Suudi Prens ABD Paryalığından Nasıl Sıyrıldı?

Responsible Statecraft, Biden yönetiminden yetkililerin şimdi nükleer teknoloji ve güvenlik de dahil olmak üzere İsrail ile daha iyi ilişkiler karşılığında Riyad'a neler sağlayabileceklerini tartıştıklarını açıklıyor.

Paul R. Pillar, Responsible Statecraft için yaptığı bir analizde, ABD'nin "İsrail" ile Suudi Arabistan arasındaki ilişki hakkında nasıl endişeleri olduğunu açıklıyor.

Antony Blinken bile geçen hafta Amerikan İsrail Halkla İlişkiler Komitesi'nin (AIPAC) bir toplantısında yaptığı konuşmada bundan bahsetti.

"ABD'nin İsrail ile Suudi Arabistan arasında normalleşmeyi teşvik etmede gerçek bir ulusal güvenlik çıkarı var." Ama bu ilgi tam olarak nedir? Blinken sessiz kaldı. Biden yönetimi başka hiçbir durumda böyle bir açıklama yapmadı.

Sedat Laçiner'e göre, Antony Blinken'ın "gergin ilişkileri onarmak" amacıyla Riyad'a yaptığı son ziyaret, Karim Benzema'nın Real Madrid'den ayrıldığı haberleri bile Blinken'ın ziyaretinden daha fazla basında yer aldığı için, olağan bir misafirperverlikle karşılanmadı.

Pillar, Suudi Arabistan ve "İsrail"in tam diplomatik ilişkilere sahip olmasının ABD'nin ulusal çıkarlarını ilerletmediğini, aksine asıl çıkarların "İsrail" ile Suudi Arabistan arasındaki güvenlik işbirliği yoluyla sağlanacağını ifade ediyor; ancak bu, iki ülke arasında zaten başarılmıştır.

Yazar ayrıca, iki ülkenin normalleşmesinin, teknik olarak savaş durumunda olmadıkları için bir "barış" anlaşması olmayacağını savunuyor.

Aslında, "İsrail"in normalleşmeyi, yalnızca, bölgedeki "çatışma hatlarını keskinleştirdiğine ve gerilimleri artırdığına" inandığı "İran karşıtı ittifakının" daha da sağlamlaştırılması olarak lanse edeceğini savunuyor. Ayrıca, normalleşmenin, İsrail işgalini ele alması ve Filistinlilerle "barış yapmayı" reddetmesi için herhangi bir gerçek motivasyonu azaltacağını da ekliyor.

Biden yönetiminin gizli nedenleri

Pillar, Netanyahu yönetiminin, daha önce Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri ve Fas ile yaptığı gibi, Suudi Arabistan ile tam diplomatik ilişkiler kurmayı, Filistin topraklarını işgal etmeye ve fiilen sömürmeye devam ederken bölgesel güçlerle temaslarını sürdürebileceğinin kanıtı olarak arzu ettiğine inanıyor. "İsrail"e bu ‘pastanı al ve ye’ teslimiyetinin sembolik önemi, Riyad ile ilişkileri normalleştirmenin temel anlamı olacaktır.

Yazar ayrıca, Biden yönetiminin gizli nedenlerle hala normalleşmeyi nasıl aradığını ve bunu başarmak için bedel ödemeye hazır olduğunu ayrıntılarıyla anlatıyor.

Trump yönetiminin, işgali normalleştirmek için bazı Arap ülkelerine, Birleşik Arap Emirlikleri'ne giden F-35 uçakları ve Fas'ın Batı Sahra üzerindeki iddiasını desteklemek gibi "yan ödemeler" yapmak zorunda kaldığını hatırlatıyor.

Pillar, Muhammed bin Selman'ın şimdi, "sınırsız silah transferi, ABD'nin Suudi Arabistan'a güvenlik garantileri ve bir Suudi nükleer programının inşasına yardım" şeklinde kendi yan ödemelerini talep ettiğini ayrıntılarıyla anlatıyor.

Connecticut Senatörü Chris Murphy'ye göre, "Suudiler ile daha önemli silah satışları yapılan bir ilişkiye girilecekse, bu sadece İsrail'e karşı daha iyi muamele değil, ABD'ye karşı daha iyi muamele karşılığında olmalıdır."

Suudi nükleer programına olan talep, Orta Doğu'da nükleer silahların yayılması potansiyelini artırması bakımından önemli bir dezavantaja sahiptir. Bin Selman, İran'ın kendi nükleer silahlarını üretme potansiyeline atıfta bulunarak, Krallığın nükleer silah geliştireceğini açıkça belirtti ve bu iddia İran tarafından sıklıkla reddedildi ve çürütüldü.

Pillar, Orta Doğu'dan başlamanın tehlikeli bir yol olduğuna inanıyor, çünkü Suudi Arabistan şimdiye kadar ABD'nin diğer ülkelerdeki sivil nükleer enerji programlarına yardım etmesine izin veren, ancak programın askeri amaçlara yönlendirilmesini önlemek için uranyum zenginleştirme ve yakıt üretimini bu ülkelerden uzak tutan bir formül olan 123 Anlaşması'nı imzalamayı reddetti.

Suudiler ayrıca bir "nükleer Aramco" geliştirme niyetini de dile getirdiler.

Buna ek olarak, Pillar, Suudilere verilecek herhangi bir güvenlik garantisinin ABD'nin çıkarlarına hizmet etmeyeceğine, aksine Bin Selman’ın "Yemen benzeri şiddetli fitnelere" girişmesine olanak sağlayacağına inanıyor.

İnsanlığın Gözü İnsan Hakları ve Kalkınma Merkezi, Ocak ayında, yalnızca 2022'de Yemen'deki savaşta kaybedilenlerin sayısının 3 bin 83 kadar olduğunu gösteren bir rapor yayınladı.

Buna ek olarak, Krallığın Rusya veya Venezuela gibi ABD'nin düşmanlarıyla düşman olma niyeti yoktur.

Pillar, Biden'ın, Suudi Arabistan'ın bir "parya devleti" olduğu iddiasından vazgeçtiğine ve ABD'nin bölgede Çin ile rekabet etmek istemesi durumunda, "bölgeleri katı bir şekilde düşmanlara ve dostlara bölme" şeklindeki olağan çalışma tarzının işe yaramayacağına inanıyor. Bunun yerine Çin'i "taklit etmesi" ve herkesle diplomasi yapmaya çalışması gerektiğini de ekliyor. Dillendirdiği bir adım, ABD'nin yapamadığı bir şey olan Suudi-İran yakınlaşmasına izin verdi.

Kudüs Haber Ajansı - KHA

ÇEVİRİ ANALİZ, 14 Haziran 2023 14:41