ABD Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Kirby, 31 Temmuz'da Beyaz Saray'da düzenlediği basın toplantısında, ABD'nin Batı Asya'daki güvenlik çıkarlarını korumaya hazır olma taahhüdünün altını çizdi. 

“Bölgedeki ulusal güvenlik çıkarlarımızı korumak için bir hazırlık seviyesine sahibiz ve bunu sürdüreceğiz. İran'ın bölgede neler yapabileceğine dair gösterdiklerini görmezden gelmiyoruz.”

Trump'ın yorumları, 7 Ekim'den bu yana en yüksek seviyeye ulaşan bölgesel gerilimlerin ortasında geldi. Washington'un Doğu Akdeniz ve Fars Körfezi'ndeki çıkarlarını korumak, özellikle Tel Aviv'in Beyrut, Tahran ve Hudeyde'deki saldırılar ve suikastlar da dahil olmak üzere – Direniş Ekseni içindeki kilit ülkelerde – ABD çıkarlarını tehdit eden büyük bir çatışmaya dönüşebilecek son zamanlardaki tehlikeli provokasyonları göz önüne alındığında, Biden yönetimi için en önemli önceliktir.

ABD'nin Batı Asya'daki militarizasyonu

Gazze savaşının başlamasından yaklaşık bir ay sonra, Pentagon Batı Asya'daki başlıca hedeflerini belirledi. Bunlar arasında ABD güçlerini ve vatandaşlarını korumak, işgal devletine kritik güvenlik yardımının sürekli akışını sağlamak, Amerikan vatandaşları da dahil olmak üzere Hamas'ın elindeki esirlerin serbest bırakılmasını sağlamak için işgal makamlarıyla koordinasyon sağlamak ve herhangi bir devlet veya devlet dışı aktörü krizi daha da tırmandırmaktan caydırmak için ABD askeri varlığının güçlendirilmesi yer alıyor. Washington'un odak noktasının Gazze'nin çok ötesine uzandığı açık.

Hamas'ın Aksa Tufanı'nın ardından Gazze savaşı patlak verdiğinde, geçtiğimiz Ekim ayından itibaren, 45 binden fazla ABD askeri Batı Asya'da konuşlandırıldı ve yaklaşık 12 ülkedeki ABD askeri üslerine yayıldı. Bu sayıya, bölgenin birçok su yolunda kalıcı olarak konuşlanmış deniz filoları dahil değildir.

Buna ek olarak, ABD, Gazze'deki savaşın başlamasının ardından yaklaşık bin 200 askerin ve binlercesinin Donanma uçak gemisine taşınması ve yaklaşık 2 bin kişilik Deniz Kuvvetleri seferi biriminin konuşlandırılmasıyla kanıtlandığı gibi, krizlere ve artan gerilimlere yanıt vermek için aralıklı olarak binlerce asker konuşlandırıyor.

ABD Savunma Bakanlığı, özellikle İsrail'in üst düzey Hizbullah komutanı Fuad Şükr ve Hamas Siyasi Büro Şefi İsmail Heniye'yi sırasıyla Beyrut ve Tahran'da hedef gözeterek öldürmesinin ardından tırmanan duruma yanıt olarak, bölgedeki askeri duruşunda stratejik ayarlamalar yapılacağını duyurdu. 

Bu düzenlemelerin iki ana hedefi var: ABD güçlerinin korumasını artırmak ve İsrail'in savunmasını desteklemek. Savunma Bakanı Lloyd Austin, güçlü bir varlığı sürdürmek için USS Abraham Lincoln saldırı taşıyıcı grubuna, Pentagon'un Merkez Komutanlığı sorumluluk alanındaki USS Theodore Roosevelt'in yerini almasını emretti. 

Ayrıca ABD Avrupa Komutanlığı ve ABD Merkez Komutanlığı bölgelerine balistik füzelere karşı savunma yapabilen ek kruvazörler ve muhripler konuşlandırdı. Dahası, Pentagon, ek kara tabanlı balistik füze savunması konuşlandırmaya hazır olma durumunu artırıyor ve Batı Asya'ya fazladan bir avcı filosu konuşlandırılmasını emretti.

Bu düzenlemeler, Doğu Akdeniz'de faaliyet gösteren USS Wasp Hazır Amfibi Grubu/Deniz Seferi Birimi de dahil olmak üzere ABD ordusunun bölgede halihazırda sahip olduğu kapsamlı yetenekleri artırıyor.

ABD'nin Batı Asya'daki ekonomik imparatorluğu 

ABD'nin Batı Asya'daki önemli askeri yığınağına ek olarak, ABD'li sivil şirketler de bölgede, özellikle petrol ve gaz, teknoloji ve telekomünikasyon gibi kritik sektörlerde önemli bir rol oynamaktadır. 

Batı Asya'ya yapılan doğrudan yabancı yatırım (DYY), 2023'te kayda değer bir büyüme kaydetti ve şirketler tahmini 88,3 milyar dolar değerinde bin 848 proje duyurdu. Sonuç olarak Batı Asya, yatırımcı ilgisi açısından 2024 yılında doğrudan yabancı yatırım için en cazip dördüncü bölge olarak yer aldı.

ABD, 2023'te Batı Asya'ya doğrudan yabancı yatırımın önde gelen kaynağıydı ve ABD firmaları 36 milyar dolar değerinde 362 proje duyurdu. Bu, bir önceki yıla göre rakamların iki katından fazla olan sermaye yatırımında kayda değer bir artışı temsil etti. 

Bu şirketler ağırlıklı olarak Fars Körfezi ülkelerinde, özellikle Suudi Arabistan, BAE, Katar ve Umman'da ve İsrail'de yoğunlaşmıştır. İşgal devleti, ABD'nin yalnızca İsrail'e doğrudan yabancı yatırımlarının (hisse senetleri) 2022'de 42,5 milyar dolara ulaşmasıyla bölgedeki ABD yatırımları için özellikle erişilebilir bir destinasyondur. Bu yatırım esas olarak üretim, bilgi hizmetleri ve profesyonel, bilimsel ve teknik hizmetlere odaklanmıştır.

Hürmüz Boğazı'nın kapatılması

İran'ın Fars Körfezi'nin ağzındaki dar bir su yolu olan Hürmüz Boğazı'nı kapatma olasılığı, İslam Cumhuriyeti ile gerginlikler yükseldiğinde tekrarlanan bir endişe kaynağıdır. Bu boğaz, dünya petrol ticaretinin yaklaşık yüzde 30'unu idare eden çok önemli bir nakliye rotasıdır. 

Fars Körfezi'ni Hint Okyanusu'na, kuzeyde İran'dan güneyde BAE ve Umman'a bağlar. Gerginlik zamanlarında bu koridorun tehlikesi, geçen gemileri mayınlara karşı savunmasız bırakan sığ derinliğinde yatmaktadır. İran anakarasına yakınlığı, gemileri kıyı füzelerinin saldırılarına veya devriye botları ve helikopterlerin müdahalesine karşı savunmasız hale getiriyor.

Boğazın kapatılması, küresel enerji fiyatları üzerinde doğrudan etkilere sahip olacaktır. 2024'ün ilk çeyreğinde tankerler, boğaz üzerinden Suudi Arabistan, Irak, Kuveyt, BAE ve İran'dan günde yaklaşık 15,5 milyon varil ham petrol ve kondensat sevk etti. Boğaz aynı zamanda kritik bir sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) koridorudur ve aynı dönemde çoğu Katar'dan olmak üzere dünya arzının beşte birinden fazlası geçmektedir.

Bedelini Amerikalılar ödeyecek 

The Cradle tarafından daha önce belirtildiği gibi, bir Dünya Bankası çalışması, bölgedeki herhangi bir gerilimin enerji fiyatlarını doğrudan etkileyeceğini ve artış oranının gerilim seviyesine göre değişeceğini gösterdi. ABD anketleri çoğu seçmenin iç ekonomiye öncelik verdiğini gösterdiğinden, bu konu şu anda özellikle önemlidir. 

Örneğin, Şubat ayında yapılan bir Pew anketi, seçmenlerin yüzde 73'ünün ekonomiyi güçlendirmeyi en önemli öncelik olarak gördüğünü ortaya koydu. Sonuç olarak İran, stratejik Hürmüz Boğazı'nı içeren eylemler yoluyla enerji fiyatlarını etkileyerek Amerikan seçmen duyarlılığını dolaylı olarak etkileme potansiyeline sahiptir.

Bölgesel bir savaş olasılığı, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu'nun Gazze'de ve daha geniş bir bölgede ısrarlı saldırgan politikaları nedeniyle giderek daha somut hale geliyor. Bu potansiyel çok cepheli çatışma, özellikle İran'ın bir İslam Cumhuriyeti olarak varlığının tehlikede olduğu algısı göz önüne alındığında, benzeri görülmemiş seviyelere ulaşabilir. 

Böyle bir senaryoda, Tahran ve Direniş Ekseni'nin diğer üyeleri, kolektif çıkarlarını savunmak için muhtemelen mevcut tüm kaynakları ve stratejileri kullanacaktır. Ve eğer ABD askeri güçleri veya tesisleri doğrudan çatışmaya girerse, ABD'nin hem askeri hem de ekonomik çıkarları çatışmanın merkezinde yer alacaktır.

Böylesine kritik bir dönemeçte bölgeye daha fazla ABD askeri ve varlığı konuşlandırmak, Direniş Ekseni'nin hedeflerini artırmaktan başka bir işe yaramaz.

Kudüs Haber Ajansı - KHA