2019'da komedyen Volodymyr Zelenskiy, oligarşik Devlet Başkanı Petro Poroşenko'ya karşı cumhurbaşkanlığı seçimlerine katıldı ve ana sloganı yolsuzlukla mücadele etmekti. Yolsuzlukla mücadele eden bir cumhurbaşkanı rolünü oynadığı "Halkın Hizmetkarı" dizisinde başrolü oynayan Zelenskiy, rakibi Poroşenko'ya karşı yüzde 25'e karşı yüzde 75 oy alarak oyunculuktan gerçeğe geçmeyi başardı.

Sosyologlar ve politikacıların analizleri, Zelenskiy'nin zaferini, Ukrayna halkının Sovyetler Birliği'nin çöküşünden sonra Ukrayna'da yayılan yolsuzluktan duyduğu hayal kırıklığına bağladı. Ancak Amerikalı araştırmacı gazeteci Seymour Hersh'ün ifşa ettiği skandal, adamın tam tersi bir imajını sundu ve yolsuzluğa karışmasına ışık tuttu.

Zelenskiy, Seymour Hersh'e göre 400 milyon doları zimmetine geçirdi

Birkaç hafta önce, tanınmış araştırmacı gazeteci Seymour Hersh, Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskiy'i, Ukrayna'nın Rusya'ya karşı savaş çabalarını desteklemeyi amaçlayan 400 milyon dolarlık Batı yardımını zimmetine geçirmekle suçladı. Seymour Hersh, zimmete para geçirmenin Ukrayna kuvvetleri için dizel yakıt satın alma işlemlerine aracılık etme operasyonlarının bir parçası olduğunu söyledi. CIA Direktörü William Burns, Zelenskiy'le birlikte operasyona katılan düzinelerce Ukraynalı yetkilinin isimlerini zikrettiği Zelenskiy'e bu konuyu gündeme getirdi. Ve görünen o ki, bilgiler CIA'e, zimmete geçirilen fonları onlarla paylaşmadığı için Zelenskiy'e kızgın olan Ukrayna ordusundaki generaller tarafından ulaştı.

Burns, Zelenskiy'e, yolsuzluğu CIA ve ABD hükümetindeki diğerleri tarafından bilinen otuz beş general ve üst düzey yetkiliden oluşan bir liste verdi. Bu, Zelenskiy'nin Ukrayna Yüksek Mahkemesi Başkanı Vsevolod Knyazev ve Kalkınma Bakan Vekili Vasily Lozinsky de dahil olmak üzere listede isimleri yer alan ondan fazla yetkiliyi görevden almasına neden olurken, Ukrayna Ordusu Genelkurmay Başkan Yardımcısı Kyrylo Timoşenko görevinden istifa ettiğini açıkladı.

Gerçekler, Zelenskiy'nin yolsuzluğa karışmasının yeni bir durum olmadığını, cumhurbaşkanı seçilmesinden öncesine dayandığını ortaya koyuyor. Bundan sonra ortaya çıkan gerçeklerin, Zelenskiy'nin kendisinin yozlaşmış olduğunu ve Poroşenko'nun kaybettiği seçimlerin, Zelenskiy'nin bazı sütunları için sadece bir cephe olduğu Ukrayna oligarşisinin sütunları arasında bir hesaplaşma sürecinden başka bir şey olmadığını gösterdiğini belirtmekte fayda var.

Ukrayna oligarşisinin bazı sütunlarıyla ilişkiler

Zelenskiy, cumhurbaşkanı olmadan önce, Zelenskiy'nin başrol oynadığı "Halkın Hizmetkarı" programını yayınlayan TV kanalının sahibi milyarder bir işadamı olan Ihor Kolomoisky liderliğindeki bir dizi Ukraynalı oligarkla temas halindeydi. Kolomoisky, özellikle Kolomoisky'nin "PrivatBank"ına el koyma kararı alan Petro Poroşenko'dan intikam almak istediği için Zelenskiy'i açıkça destekledi. Kolomoisky'nin servetini bankacılık ve enerji sektörlerinde yaptığı ve Ukrayna'nın en büyük ticari bankası olan PrivatBank'ın kurucu ortağı olduğu bilinmektedir. 2016 yılında eski Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko, mali usulsüzlükler nedeniyle bankayı kamulaştırdı. Bu nedenle, Kolomoisky, Poroşenko'ya karşı Zelenskiy'i desteklemek amacıyla kullanmak için medya, havacılık ve emlak da dahil olmak üzere çok sayıda şirkette büyük etkisinden ve hisselerine sahip olmasından yararlandı.

Zelenskiy'nin, Ukrayna krizi sırasında Donetsk bölgesinin valisi olarak görev yapan milyarder bir işadamı ve politikacı olan bir başka Ukraynalı oligark Sergey Taruta ile ilişkisi olduğu da biliniyor. Zelenskiy, Taruta'yı Ukrayna Cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından ekonomik kalkınma danışmanı olarak atadı. Sergey Taruta'nın Ukrayna'da, özellikle Donbass bölgesinde, çelik ve tarım şirketlerinde büyük hisselere sahip olduğu bilinmektedir ve Ukrayna'nın en büyük çelik üretim şirketi olan Donbass Corporation'ın sanayi birliğinin kurucusu ve sahibidir. Taruta, Mart 2014'ten Şubat 2015'e kadar Donetsk Oblastı Valisi olarak görev yaptı. Bir vali olarak yozlaşmış uygulamaları, 2014 yılında Donbass bölgesinde krizin patlak vermesinin nedenlerinden biriydi ve bu da 2022'de Rusya ile savaşın patlak vermesine yol açtı. Taruta ayrıca 2007'den 2012'ye kadar Bölgeler Partisi'ni temsil eden Verkhovna Rada'nın bir üyesiydi.

Pandora skandalı belgeliyor

ABD'nin Zelenskiy'nin yolsuzluğu hakkında çok şey bildiğini, ancak Ukrayna Devlet Başkanı Ukrayna'ya tahsis edilen Amerikan yardım parasını zimmetine geçirene kadar bu konuyu gündeme getirmediğini belirtmekte fayda var. İki yıl önce, büyük bir skandal ortaya çıktı ve Zelenskiy'nin, Pandora Belgeleri olarak bilinen bir dava olan kaçakçılık ve kara para aklamayla ilgili uluslararası figürler arasında adı geçtiğinde yolsuzluğa karıştığını ortaya çıkardı. Luke Harding, Elena Loginova ve Aubrey Belford tarafından 2021 yılında İngiliz Guardian için hazırlanan raporda, Uluslararası Gazeteciler Federasyonu'na sızdırılan Pandora belgelerinde Zelenskiy'nin yolsuzluğu ortaya çıkmıştı.

Belgeler, Zelenskiy'nin, Zelenskiy'nin şovlarının eski yapımcısı Sergey Scheffer ve bir oyun yazarı olan Sergey Scheffer'in ağabeyi Boris Scheffer de dahil olmak üzere eski arkadaşları ve televizyon iş ortaklarıyla ortaklaşa sahip olduğu offshore şirketler ağının bir parçası olduğunu ortaya koydu. Bunların yanı sıra Zelenskiy'nin çocukluk arkadaşı İvan Bakanov, Zelenskiy'nin sahibi olduğu Kvartal 95 stüdyosunun genel müdürlüğünü yapıyordu. Hepsi Zelenskiy'nin doğduğu kasabadan, Kryvyi Rih'ten. Grupta ayrıca, Ukrayna Cumhurbaşkanı tarafından danışmanı olarak atanan Zelenskiy'nin film yönetmeni Andrei Yakovlev de vardı.

Pandora belgeleri, Zelenskiy'nin Kıbrıs'ta kayıtlı bir holding şirketi olan Diverga'nın yüzde 25'ine sahip olan Film Heritage'a sahip olduğunu gösterdi. Bunun yanında, Diverga Virgin Adaları vergi cennetinde kayıtlı olan Multix Multicapital Corporation adlı başka bir şirkete sahiptir. Belgeler, Zelenskiy'nin ve iş ortaklarının, Zelenskiy'e yakın Ukraynalı oligarkların sahip olduğu Ukraynalı şirketlere ait kara para aklamak için İngiliz Virgin Adaları, Belize ve Kıbrıs'ta bulunan şirketleri kullandığını gösterdi.

Bu offshore şirketlerin sahip olduğu varlıklar geniştir ve 2016 yılında bin 575 milyon £ karşılığında satın alınan Regent's Park'taki Edward dönemi konak binasında üç yatak odalı bir daire ve Sherlock Holmes Müzesi'nin karşısındaki Baker Street'te bulunan ve 2.2 milyon £ karşılığında satın alınan başka bir üç yatak odalı daire de dahil olmak üzere Londra'daki gayrimenkulleri içermektedir. Bu arada, Yakovlev'in BVI iştiraki Candlewood Investments, Artillery Row Westminster'daki Viktorya dönemi konak binasında lüks bir daireye sahip.

Zelenskiy; Kolomoisky'ye sadece bir cephe!

Gazeteci Katya Gorchinskaya'nın 2020 yılında Ukrayna'daki yolsuzluk tarihi hakkında yayınladığı bir raporda, Zelenskiy'nin Ihor Kolomoisky ile olan ilişkisine odaklanıldı. Kolomoisky, ağır sanayi, petrol ve gaz, ara ürünler, demirli metaller, kimyasallar, tarım ve hava taşımacılığı dahil olmak üzere Ukrayna'daki çeşitli sektörlerde birden fazla varlığı kontrol etmektedir. Zelenskiy'nin cumhurbaşkanlığından önceki yıllarda, Kolomoisky Ukrayna'daki kovuşturmadan kaçtı ve İsviçre'ye ve Siyonist varlığa sığındı. Yukarıda belirtildiği gibi, Kolomoisky'nin medya imparatorluğu, Kolomoisky'nin ezeli rakibi Poroşenko'ya karşı seçimler sırasında Zelenskiy'i destekledi. Ukrayna Devlet Başkanı'nın zengin oligarkla, 95 yaşındaki Kvartal'ın Kolomoisky Media Holding ile dizi ve film yapımı için sözleşme imzaladığı 2012 yılına kadar uzanan bir ilişkisi vardı.

Kolomoisky'nin PrivatBank'ı ile ilgili Ukrayna, Birleşik Krallık, ABD ve İsviçre de dahil olmak üzere bir dizi ülkede 400'den fazla dava ve karşı iddia olduğunu belirtmekte fayda var, çünkü bankanın yeni yönetimi büyük çaplı dolandırıcılığın varlığını kanıtlamaya ve oligark ve çeşitli şirketlerinden tazminat almaya çalışıyor. 2016 yılında kamulaştırılan banka, Zelenskiy'nin Ukrayna cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından Kolomoisky'ye iade edilirken, bankacılık sektörünü temizlemek ve PrivatBank'ın peşinden gitmek için yaygın olarak kredilendirilen Ulusal Banka'nın eski bir valisi olan Valeria Gontareva, Kolomoisky'nin suçlandığı bir dizi suikast girişimine maruz kaldı. Bu, onu Londra'da ezme ve Kiev'in dışındaki evini yakma girişiminin yanı sıra, Kiev'de gelininin arabasını yakma girişimini ve Kiev'de bilinmeyen maskeli kolluk kuvvetleri tarafından evinin aniden aranmasını içeriyordu.

PrivatBank ile ilgili çözülmemiş sorunlar, Ukrayna siyasetini, özellikle Ukrayna ile Uluslararası Para Fonu arasındaki ilişkileri bulanıklaştırdı. Fon, Aralık 2019'da Ukrayna'ya yeni bir yardım paketi vermeyi kabul etti, ancak Ukrayna'nın eski banka sahiplerinin kamulaştırmalara meydan okumasını ve tazminat almasını engelleyen bir yasa çıkarmasını şart koştu ve kısa süre sonra Ukrayna'da "Anti-Kolomoisky Yasası" olarak adlandırıldı.

Kudüs Haber Ajansı - KHA