İslami Direniş Hareketi’nin (Hamas’ın) Pazartesi günü onayladığı; ateşkes, yerlerinden edilenlerin dönüşü ve esirlerin değişimiyle alakalı belgenin metni, birbiriyle ilişkili ve birbiriyle bağlantılı üç aşamayı içermekteydi.
Belgenin tam metni:
İsrail Tarafı ile Gazze’deki Filistin Tarafı Arasında Tutuklu ve Esirlerin Değişimi ve Sürdürülebilir Sükûnetin Sağlanması Konusunda Yapılacak Anlaşmanın Temel İlkeleri
Çerçeve anlaşma, sayısı üzerinde anlaşmaya varılacak, İsrail hapishanelerindeki esirler mukabilinde ve sürdürülebilir yaşam koşullarına geri dönülmesi, kalıcı bir ateşkes sağlayacak sürdürülebilir sükûnete dönüş, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi’nden çekilmesi, yeniden inşa ve ambargonun kaldırılması mukabilinde tüm dönem ve zamanlardan Gazze Şeridi’ndeki sivil veya asker, canlı veya ölü tüm İsrailli esirlerin serbest bırakılmasını amaçlıyor.
Çerçeve anlaşma birbiriyle ilişkili ve birbiriyle bağlantılı üç aşamadan oluşmaktadır:
1. Aşama (42 Gün)
- İki taraf arasındaki karşılıklı askeri operasyonlar, geçici olarak durdurulacak ve İsrail kuvvetleri, doğuya doğru ve yoğun nüfuslu bölgelerden uzaklaşarak (Gazze Vadisi, Netzarim ekseni ve Kuveyt Kavşağı dahil) Gazze Şeridi’nin tüm bölgelerinde sınır boyunca uzanan bir alana çekilecek.
- Gazze Şeridi’nde askerî uçuşlar ve keşif uçuşları günde 10 saat, tutuklu ve esirlerin serbest bırakıldığı günlerde ise 12 saat süreyle durdurulacak.
- Yerlerinden edilenler yerleşim yerlerine geri dönecek ve İsrail güçleri Gazze Vadisi’nden (Netzarim ekseni ve Kuveyt Kavşağı’ndan) çekilecek.
- Üçüncü gün (3 tutuklunun serbest bırakılmasının ardından) İsrail güçleri, er-Reşid Caddesi’nden doğuya, Selahaddin Caddesi’ne kadar çekilecek, bu bölgedeki askeri alanları ve tesisleri tamamen sökecek ve göçmenlerin ikamet alanlarına (geri dönüş sırasında silah taşımadan) dönüşleri ve bölge sakinlerinin Gazze Şeridi’nin tüm bölgelerinde hareket özgürlüğü ve insani yardımların er-Reşid Caddesi’nden ilk günden itibaren engelsiz girişi başlayacak.
- 22. Günde kadın askerler de dahil olmak üzere hayatta olan sivil tutukluların yarısının serbest bırakılmasının ardından İsrail güçleri, Selahaddin Yolu’nun doğusunda Gazze Şeridi’nin merkezinden (başta Netzarim Şehitleri ekseni ve Kuveyt Kavşağı ekseninden) sınıra yakın bölgelere çekilecek, askeri alanlar ve tesisler tamamen sökülecek; göçmenlerin Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki ikamet yerlerine dönüşleri devam edecek ve bölge sakinlerinin Gazze Şeridi’nin tüm bölgelerinde hareket özgürlüğü sağlanacak.
- İlk günden itibaren Gazze Şeridi’nin her yerindeki elektrik santralleri ve ticari istasyonları işletmek için gereken yakıt ile enkazı kaldırmak, hastaneleri, sağlık merkezlerini ve fırınları çalıştırmak ve işletmek için gereken ekipman dahil yoğun ve yeterli miktarda insani yardım malzemesinin ve yakıtın (50’si akaryakıt kamyonu olmak üzere günlük 600 kamyonun ki 300’ü kuzey için) girişi sağlanacak ve bu, anlaşmanın tüm aşamaları boyunca devam edecek.
İki taraf arasında tutuklu ve esirlerin değişimi:
- İlk aşamada Hamas, İsrail hapishaneleri ve gözaltı merkezlerindeki belirli sayıda esir karşılığında kadınlar (sivil ve asker), çocuklar (askerler hariç 19 yaş altı), yaşlılar (50 yaş üstü) ve hastalar da dahil olmak üzere 33 İsrailli tutukluyu (canlı veya ölü) aşağıda izah edildiği biçimde serbest bırakacak.
- Hamas, sivil kadınlar ve (askerler hariç 19 yaşın altındaki) çocuklardan yaşayan tüm İsrailli tutukluları serbest bırakacak. Buna karşılık İsrail, serbest bırakılan her İsrailli tutuklu için, Hamas’ın tutukluluktaki kıdem esasına göre hazırlayıp sunduğu listeden 30 çocuk ve kadını serbest bırakacak.
- Hamas, yaşayan tüm İsrailli 50 yaş üstü yaşlı, hasta ve yaralı sivil tutukluları serbest bırakacak. Buna karşılık İsrail, her İsrailli tutuklu için Hamas’ın tutukluluktaki kıdem esasına göre hazırlayıp sunduğu yaşı 50 üstü yaşlılardan ve hastalardan 30 esiri serbest bırakacak.
- Hamas hayatta olan tüm İsrailli kadın askerleri serbest bırakacak. Buna karşılık İsrail, Hamas’ın belirlediği listelere göre serbest bırakılan her İsrailli kadın askere karşılık 30’ü müebbet 50 esiri serbest bırakacak.
İlk aşamada iki taraf arasındaki tutuklu ve esir değişiminin programı:
- Hamas anlaşmanın üçüncü gününde 3 İsrailli tutukluyu serbest bırakacak. Ardından Hamas mümkün olduğu kadar kadınlardan (sivil ve asker) başlayarak her 7 günde bir 3 tutukluyu daha serbest bırakacak. Altıncı haftada Hamas, bu aşamanın kapsadığı kalan tüm sivil tutukluları serbest bırakacak. Buna karşılık İsrail, Hamas’ın sunacağı listelere göre İsrail hapishanelerindeki Filistinli tutukluyu kararlaştırılan sayıda serbest bırakacak.
- Mümkün olduğu takdirde yedinci günde Hamas, bu aşamada serbest bırakılacak İsrailli tutuklular hakkında bilgi verecek.
- 22. Günde İsrail tarafı, Gilad Şalit (Özgürlere Sadakat) Anlaşması kapsamında özgürlüğüne kavuşan ancak yeniden tutuklanan tüm esirleri serbest bırakacak.
- Serbest bırakılacak yaşayan İsrailli tutuklu sayısının 33’e ulaşmaması durumunda bu aşamada aynı kategorideki cenazelerden sayı tamamlanacak. Buna karşılık İsrail, 7 Ekim 2023’ten sonra Gazze Şeridi’nde kadın ve çocuklardan (19 yaş altı) tutuklananların tamamını serbest bırakacak. Bunlar 1. Aşama’nın beşinci haftasında gerçekleşecek.
- Değişim süreci; karşılıklı askeri operasyonların durdurulması, İsrail güçlerinin çekilmesi, göçmenlerin dönüşü ve insani yardımın girişi de dahil olmak üzere anlaşma şartlarının ne derece yerine getirdiği ile bağlantılı olacak.
- Serbest bırakılan Filistinli esirlerin daha önce tutuklandıkları suçlamaların aynısıyla itham edilerek tutuklanmamalarını garanti altına almak için gerekli yasal icraatlar tamamlanacak.
- Yukarıda belirtilen birinci aşama ilgili anahtar bölümler, ikinci aşamadaki anahtar bölümlerin görüşülmesi için bir temel oluşturmayacak.
- 7 Ekim 2023’ten sonra İsrail cezaevleri ve gözaltı kamplarında bulunan mahkûm ve esirlere yönelik alınan tedbir ve cezalar kaldırılacak ve bu tarihten sonra tutuklananlar da dahil olmak üzere tutsakların durumları iyileştirilecek.
- İlk aşamanın 16. gününden daha geç olmamak ve bu aşamanın beşinci haftasının nihayetinden önce tamamlanıp uzlaşılmak üzere, her iki taraftan esir ve tutukluların (askerler ve takası gerçekleşmemiş sivillerin) değişimine ilişkin anahtar noktalarla ile ilgili olarak bu sözleşmenin ikinci aşamasının ayrıntıları üzerinde anlaşmaya varılması konusunda iki taraf arasında dolaylı görüşmeler başlayacak.
- Birleşmiş Milletler ve UNRWA dahil ilgili kuruluşları ve diğer uluslararası kuruluşlar, Gazze Şeridi’nin her bölgesinde insani yardım hizmetlerinin sunulmasına yönelik çalışmalarını yürütecek ve bu, anlaşmanın tüm aşamalarında da devam edecek.
- Gazze Şeridi’nin tüm bölgelerinde altyapı (elektrik, su, kanalizasyon, iletişim ve yollar) rehabilite edilmeye başlanacak; sivil savunma, moloz ve enkazların kaldırılması için gerekli ekipmanlar bölgeye sokulacak ve anlaşmanın tüm aşamalarında bu sürdürülecek.
- Savaş sırasında evlerini kaybeden göçmenlerin istiabı ve barınması için gerekli malzeme ve gereksinimlerin sağlanması kolaylaştırılacak (en az 60.000 geçici ev-karavan ve 200.000 çadır).
-Bu aşamanın ilk gününden itibaren üzerinde anlaşmaya varılan sayıda (en az 50) yaralı askeri personelin tıbbi tedavi amacıyla Refah Kapısı’ndan geçmesine izin verilecek. Yolcu, hasta ve yaralı sayısının da Refah Kapısı’ndan geçişi artacak. Yolculara yönelik kısıtlamalar kaldırılacak, mal ve ticaret hareketine kısıtlama olmaksızın geri dönülecek.
- İçlerinde Mısır, Katar ve Birleşmiş Milletler’in de bulunduğu devlet ve örgütlerin denetiminde savaş nedeniyle tahrip olmuş evleri, sivil tesisleri ve sivil altyapıyı kapsayan yeniden inşa ve zarar görenlere tazminat ödenmesi için gerekli düzenleme ve planlama çalışmaları başlatılacak.
-Karşılıklı askeri operasyonların geçici olarak durdurulması, yardım ve barınma, kuvvetlerin geri çekilmesi vb. dahil olmak üzere bu aşamadaki tüm önlemler, ikinci aşamada sürdürülebilir bir sükûnet ilan edilene kadar (askeri ve düşmanca operasyonların durdurulmasına kadar) devam edecek.
2. Aşama (42 Gün)
- Sürdürülebilir sükûnetin geri geldiği (askeri ve düşmanca operasyonların kalıcı olarak durdurulması) duyurulacak ve bu, iki taraf arasında tutuklu ve esir değişimi başlamadan önce yürürlüğe girecek.
- Geriye kalan tüm canlı İsrailli erkekler (sivil ve asker) mukabilinde kararlaştırılan sayıda İsrail hapishanelerindeki esir ve İsrail toplama kamplarındaki tutuklu serbest kalacak ve İsrail kuvvetleri Gazze Şeridi’nden tamamen çekilecek.
3. Aşama (42 Gün)
- Her iki taraftaki ölülerin cesetleri ve kalıntıları, onlara ulaşıp kimlikleri tespit edildikten sonra değiş tokuş yapılacak.
- İçlerinde Mısır, Katar ve Birleşmiş Milletler’in de bulunduğu devlet ve örgütlerin denetiminde, 3 ila 5 yıl arasında bir süreyi öngören ve savaş nedeniyle tahrip olmuş evleri, sivil tesisleri ve sivil altyapıyı da kapsayan yeniden inşa ve zarar görenlerin tamamına tazminat ödenmesi planı hayata geçirilmeye başlanacak.
- Gazze Şeridi’ne yönelik kuşatma tamamen sona erdirilecek.
Anlaşmanın garantörleri:
Katar, Mısır, Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşmiş Milletler.
Kudüs Haber Ajansı - KHA