuz diye sordum. O da asla diye cevap verdi. Bunu üzerine biz de durumun sürünceme de kalması savaşa hazır bir patlama tehdidi oluşturacak, eğer bunu istemiyorsanız müzakere yolunu seçmelisiniz dedik. O da biz bunu daha önce denedik ve başarılı olamadık dedi. Şeyh Rafsancani ve Kral Abdullah arasındaki sorunların nasıl çözüldüğünü anlattım. Ne öneriyorsunuz diye sordu. Bir pencere açalım dedim. Görüşlerinizi yazın ve İran tarafına ileteceğiz. Eminiz ki bu diyalog kapısını açacaktır. Tamam size bir kağıt göndereceğim dedi.”

Suudi tarafından 8 maddeden oluşan bir belge gönderildiğini ifade eden Abdulmehdi, belgede yazılanların bir kısmının şöyle olduğunu açıkladı: “Suudi Arabistan, uluslararası hukuk ilkelerine saygı göstermektedir ve komşuları ile iyi ilişkiler kurma, terörizmle mücadele etme, aşırılıkla mücadele etme ve dünya ülkeleri ile özellikle komşu ülkelerle ilişkilerini geliştirerek, komşu ülkelerin güvenli, istikrarlı ve refah içinde yaşamalarına katkıda bulunma prensiplerine tamamen bağlıdır.”

Abdulmehdi, söz konusu belgenin İran tarafına ulaşmasıyla havanın iyice yumuşadığını belirterek, daha ileri adımlara geçmek için bir takım girişimlerin hazırlıklarının yapıldığını, fakat o süreçte Kasım Süleymani’nin ABD tarafından şehit edilmesiyle bu girişimlerin akamete uğradığını kaydetti.

Kudüs Haber Ajansı - KHA

BATI ASYA, 16 Mart 2023 07:13