‘The Untouchables’ filminde, sözde "dokunulmaz" federal soruşturma ekibinin bir üyesinin bir asansörün içinde öldürüldüğü bir sahne var. Suikastçılar kanla yazılmış tüyler ürpertici bir mesaj bırakıyor: "Dokunulabilir."

Bu manzara esasen İran Devrim Muhafızları Havacılık ve Uzay Kuvvetleri'nin (IRGC/A) 13-14 Nisan'da yaptığı ve İsrail'inki gibi iyi korunan hava savunmalarının ve ABD'nin Fars Körfezi'nde kullandığı benzer sistemlerin bile aslında savunmasız olduğunu gösteren bir açıklamayı yansıtıyor.

Şimdiye kadar, İslam Cumhuriyeti tarafından uygulanan "stratejik sabır" kavramı, düşmanları tarafından sadece retorik olarak reddedildi. Bununla birlikte, İran'ın son zamanlarda pasif caydırıcılıktan aktif caydırıcılığa geçişi, bir bağlama ihtiyaç duyan stratejik bir evrimi yansıtıyor.

Stratejik Sabır ve Büyük Strateji

Bugün Tahran'ın dış politikaları, geçmişin ideoloji odaklı politikalarından uzaklaşan "siyasi rasyonalite" olarak adlandırılan şeyle destekleniyor. Bu rasyonaliteden yola çıkarak, İran'ın yüce siyasi hedeflerine ulaşmak için devlet gücünün tüm yönlerini (diplomatik, teknolojik, endüstriyel, ekonomik ve askeri) kullanan kapsamlı bir büyük strateji ortaya çıkıyor.

Bu çok yönlü büyük strateji, Tahran'ın hesaplarında silinmez bir iz bırakan birkaç önemli tarihi olay tarafından şekillendirildi. Birincisi, travmatik İran-Irak Savaşı (1980-1988) – İran'da yaygın olarak "Dayatılan Savaş" olarak anılır – Irak'ın kimyasal silah kullanımı ve her iki halkı da harap eden kapsamlı şehir ve siper savaşı da dahil olmak üzere vahşetin büyüklüğünden derin izler bıraktı. İkincisi, eski ABD Başkanı George W. Bush'un "Şer Ekseni" konuşması ve ardından ABD'li yetkililerin İran'ı küresel güvenliği tehdit eden en önemli kötü niyetli aktör olarak tasvir eden saldırgan tutumlarıyla tanımlanan 2002 sonrası jeopolitik sahne.

İranlılar, İran-Irak savaşı sırasında yaşadıkları kırılganlığa 'bir daha asla' katlanmamak için varoluşsal olarak motive oldular. Bunu hem askeri hem de stratejik cephelerde başarmaya karar verdiler. Birinci adım, gelecekte İran'ın tek başına savaşabilmesi için yerli bir silah endüstrisi geliştirmekti. Etkileyici bir şekilde, birkaç on yıl içinde, ülkenin olağanüstü insansız hava aracı ve füze programları tamamen çalışır durumda ve stoklanmıştı.

Stratejik olarak İran, çatışmaları sınırlarından uzak tutmayı amaçladı, bir "alan engelleme" stratejisi benimsedi ya da bazılarının "stratejik derinlik" oluşturma olarak adlandırdığı şeyi benimsedi. Bu strateji, ağırlıklı olarak diplomasi ve ticarete, hem doğrudan hem de uzak komşularla olumlu ilişki kurmak için yumuşak güç araçlarına odaklandı.

İran'ın askeri üretim hedefleriyle paralel olarak stratejik derinlik de elde edildi, tehditleri uzaktan etkisiz hale getirme yetenekleri geliştirildi; füzeler, insansız hava araçları, elektronik savaş ve hava savunmasının bir kombinasyonu yoluyla İran'ın merkezinden 2 bin kilometrelik bir yarıçap içinde düşman erişimini etkili bir şekilde engelledi.

Amaç, Kızıldeniz ve Doğu Akdeniz'deki potansiyel tehditleri önceden vurmak ve düşmanları İran topraklarına doğrudan tehdit oluşturmadan önce caydırmaktır.

'Artık hazırız'

Ancak İran Devrim Muhafızları, İran'ın dört bir yanına yayılmış yeraltı 'füze şehirlerinde' istenen insansız hava araçları, füzeler ve bomba stoklarını geliştirmek, test etmek ve biriktirmek için önemli bir zamana ihtiyaç duydu. Bu nedenle, son birkaç on yıldaki "stratejik sabır" dönemi, özellikle Bush yıllarında Tahran için çok önemliydi.

Ancak 1 Nisan 2024'te bu hazırlık döneminin meyveleri, İsrail'in Şam'daki konsolosluğunu hedef alarak İran'a fiilen savaş ilan etmesiyle görünür hale geldi.

Önde gelen bir İran savunma yetkilisi olan Mehdi Muhammedi, sosyal medya platform X’ten yaptığı yakın tarihli bir gönderide şunları söyledi: "Herhangi bir rasyonel aktör için, maliyet-fayda hesaplamalarının aniden değiştiği ve stratejilerin sıfırdan yeniden yazıldığı bir nokta vardır. İran için Şam saldırısı bu noktaydı."

Aslında Tahran, Devrim Muhafızları nihayet hazır olduğu için vitesi "stratejik sabır"dan "aktif caydırıcılık"a kaydırabildi.

Yürürlükte olan keşif

Devrim Muhafızları tarafından fırlatılan insansız hava aracı ve füze türlerine ilişkin raporlar çelişkili. Yüzlerce insansız hava aracı ve füzenin fırlatıldığına dair iddialar muhtemelen abartılı. İran'ın o geceki askeri hedefleri için "yüzlerce" mermi kullanmak gereksizdi.

Doğru olan şu ki, Şehid-136 "intihar" insansız hava aracı, Paveh seyir füzesine ek olarak muhtemelen dört orta menzilli balistik füze (MRBM) modelinin yanı sıra kullanıldı. Hedefler önem sırasına göre aşağıdaki gibidir:

Birincisi, işgal altındaki Golan Tepeleri'ndeki Hermon Dağı istihbarat üssüydü (33°19'00.3" N 35°48' 22.6" D), Paveh füzeleri tarafından vuruldu - ancak ıssız konumu göz önüne alındığında, çevrimiçi olarak hiçbir görüntü mevcut değil.

İkincisi Ramon Hava Üssü (30°46' 06.6" N 34°40' 24.0" D) idi. Açık bir gece olduğu göz önüne alındığında, bölgeyi vuran çeşitli İran füzelerinin farklı açılardan çekilmiş bağımsız fotoğraf ve video kanıtları var.

Üçüncüsü, İsrail ordusunun küçük hasar gördüğünü kabul ettiği ve bazı uydu görüntülerini yayınladığı Nevatim Hava Üssü (31°11' 37.3" N 35°01'18.7" D).

Devrim Muhafızları’nın saldırısı, önceden belirlenmiş üç hedefi vurmasına rağmen, esas olarak, esasen bir düşman tarafından hatırı sayılır - ancak belirleyici olmayan - güç kullanarak istihbarat elde etmek için kullanılan askeri bir taktik olan bir yürürlükte keşif (RIF) idi.

İran'ın hava saldırısı İsraillileri hem güçlü hem de zayıf yönlerini ortaya çıkarmaya zorladı, bu da hava savunma sistemleri elektronik sensörlerini 'aydınlattığında', elektronik savaşı etkinleştirdiğinde (füzeleri ve insansız hava araçlarını karıştırmak veya yanıltmak için) ve gelen hedefleri düşürmek için önleyici füzeler fırlattığında meydana geliyor.

İstihbarat, Gözetleme ve Keşif (ISR) İnsansız Hava Araçlarının (İHA veya dronlar), savaş alanını izlemek ve film, fotoğraf ve elektronik istihbarat yakalamak için saldırı dronlarını takip etmesi yaygındır. Bu yapılırsa ve ISR insansız hava araçları, İsraillilerin yoğun karıştırma çabalarına rağmen veri ele geçirirse, Devrim Muhafızları Hava Kuvvetleri’nin gelecekteki saldırılar için İsrail hava savunma konumlarının ayrıntılı bir haritasını geliştirmesine izin verecek.

Bununla birlikte, Devrim Muhafızları Hava Kuvvetleri’nin İsrail hava savunma yetenekleri ve sistemleri hakkında sağlam bilgilere sahip olduğu açıktır. İsrail ve müttefikleri (ABD, İngiltere, Fransa ve Ürdün) o gece zaten yüksek alarmda olmalarına ve Suudi Arabistan ve BAE'nin sağladığı hızlı istihbarata rağmen, İran füzeleri Hermon Dağı, Ramon ve Nevatim'deki tüm hedefleri başarıyla vurdu.

İsrail'in savunması ortaya çıktı

İsrail ordusu, Demir Kubbe, Arrow, Davud'un Sapanı, Patriot ve daha fazlasını içeren entegre bir hava savunma sistemine sahiptir. Bu sistem, Negev Çölü'ndeki Har Qeren'deki gelişmiş bir ABD radar sisteminden gelen verilerle beslenir.

Eski BM silah müfettişi Scott Ritter'in X'te açıkladığı gibi, misyonu "İran'ın füze fırlatmalarını tespit etmek ve hedefleme verilerini Dimona ve Nevatim ve Ramon hava üsleri de dahil olmak üzere hassas İsrail bölgelerini korumak için konuşlandırılan İsrail Arrow ve Davud’un Sapanı ve US THAAD ABM bataryalarına iletmektir."

İsrail'in son derece gelişmiş sisteminin Nevatim ve Ramon'u koruyamadığı açıktır. İkincisi, İsrail'in en büyük hava üslerinden biridir ve üst düzey F-35l Adir savaş uçaklarına, hayalet avcı uçaklarına, nakliye ve tanker ve keşif uçaklarına ve ülkenin iki üst düzey siyasi lideri için ayrılmış İsrail'in Air Force One'ına ev sahipliği yapmaktadır.

Bu nedenle Nevatim, İran füze tehdidine karşı korunmak için özel olarak tasarlanmış dünyanın en gelişmiş entegre füzesavar savunma kalkanı tarafından savunulmaktadır.

Devrim Muhafızları Hava Kuvvetleri, İsrail'in hava savunmasına nüfuz etmek için 'yem' olarak insansız hava araçları ve tuzak ve saman gibi yerleşik karşı önlemlere sahip füzelerin stratejik bir karışımını kullandı.

En yeni ve en gelişmiş füzelerinden biri olan Hayber Şiken'in yanı sıra Gadir, İmad ve Dezful gibi eski MRBM modellerinin kullanılmasına ve fırlatılan sınırlı sayıda füzeye rağmen (makul bir şekilde 30-40 füzeye yaklaştı) İran'ın füzelerinin çoğu amaçlanan hedeflerine başarıyla ulaştı.

Bu, İsrail ve müttefikleri birkaç saat içinde tahmini 1,1 ila 1,3 milyar dolar maliyetle yüzlerce önleme aracı fırlatırken meydana geldi. Ancak maliyet, Tel Aviv'in sorunlarının en küçüğüdür: yedek önleyicilerin mevcudiyeti her zaman ana endişesidir ve öyle kalacaktır.

Bu durum, hava savunma önleme araçlarını tüketen Ukrayna'nın karşılaştığı zorluklarla paralellik gösteriyor. Devrim Muhafızları Hava Kuvvetleri’nin sürekli bir baskın harekatı, özellikle ABD'nin kendi rezervlerini koruması gerekiyorsa, benzer şekilde İsrail'in önleme stoklarını tüketebilir.

ABD üsleri teyakkuzda

İran'ın Sadık Vaad operasyonunun başarısı kısmen, İran'ın komşu ülkelere yaptığı 72 saatlik akıllı uyarıyla harekete geçirilen İsrail'in artan alarmından kaynaklanıyordu. Özellikle, Yemen'deki Ensarallah ve Lübnan'daki Hizbullah gibi Direniş Ekseni üyeleri, Rehber Ali Hamaney'in, "İsrail'in cesur adamlarımız tarafından cezalandırılacağı" yönündeki açıklamalarının gösterdiği gibi, stratejik bir İran girişimi olan saldırıya katılmadı.

İleriye dönük olarak, 13 Nisan sonrasının bölgesel güvenlik üzerindeki etkileri derindir. Direniş Ekseni içindeki ek müttefik kuvvetler uzun süreli bir saldırıda Devrim Muhafızları Hava Kuvvetleri ile koordineli olursa, İsrail'in hava savunma sistemi üzerindeki baskı çok büyük olabilir.

İsrail'in hava savunma kapsamını Devrim Muhafızları Hava Kuvvetleri’nin nüfuz ettiği kalın bir battaniye olarak düşünürsek, Suriye, Irak ve Fars Körfezi ülkelerindeki ABD üslerinin hava savunma kapsamı ince ve yırtık pırtık bir battaniyedir. ABD'nin İran'la olası herhangi bir doğrudan çatışması, ABD üslerini ciddi saldırılara maruz bırakabilir ve bu askeri alanların istila edilmesi ve Amerikan birliklerinin büyük risk altında olması olasılığı vardır.

İran'ın mesajı: 'Dokunulabilir'

İran'ın geçen hafta sonu gerçekleştirdiği hava operasyonu, gelişmiş hava savunma sistemlerinin nüfuz edebilirliği konusunda net bir mesaj gönderdi ve İsrail ile ABD istihbarat ve askeri profesyonelleri arasında önemli endişelere yol açtı.

Devrim Muhafızları Hava Kuvvetleri, Nevatim'deki subayların yüzme havuzuna ve dinlenme merkezine savaş başlıkları fırlattıklarında çok hassas bir şekilde vurdu ve hatta İsrail ordusu ile eğlendi. Mesaj şu: Eğer şiddeti azaltmazsanız size ciddi zararlar verebiliriz.

Bunun stratejik bir yeniden değerlendirmeye ve gerilimi azaltmaya yönelik ciddi bir baskıya dönüşüp dönüşmeyeceği, Amerikalı bir analistin 'başyapıt' olarak nitelendirdiği Devrim Muhafızları Hava Kuvvetleri’nin sergilediği taktiksel ustalığa rağmen belirsizliğini koruyor.

Kudüs Haber Ajansı - KHA