Zaytûne Araştırma Merkezi, “Savaş Sonrası Gazze Şeridi Yönetiminin Geleceğine İlişkin İsrail’in Bakış Açısı ve Senaryoları” başlıklı genişletilmiş bir değerlendirme yayınladı.

Değerlendirme, çeşitli seçenekleri ve İsrail’in bunları destekleyen ve karşı çıkan pozisyonlarını tartışıyor, her birinin gerek İsrail ve gerekse Filistin açısından olumlu ve olumsuz yanlarını belirtiyor, bunlardan hangisinin sahada uygulanmasının daha muhtemel olduğunu ve Gazze Şeridi’nin yok edilmesi dışında ilan edilen hedeflerden hiçbirine ulaşamayan savaşın, İsrail krizinin derinliğine dair neyi temsil ettiğini ortaya koyuyor.

Değerlendirme, Gazze’ye yönelik saldırının yedinci ayının nihayetine yaklaşılmasıyla birlikte İsrail’de bu savaşın sona ereceğini öngören seçenekleri serdeden konuşmaların sayısının arttığına ve İsrail araştırma merkezlerinin ve medyasının özellikle de Gazze Şeridi’ni ortadan bölen yolun inşasıyla beraber Gazze’nin “ertesi gün” seçeneklerine dair bir dizi incelemeyle dolu olduğuna dikkat çekiyor. Mevzu bahis seçeneklerin en önemlileri şunlar: Hamas’ı devirmek veya onun hayatta kalma kabiliyetini azaltmak, tüm Gazze Şeridi’ni işgal etmek, operasyonel güvenlik amaçları doğrultusunda Gazze’de nispi bir mevcudiyete izin vermek, İsrail’in “muvakkat” reddine rağmen “yenilenmiş” Filistin Yönetimi’ni tekrardan tesis etmek, Arap ve uluslararası güçleri bölgeye çağırmak ve aşiret temelli köy bağlantıları modelini uygulamak. 

Değerlendirme, “ertesi gün” terimiyle ilgili İsrail’de çok sayıda okumanın mevcut olmasının, işgalin kendisi için en iyi olan seçeneğe yönelimini tespitteki politikasına hükmeden bir dizi belirleyiciye, değişkene ve gelişmelere atıfta bulunmayı gerektirdiğini belirtiyor. Konuşmayı “ertesi güne” bağlamayı önemli kılan şeyin, iki yüz günden fazla süren savaşın ardından Gazze Şeridi’ndeki mevcut güç dengesinin ve çatışmanın haritası ve İsrail’in emellerinin gerçekçiliğinin boyutu olması hasebiyle değerlendirme, özellikle Hamas ve diğer direniş güçlerinin, işgal planlarını engelleme ve kendi iradelerini dayatma kabiliyetleri ile son kamuoyu araştırmalarının gösterdiği üzere Gazze Şeridi başta olmak üzere Filistin kamuoyunun bu duruma eşlik eden eğilimleri neticesinde belirginleşen konumları da dahil olmak üzere ilgili tarafların konumlarındaki gelişmeler bağlamında İsrail’in, sahadaki gerçek teamülün bir sonucu olarak zaman içinde seçeneklerini güçlendirecek belirli fikirleri benimseyip benimsemediğine de işaret edilmesi gerektiğini ifade ediyor.

Girift Senaryolar

Değerlendirme, önerilen senaryolar arasında çeşitli noktalarda örtüşmelerin bulunduğuna, siyasi ve saha gerçeklerinin karmaşıklığı ve kendi içinde bir seçeneğin diğerine üstünlük kuramaması ışığında tercih edilebilecek belirgin bir senaryonun bulunmadığına ve dolayısıyla durumun, savaşın bitiminden sonra Gazze’de ertesi günün nasıl olacağına dair en hassas tahminin yapılabilmesi için bazı seçenekler arasındaki kaynaşmaya dair bir konuşmayı gerektirdiğine işaret etti.

Yine değerlendirme, Filistin Yönetimi’nin kademeli olarak geri dönmesi ve Hamas’ın siyaset sahnesinden gözle görülür bir şekilde çekilmesiyle birlikte Gazze’de muvakkat işgalin devam edeceği senaryonun, işgal hükümetinin ABD, Batılı ve bölgedeki Arap müttefikler ile anlaşabilecekleri ve nihayetinde hayata geçirmeye çalışacakları bir senaryo olduğunu belirtti.

Ancak değerlendirme aynı zamanda direniş ait saha verimliliğinin, kararlılığın ve kendisini saran halk desteğinin; İsrail’in Gazze’den tamamen çekilmesini, sınır kapılarının açılmasını, göçmenlerin dönmesini ve imar çalışmalarının başlamasını da içeren Gazze Şeridi’nin yönetilmesinde direnişin doğrudan açık bir role sahip olmasını gerektirmeyen ve silahını muhafaza edebildiği, Filistin içi bir uzlaşma çerçevesinde uygun düzenlemelerin yapılması ile beraber geniş bir takas anlaşması yoluyla kendi koşullarını dayatmasına imkan sağlayacağını da vurguladı.

Öneriler

Değerlendirme, Gazze’nin “ertesi günü” meselesine ilişkin, Filistin’in çeşitli bileşenleri arasındaki potansiyel anlaşma alanlarına odaklanarak, Filistin halkının sabitelerini ve çıkarlarını koruma temelinde, üzerinde uzlaşılacak bir Filistin ulusal yaklaşımının formüle edilmesi çağrısında bulundu.

Ayrıca Filistinli gruplara Gazze’de işgalin, kendi güvenlik gündemini uygulamasına fırsat vermemek adına aralarındaki boşlukları kapatmak amacıyla köprüler kurmak için gerekli esnekliği göstermeleri tavsiye edildi. Saldırıların nihayet bulması için tüm taraflarla birlikte çalışma çağrısında bulunuldu.

Yine direnişe arka verecek, direnişin taleplerini ve koşullarını işgale dayatacağı bir zeminde direnmesine ve göçmen kamplarındaki tekel ve sömürü tezahürleriyle yüzleşmesine imkân tanıyacak bir destek ve yardımın Gazze’deki iç cepheye sağlanmasının önemi vurgulandı.

Değerlendirme, Kahire’deki yönetici çevrelere yakın şirketlerin Gazze’deki Filistinlilere karşı uyguladığı sömürü ve şantaj durumundan uzakta Refah kapısının normal şekilde açılması için Mısır ile iletişim kurulması çağrısında bulundu.

Ayrıca değerlendirme, Filistin anlatısını canlandırmak ve yaymak, Siyonist işgalin uydurma anlatısını yıkmak ve Filistin halkının uluslararası haklara ve sözleşmelere uygun olarak işgale karşı direnmesi açısından meseleleri yerli yerine koymak adına uluslararası mahfillerde direnişi destekleyen kollara ait çalışmaların halk bazında ve resmi olarak genişletilmesini tavsiye etti. 

Yine değerlendirme, İsrail kamuoyu üzerinde daha fazla baskı oluşturmak ve bunun karşılığında da İsrail halkının hükümetlerine savaşı durdurması ve onurlu bir takas anlaşması imzalaması yönünde baskı yapması için direnişe, İsrailli esirler kartını kullanma çağrısında bulundu.

Kudüs Haber Ajansı - KHA