Gazze'deki savaş uzadıkça, Lübnan-İsrail cephesinde sınır ötesi saldırılar yoğunlaştı. Hizbullah ile İsrail ordusu arasındaki çatışmalar her iki tarafa da ağır bedeller ödetti. Lübnan direniş hareketi 300'den fazla savaşçısını kaybetti ve İsrail bombardımanı ülkenin güney köylerinde yaşayan on binlerce Lübnanlının yerinden edilmesine neden oldu. 

İsrail, en az altmış bin kuzeyli yerleşimcinin evlerini terk etmek zorunda kalmasıyla karşılaştı. İşgal ordusu, Hizbullah'la yapılan görüşmelerde yaklaşık bir düzine askerinin öldüğünü doğrulamış olsa da, gerçek sayının çok daha yüksek olduğu tahmin ediliyor. 

Mart ayında The Cradle, 8 Ekim 2023'ten bu yana çatışmalarda 230'dan fazla İsrail askerinin öldürüldüğüne dair istihbarat aldı.

Giderek yükselen büyük ölçekli bir savaş tehdidi

Kuzeydeki çatışma şu anda 'kontrollü tırmanma' sınırları içinde kalırken, Hizbullah ile İsrail arasında topyekûn bir savaş olasılığı giderek artıyor. Başbakan Benjamin Netanyahu'nun hükümet koalisyonunu sağlam tutmanın anahtarı olan İsrail hükümetinin aşırı sağcı üyeleri, Lübnan cephesinde tırmanışı destekleme konusunda belirgin bir şekilde daha yüksek sesle konuşur hale geldiler.  

Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Beyrut'u "terörizmin başkenti" olarak nitelendirerek saldırı başlatma çağrısında bulundu. Bu tutumlar göz önüne alındığında, Netanyahu'nun Lübnan'a karşı gerilimi tırmandırmayı tercih edebileceği tamamen göz ardı edilemez. 

Nitekim, İsrail başbakanının son açıklamaları, kuzey cephesinde bir tür daha geniş bir tırmanışın yapılmakta olduğunu gösteriyor.  

İsrail ordusunun Kuzey Komutanlığı karargahını ziyareti sırasında konuşan Netanyahu, daha fazla ayrıntıya girmeden, Hizbullah'la başa çıkmak için "kuzeyde güvenliği yeniden sağlamayı ve sakinleri güvenli bir şekilde evlerine geri döndürmeyi" amaçlayan "şaşırtıcı planlar" yapıldığına değindi.

Bu gelişmelerin ortasında, İsrail ordusu kısa süre önce Lübnan'a kara harekatını simüle eden bir tatbikatı tamamladı. 

Yakın gelecekte Lübnan'a yönelik geniş çaplı bir İsrail saldırısı, Şubat ayı sonlarında ilkbahar sonu veya yaz başında Lübnan'a olası bir kara harekatı öngören ABD'li yetkililer tarafından yapılan daha önceki değerlendirmelerle de tutarlı olacaktır.

Hizbullah'ın artan kabiliyetleri

Hizbullah'ın İsrail'e meydan okuyuşu yoğunlaşıyor gibi görünüyor ve bu da Tel Aviv'in hassas saldırılara dayanan mevcut stratejisinin başarısızlığını yansıtıyor. Lübnan-İsrail cephesindeki gelişmeleri izleyen İsrail enstitüsü Alma'ya göre, Mayıs ayında Hizbullah tarafından 325 sınır ötesi saldırı gerçekleştirildi ve bu, 7 Ekim'den bu yana bu cepheye yapılan en yüksek aylık saldırı sayısıdır.

Direniş hareketinin operasyonları da daha sofistike hale geldi ve gizli yeteneklerini ortaya çıkardı. Hizbullah, kamikaze insansız hava aracıyla gerçekleştirdiği bir operasyonda gelen saldırıları tespit etmek için kullanılan gelişmiş bir gözetleme balonunu imha etmeyi başardı.

Ayrıca, yakın zamanda kuzeydeki Hurfeyş kasabasına ikiz kamikaze dron saldırısı başlatarak ve S5 roketleriyle donatılmış silahlı bir İHA ile ilk hava saldırısını gerçekleştirerek dron yeteneklerini de yükselttiğini göstermiş oldu. Operasyon, Metula yerleşimindeki İsrail askerlerini hedef aldı ve ilk kez bir Arap kuvveti İsrail'e hava saldırısı düzenledi.

Hizbullah son olarak 6 Haziran'da İsrail'in Celile'deki Ramot Naftali kışlasındaki Demir Kubbe platformuna düzenlenen güdümlü füze saldırısını gösteren görüntüler yayınladı.

Tam ölçekli bir savaşta ne beklenir?

Hizbullah'ın operasyonlarının artan karmaşıklığı, Tel Aviv'in direniş grubuna karşı kararlı bir şekilde harekete geçme aciliyetini körüklüyor olarak da görülebilir. Bu, Lübnan cephesini mevcut çatışmadaki en önemli ve acil operasyonel cephe olarak nitelendiren ve "gerçek anın" artık yakın olduğu uyarısında bulunan eski İsrail savaş kabinesi bakanı Benny Gantz tarafından ifade edildi. 

Bununla birlikte, Lübnan hareketinin 7 Ekim'den bu yana sergiledikleri, topyekûn bir savaşın patlak vermesi durumunda işgal devletini neyin beklediğine dair bir uyarı işlevi de görüyor. 

İsrail ordusunun 2006'dakine benzer yöntemler kullanması ve Lübnan'ın güneyindeki, Beyrut'taki ve Bekaa bölgesindeki 'Hizbullah kalelerine' yıkıcı hava saldırıları düzenlemesi bekleniyor. 

The Cradle'a konuşan Lübnanlı emekli Tuğgeneral İlyas Ferhat şöyle açıklıyor: 

“Sınırlı tam ölçekli savaş diye bir şey yoktur. Topyekûn bir savaş, Hizbullah'ın tüm kalelerini kapsamak zorunda kalacak.”

Bununla birlikte, 2006'da olanlara eşit veya daha yoğun bir İsrail saldırısı, bu kez Hizbullah tarafından çok daha sert bir yanıtla karşılanacaktır.

Lübnan hareketi çok daha büyük bir roket ve füze cephaneliği biriktirdi ve tahminler şu anda bu silahların 150 binden fazla olduğuna işaret ediyor. Bu askeri yığınak göz önüne alındığında, Hizbullah bugün dünyanın en ağır silahlı devlet dışı aktörü olarak kabul ediliyor. 

Belki daha da önemlisi, cephaneliği Fatih 110 gibi hassas füzeler içeriyor ve bu da büyük hasara yol açabilecek stratejik İsrail tesislerini hedef almasını sağlıyor. Bu çerçevede, İsrailli uzmanlar Hizbullah'la topyekûn bir savaş durumunda MAD (Karşılıklı Garantili İmha) senaryosu konusunda uyarıda bulundular.  

Lübnan hareketinin İsrail'in hava gücü avantajını zayıflatabilecek askeri yeteneklere sahip olması da mümkündür. Grup, mevcut düşmanlık turunda birkaç 'Hermes' İHA'sını düşürmeyi başararak İsrail insansız hava araçlarına karşı hava savunma kabiliyetini zaten gösterdi.

Ancak İsrail için daha büyük tehlike, Hizbullah'ın sadece insansız hava araçlarını değil, İsrail savaş uçaklarını da düşürebilecek hava savunma sistemlerine sahip olması olacaktır. Rusya ile İran arasındaki askeri bağların güçlenmesi göz önüne alındığında, Hizbullah'ın Moskova'nın gelişmiş uçaksavar teknolojisine erişme olasılığı artıyor. 

Direniş hareketi, İsrail savaş uçaklarına karadan havaya füzeler fırlattığını, bu füzelerin ses bariyerini aştığını ve bu nedenle uçağı geri çekilmeye zorladığını duyurdu.

Bu, Hizbullah ile İsrail arasındaki savaş tarihinde türünün ilk örneğidir ve topyekûn bir savaş durumunda ortaya çıkabilecek şeyler için yalnızca bir uyarı atışı olabilir.

Hizbullah'ın bu tür silahları topyekûn bir çatışmada ortaya çıkarması, bu tür çatışmalar için elinden gelenin en iyisini yapma stratejisiyle tutarlıdır. 2006'da bir füze saldırısında bir savaş gemisini vurarak İsrail ordusunu şaşırttı.   

İsrail'in Hizbullah'la topyekûn bir savaşta üstün taarruz kara operasyonlarıyla karşı karşıya kalması da muhtemeldir. Lübnan hareketi, Suriye'deki aşırılık yanlısı gruplarla savaşırken bu tür operasyonlarda değerli deneyimler kazandı.

Arap Körfezi Ülkeleri Enstitüsü'nden Huseyn İbiş'in The Cradle'a anlattığı gibi:

"Hizbullah'ın kara savaşçıları ile Rus hava ve sinyal istihbaratının birleşimi, Suriye savaşında Esad’ın 'A Takımı' idi."

Bu deneyim ve İHA'lar aracılığıyla hava saldırıları başlatma kabiliyeti göz önüne alındığında, Hizbullah muhtemelen taarruz piyade operasyonları başlatma kapasitesini koruyor - daha da önemlisi hava korumasıyla.

İnsan gücü ve taktiksel avantajlar

Hizbullah'ın güvenilir, test edilmiş ve yüksek motivasyonlu insan gücü açısından da bir avantaja sahip olması muhtemeldir. Irak ve Yemen'deki müttefik direniş gruplarıyla yakın bağları nedeniyle, bu ülkelerden savaşçıların İsrail'le tam ölçekli bir çatışmada Hizbullah'ın yardımına gelmesi de muhtemeldir. 

Lübnan hareketinin Genel Sekreteri Hasan Nasrallah, 2017'de yaptığı bir konuşmada bu faktöre değindi. Buna karşın İsrail, askeri saflarında insan gücü sıkıntısı çekiyor gibi görünüyor. Asker ve komutanlarının morali bozuk. Pazar günü bir başka üst düzey askeri istifa, bu kez Gazze Tümen Komutanı Tuğgeneral Avi Rosenfeld’den geldi. 

İsrail savunmasının, Hizbullah füzeleri ve insansız hava araçlarından oluşan büyük barajlarla karşı karşıya kaldıklarında başarılı olmaları da pek olası değil. İran'ın 13 Nisan'da ABD ve müttefiklerinin gelen insansız hava araçlarının ve füzelerin büyük bir kısmını düşürdüğü misilleme saldırısının aksine, Hizbullah'ın başlattığı benzer tarzdaki saldırılarla başa çıkmak çok daha zor olacaktır.

Daha yakın coğrafi mesafe, bu tür saldırıları engellemek ve vurmak için çok daha az zaman anlamına gelir. Askeri taktiklerinde büyük ölçüde sürpriz unsuruna dayanan Hizbullah da İran'ın yaptığı gibi saldırılarını önceden telgrafla bildirmeyecektir. Sonuç olarak, İsrail muhtemelen karadan karaya füzeler, kamikaze insansız hava araçları ve İHA'lar aracılığıyla hava saldırıları yoluyla büyük saldırılara maruz kalacaktır.

Dahası, Lübnan direnişi, İsrail'in kuzeydeki "gözlerini ve kulaklarını" yorulmadan devre dışı bırakmak için aylarını harcadı ve bildirildiğine göre, çatışmanın başlangıcından bu yana 1.650'den fazla istihbarat, gözetleme ve hedef belirleme ekipmanını imha etti.

İsrail, Hizbullah'ın niteliksel hedefleri tekrar tekrar ve başarılı bir şekilde vurmasına, işgal devletine daha derinden nüfuz etmesine ve daha gelişmiş silahlar kullanmasına izin vererek, kuzey cephesinde giderek daha fazla etki kaybediyor.

ABD'nin tepkisi

ABD'nin İsrailli müttefikini savunmak için acele etmesi muhtemel olsa da, daha önemli soru ne kadar ileri gitmeye istekli olduğudur. Yukarıda belirtildiği gibi, savunma önlemlerinin Hizbullah'ın sınır ötesi füze ve insansız hava aracı operasyonlarının ciddiyetini önemli ölçüde zayıflatması pek olası değildir. 

İran'ın İsrail'e saldırısının ardından yaklaşımına bakılırsa, Washington'un savunma desteğinin ötesine geçmesi pek olası değil. Gerçek Vaat Operasyonu'nun ardından Beyaz Saray'ın Tel Aviv'e, Tahran'a karşı herhangi bir saldırı eyleminde yer almayacağını bildirdiği ve İsrailli müttefikine, İran'ın önemli askeri operasyonuna çok daha az orantılı bir yanıt vermekten başka seçenek bırakmadığı bildirildi. 

Bu durumun nasıl geliştiği göz önüne alındığında, İsrail'in umutlarını ABD'nin güvenlik garantörünün Hizbullah'la büyük bir savaşta saldırgan bir rol üstlenmesine bağlaması riskli bir kumar olacaktır. ABD ile rakip süper güçler arasındaki gerilimler de bu dinamiği güçlendiriyor. 

Obama yönetimi sırasında ABD Ulusal Güvenlik Konseyi'nin Ortadoğu ve Kuzey Afrika Kıdemli Direktörü Steven Simon, The Cradle'a verdiği demeçte, "hava savunmasının ötesinde (Hizbullah ile İsrail arasındaki tam ölçekli bir savaşta) doğrudan bir savaş rolünün pek olası olmadığını" vurguluyor. Bu, özellikle "Rusya ve Çin ile olan gerilimler göz önüne alındığında" barizdir diye ekliyor.

Hizbullah'ın Kaynak ve Sınır İşleri yetkilisi ve hareketin stratejik düşünürlerinden biri olan Navaf el-Musavi şu öngörüde bulunuyor:

“İsrail işgali, Lübnan'a karşı yürütmek istediği herhangi bir savaş için Washington'dan silah almaya ihtiyaç duyuyor. Lübnan ile bir savaş yaşanmasından sonra, bölge eskisi gibi olmayacaktır. İsrail ile bir sonraki savaş son savaş olacaktır.”

Kudüs Haber Ajansı - KHA