İbranice hasbara teriminin sözlük anlamı “açıklama”dır ve İsrail’de, resmi bir "İsrail" yanlısı evanjelizm, savunuculuk ve propagandanın politikasını gizlemek üzere kullanılan bir söz sanatıdır. Hasbaristler, dünya çapında kamuoyunu "İsrail" ve Siyonizm lehine etkilemeye çalışırlar; İsrailliler ve yurtdışındaki Siyonistler ise "schlichim" olarak bilinen ve İbranice’de elçi anlamına gelen "sözcüler" olarak hareket ederler.

Hasbara nedir?

Hasbara'nın amacı, "İsrail"in eylemlerini ve Siyonizm ideolojisini meşrulaştırmak, rasyonelleştirmek ve desteklemek; ve ayrıca kendilerini eleştiren veya direnenlere saldırmaktır. Bu, gündem oluşturma, yalanlar üretme ve dezenformasyon gibi genel halkla ilişkiler teknikleriyle başarılır. Bununla birlikte, onu benzersiz kılan şey, 'antisemitizm' suçlamalarının ve kişisel 'incinme' ve 'güvensiz hissetme' iddialarının özellikle kullanılmasıdır. Hasbara politikası bir sır değildir ve küresel olarak İsrailli ve Siyonist örgütler tarafından bu politikaya önemli kaynaklar ve finansman tahsis edilmiştir.

Hasbara’nın tarihi

1974 yılında, Şimon Peres'in (daha sonra Başbakan ve daha sonra "İsrail" Cumhurbaşkanı) dümende olduğu kısa ömürlü bir Hasbara Bakanlığı kuruldu. Bakanlığın 1975'te dağılmasına rağmen, hasbara hayati bir İsrail politikası olarak kaldı ve çeşitli bakanlıkların gözetimi altında yaşadı. Yonatan Mendel açıklamasına göre 1975'ten sonra, "İsrail'in büyük bir çatışmaya dahil olduğu her yerde Hasbara’nın önemi ön plana çıktı (1982 [Lübnan'ın işgali], 1987 intifadası, 2000 intifadası).”

2009 yılında, "İsrail"in Gazze'ye karşı "Dökme Kurşun Operasyonu" olarak bilinen bir saldırı başlatmasından sonra olumsuz bir kamuoyu algısı oluşacağına dair telaş patlak verdiğinde, Bakanlık, Diaspora İşleri Bakanlığı olarak yeniden dirildi. Bu, Hasbara'nın İngilizce, Fransızca ve Almanca konuşan ajanlarının, güya Filistinlilerden korkarak yaşadıklarına dair kişisel hikayelerini anlatmak için Avrupa ülkelerine gönderilmesinin öncesindeydi. Avrupa'ya giden İsrailli turistler de televizyon ve uçak içindeki dergiler vasıtasıyla "İsrail"in yurt dışına nasıl pazarlanacağına dair bilgi bombardımanına tutuldu.

O zamanlar muhalefette olan Benjamin Netanyahu, "Hasbara ve Tarih başlıklı bir TV yayınında 16 yaşındaki İsrailli öğrencilerden oluşan bir izleyici kitlesine hitap etti" ve "öğrencilere İsrail'i dünyaya nasıl anlatacaklarını öğretmek için 45 dakika harcadı".

Netanyahu, "Düşmanlarımızın tekniğini öğrenmemiz gerekiyor" dedi. "Olayları tersinden anlatıyorlar ve İsrail'i toprakları işgal etmekle suçluyorlar; bu topraklar başlangıçta kendi saldırganlıklarının bir sonucu olarak işgal edilmiş olsalar bile... Dünyayı haklı olduğumuza ikna etmemiz gerekiyor."

Hasbara’nın küresel erişimi

Siyonist rejimin işgal altındaki Filistin dışındaki kitleleri hedeflemek üzere kullandığı sayısız yol vardır. Bir geleneksel yaklaşım, yanlış bir şekilde "diaspora" olarak adlandırılan "Schlichim" veya "elçileri" yerleşimci sömürgeciler olarak Filistin’den göndermek ve bu yolla tüm Yahudilerin Filistin ile bağı olduğu fikrini yaymaktır. Bu faaliyet Siyonist hareketin liderliğini oluşturan dört "ulusal kurum"dan biri olan Yahudi Ajansı tarafından denetlenir. İngiltere'de, kampüslerde, schlichim programı Siyonist Yahudi Öğrenciler Birliği'ni "Kampüs Üyeleri programı aracılığıyla" destekledi ve schlichim'in "çeşitli gençlik örgütleri, okullar ve sinagoglarla çalışabilmesi" için "hibeler" sağlandı.

Çeşitli dini gruplar da schlichim'i yerel hahamlar veya mentor gençlik grupları olarak hareket etmek üzere benzer görevler için yurtdışına gönderir. Dini Siyonist hareket Mizrachi, İngiltere'nin çeşitli yerlerinde mevcut sekiz çiftten oluşuyor. Bazıları "Gush Etzion" gibi yasadışı yerleşimlerden geliyor veya aynı şekilde yasadışı bir yerleşim yerinde olan "Ariel" Üniversitesi'nden katılıyor. Buna ek olarak, işgal kuvvetlerindeki deneyimler, profillerini bir "tank komutanı", bir "paraşütçü", "Savaş Mühendisliği Kolordusu" veya "Givati Tugayı’nda bir komutan"dan söz etmek suretiyle kirletiyor. 2014 yılında, "Givati Tugayı" komutanı Albay Ofer Winter, Gazze'ye girmek üzereyken adamlarına, Tanrı'ya iftira atan bir "düşmanı" "yok etmek" için bir savaşa girdiklerini söyledi. Schlichim bu geçmişlere sahip ve Birleşik Krallık'taki hem Yahudi hem de Yahudi olmayan çocuklar için açık bir tehlike oluşturuyor.

Siyonist vatandaşları harekete geçirme

Diğer bir yaklaşım ise işgal altındaki Filistin ve ötesindeki vatandaşları ve topluluk gruplarını askere almaya çalışmaktır. "İsrail" Vatandaşları Enformasyon Konseyi, 2001 yılında eski Sovyet hükümlüsü ve hükümet bakanı Natan Sharansky tarafından kuruldu. "İngilizce konuşan İsrail vatandaşlarının İsrail'in bilgi ve tanıtım çabalarına aktif olarak katılmaları adına bir platform sağlayan bir taban ağı" idi.  Kısa ömürlü olsa da, Dışişleri Bakanlığı'na çok yakın bir savunma grubu olan StandWithUs tarafından "İsrail"deki her üniversitede "İsrail'in" savunuculuğunu geliştirmek için kurulan ve daha uzun süre devam eden Büyükelçiler Kulübü gibi birçok benzer girişimden biriydi.

Sharansky'nin kısa ömürlü grubu, 2003 yılında Filistin'de yerleşimci sömürgeciler haline gelen İngiliz doğumlu Siyonistler tarafından kurulan Hasbara Gönüllüleri Koalisyonu (CoHaV) adlı daha geniş bir grubun da üyesiydi. Bunlardan biri, Stuart Palmer, en az on beş ülkede dünya çapında "İsrail'in" savunuculuğunu koordine ediyor. Basılı ve görsel medyada, halka açık sunumlarda ve araştırmalarda "İsrail" yanlısı bir etki alanı oluşturmayı amaçlamaktadır. İsrail, İngiltere ve ABD'deki en güçlü gruptur. İngiltere'deki yirmi dört grup arasında birkaç "İsrail’in dostları" tarzında  grup ve BICOM - İngiliz "İsrail" İletişim ve Araştırma ve onun yan kuruluşu (İngiliz İşçi Partisi yönetiminde bulunan Luke Akehurst tarafından yönetilen) We Believe in "Israel" (İsrail'e İnanıyoruz) gibi kilit lobi grupları yer alıyor. Ayrıca, her ikisi de Dışişleri Bakanlığı ile yakından bağlantılı olan “StandWithUs İngiltere” ve “İsrail yanlısı İngiliz Avukatları da listelenmiştir. Bu grupların herhangi bir şekilde rejimden bağımsız olduğunu düşünen varsa, İsrail Büyükelçiliğinin de üye olarak listelendiğini bilmesi gerekir.

Üniversite kampüslerinde aktif olan CoHaV üyesi 15 grup, İrlanda ve İngiltere’deki Yahudi Öğrenciler Birliği’nin de üyesi bulunduğu Dünya Yahudi Öğrenciler Birliği’ni içermektedir.

“Bir Yahudi olarak incinme” – antisemitizmi güçlendirmek

2002 yılında WUJS (Dünya Yahudi Öğrenciler Birliği), "İsrail'in" kurumlarından biri olan "İsrail" yanlısı Yahudi Ajansı tarafından desteklenen "Kampüste İsrail'i Tanıtmak" alt başlıklı bir hasbara el kitabı hazırladı. El kitabı, "İsrail" yanlısı Yahudi öğrencileri, "İsrail" ve Siyonizm hakkındaki kamuoyunu, siyasi ve kampüs görüşünü etkilemeyi sağlayacak araçlarla donatmayı amaçlıyordu.

Diğer önerilerin yanı sıra, öğrencilere 'bir üniversite yayını için bir makale yazmaları' tavsiye edildi ve antisemitizm suçlamalarıyla tartışmayı dengelemek mümkün olmadığında, "tartışmadan 'bir Yahudi olarak incindiğini' söyleyerek kişisel üzüntüyü ifade etmenin değeri” anlatıldı.

Çevrimiçi trolleme

Stratejik İşler Bakanlığı'na 2015 yılında BDS'nin zayıflatılmasında öncü rol verildi. Bakanlık, 4IL adlı bir platform ve Act.IL ilgili bir akıllı telefon uygulaması oluşturdu. Bu proje, Hasbara aktivistlerine İsrail’i destekleyen ve İsrail yanlısı yorumları güçlendiren bağlantılar sağlıyor. Ayrıca, uygulamanın kullanıcılarını anti-Siyonist içeriği hedeflemeye çağırıyor. Mart 2021'de Act.IL bana saldırdı ve yurtdışındaki "İsrail" savunucularını el-Cezire Twitter hesabındaki destekleyici bir gönderiyi hedef almaya çağırdı. 2017 yılında Bakanlık, ABD'deki Hasbara burslarını desteklemek için 1 milyon dolardan fazla bağışta bulunan Concert adlı bir şirket kurdu.

Netanyahu, Başbakanlığının ikinci döneminde, 2013 yılında yetkisini, İsrail üniversitelerinde "İsrail adına Facebook ve Twitter gibi sosyal medya ağlarında paylaşımda bulunmak" için "gizli birimler" oluşturmak için kullandı, ancak "kendilerini resmi hükümet temsilcileri olarak tanımlamadılar". Bildirildiğine göre her birimin başkanı "Başbakanlık Ofisi'nden tam burs alıyor".

Hem Dışişleri Bakanlığı hem de Stratejik İşler Bakanlığı "dijital diplomasi"ye önemli yatırımlar yapıyor. Londra'daki İsrail Büyükelçiliği, Siyonist grupların temsilcilerini "her yıl" "bir günlük savunuculuk eğitimine" davet ediyor. Kasım 2016'daki konuşmacılar arasında, Twitter'daki GnasherJew trol hesabının bir parçası olmaya devam eden bir blog yazarı olan David Collier de vardı. Collier ve rejim ağına katılan diğerleri de Stratejik İşler Bakanlığı tarafından düzenlenen Digitell 18 ve Digitell19 etkinliklerine katıldı.

Burada, çok sayıda aktivist küresel bir ağa dahil edildi. Ortak bir Siyonist metafor kullanıp, 2019 etkinliğinde "gizli Hasbara trolleri" olarak rollerini kutladılar. Collier'in yakın bir meslektaşı olan "İsrail'in Sussex Dostları"ndan Simon Cobbs, MSA tarafından üretilen pankartla tweet attı ve para gönderilmesi çağrısında bulundu.

Digitell ağının mezunları, ABD merkezli bir Antisemitizmle Mücadele Hareketi'nin ve onunla yakın çalışan "Tel Aviv" Enstitüsü adlı ünlü bir trol çiftliğinin kurulması da dahil olmak üzere her yerde ortaya çıkıyor. Hareket, eski İsrail casusu ve destekçilerinin ağında 650 üyesi olduğunu iddia eden MSA Genel Müdürü Sima Vaknin-Gil tarafından ortaklaşa kuruldu. Enstitüde, her ikisi de Digitell ağı mezunu olan Hen Mazzig ve Emily Schrader var.

Sosyal medyada Filistin'e desteğini ifade eden ya da "İsrail"i ya da Siyonist ideolojiyi eleştiren herkes muhtemelen "İsrail" yanlısı trol hesaplarıyla karşılaşmıştır. Bu hesaplar, birden fazla hesabın tek bir kullanıcıya saldırdığı "yığınlar" oluşturmak; Filistin yanlısı hesapların askıya alınması umuduyla kitlesel şikayetlerde bulunmak; ve sahte "antisemitizm" iddialarını artırmak amacıyla bir araya gelir.

Siyonist trollerle ilişki kurmanın bir anlamı yok. Rasyonel veya iyi niyetli tartışmalarla ilgilenmiyorlar. Onlar sadece Siyonist suçlara karşı tüm direnişi yok etmeye odaklanmış durumdalar. Ne de olsa, etnik temizlik, ırkçı uygulamalar ve rutin barbarlıkla uğraşan ırkçı işgalci-sömürgeci bir varlığa destek, rasyonel, mantıklı ve etik inançların askıya alınmasını gerektirir.

Kudüs Haber Ajansı - KHA