Bağdat'taki yerel bir caddedeki gözetleme cihazları, Irak Hizbullah Tugayları lideri Ebu Bakır es-Sa’di'nin 7 Şubat'ta ABD'nin füze saldırısında öldürülmesini kameraya kaydetti. Görüntüler, aracın tavanını delen bir füzeyi ve ardından füzenin Belediye caddesinin sağına saparak geçtiği yerlerde alevler bıraktığını gösteriyor.

İsrail'in Gazze'ye yönelik ABD destekli ve giderek genişleyen silahlı savaşı karşısında, ABD'nin Irak'a ve Suriye'ye yönelik hava saldırıları, Gazze'deki katliama yanıt olarak ABD'nin Batı Asya'daki askeri çıkarlarını hedef alan İran'ın Direniş Ekseni'ndeki müttefiklerine güçlü bir caydırıcılık mesajı vermeyi amaçlıyordu. 

Ancak saldırılar, bunun yerine, esas olarak, Irak hükümetini ve onun iç müttefiklerini utandırmaya hizmet etti ve ülkenin Washington ile ilişkisinin yeniden değerlendirilmesine yol açtı. Ayrıca, ABD'nin Irak'taki askeri varlığına son verilmesi çağrılarını yeniden canlandırdı. 

Geçen yılın sonlarından bu yana Irak direnişini caydırmak için kullanılan kesintisiz ABD tehditlerine ve yıldırma taktiklerine rağmen, bu hizipler, Filistin direnişine ve onun kurtuluş hedeflerine bağlılıkları sayesinde bölge çapındaki savaşa katılımlarını kademeli olarak artırdılar ve genişlettiler. Iraklı grupların belirli bir hedefi var: Gazze'de ateşkesi zorlayana kadar Washington'a baskı yapmak – Irak'taki ve bölgedeki direniş grupları arasındaki amaç birliğini yansıtan stratejik bir hedef.

Irak İslami Direnişi'nin (IRI) üst düzey bir lideri, The Cradle'a verdiği demeçte, 7 Ekim 2023'te başlatılan Hamas öncülüğündeki Aksa Tufanı operasyonunun önemine ışık tutuyor. Bu olayın Filistinli direniş grupları tarafından bir oyun değiştirici olarak görüldüğünü ve Tel Aviv, Washington ve müttefik başkentlerdeki iktidar koridorlarında şok dalgaları yarattığını söylüyor. 

Kaynak, operasyonun son yetmiş yılın statükosuna meydan okuyan ve bölgedeki sosyal, güvenlik ve askeri dinamikleri yeniden tanımlayan tarihi bir süreç olarak görüldüğünü açıklıyor.

'Cephelerin Birliği': Teoriyi pratiğe dökmek 

Aksa Tufanı ve sonrasında yaşananlardan sadece iki hafta sonra, The Cradle'ın Irak muhabiri, "Yemen ve Irak, Filistin'deki Aksa Tufanı'na katılacak mı?" diye sordu. O zamanlar, Lübnan Hizbullah'ı dışındaki Direniş Ekseni üyelerinin savaşa olası katılımının, "Direniş Ekseni'nin Cepheler Birliği'ndeki stratejik yakınlaşmasına göre, belirli hedefleri hedef alan insansız hava aracı ve füze saldırıları şeklinde gerçekleşeceği" belirtildi.

Ensarullah liderliğindeki Yemen cephesinde ortaya çıkan "Kızıldeniz krizi" ve Irak direnişinin Ekim ayından bu yana Irak ve Suriye'deki ABD üslerine yönelik çok sayıda saldırısı bu hipotezi doğruluyor gibi görünüyor. 

Irak örneğinde en büyük askeri yükü Ketaib Hizbullah Genel Sekreteri Ebu Hüseyin el-Hamidavi'nin tespit ettiği dört direniş grubu üstlendi: Kendi grubu Ketaib Hizbullah, Hareketü’n-Nuceba, Ketaib Seyyid’üş-Şüheda ve Ensarallah el-Evfiya. Bir Irak İslami Direnişi yetkilisinin The Cradle'a söylediği gibi:

"Cepheler, ilk etapta Irak karakterinin doğasından kaynaklanan dini, ideolojik ve ahlaki taahhütlere dayanarak, (bu grupların) liderlerinin kendi takdirine bağlı olarak açılıyor." 

Geçtiğimiz birkaç ay içinde Irak Direnişi, ABD hedeflerine karşı yaklaşık 188 ayrı askeri operasyonda çeşitli taktikler ve silahlar kullanarak çok yönlülüğünü gösterdi. Bunlar, Irak'taki ABD üslerine yönelik füze saldırılarından Suriye'deki ABD işgal güçlerine yönelik insansız hava aracı saldırılarına kadar uzanıyor ve hatta Aşdod, Hayfa ve işgal altındaki Golan Tepeleri gibi uzak İsrail bölgelerinin hedef alınmasını da içeriyor. 

Irak Direnişinden resmi bir kaynak, The Cradle'a, "Irak'takiler de dahil olmak üzere Amerikan üslerini balistik füzelerle bombaladık ve bu, derinlikteki veya işgal altındaki topraklardaki uzak hedeflerle sınırlı değildi" dedi.

Ancak gerginlik arttıkça Bağdat ile Washington arasındaki ilişkilerde de gerginlikler hissedilir hale geldi. Irak hükümeti kendisini suç ortaklığının utancı ile güvenlik meseleleri üzerinde kontrol sağlama zorluğu arasında buldu. Direniş gruplarının bazıları bile, özellikle 31 Ocak'ta ABD güçlerine ve İsrail hedeflerine yönelik operasyonlarını geçici olarak askıya aldığını açıklayan Ketaib Hizbullah olmak üzere dış baskıların ağırlığını hissetti. 

Durdurma, Ürdün-Suriye sınırındaki Kule 22'de üç ABD askerinin, Washington'ın algılanan yenilmezliğine doğrudan bir meydan okuma olarak görülen, derinliği eşi görülmemiş bir Irak direniş operasyonunda öldürülmesinin hemen ardından geldi. Beklendiği gibi, operasyon gerginliklerde bir artışa neden oldu ve güçlü, orantısız bir ABD askeri tepkisini kışkırttı. 

Ekonomik ve stratejik hususlar

Ketaib Hizbullah ve en-Nuceba gibi gruplar için operasyonları askıya alma kararı, Washington'un tepkisini ölçmek için hesaplanmış bir hareketti. Ancak ABD ordusu, Ketaib Hizbullah komutanı Ebu Bakır es-Sa’di'ye yönelik suikastı hedef alarak onları hazırlıksız yakaladı ve ABD'nin Bağdat'tan saldırısının sert bir şekilde kınanmasına yol açtı. Sa’di'nin hizbinin, IŞİD'i yenilgiye uğratan Halk Seferberlik Birlikleri'nin bir parçası olduğu ve bu nedenle Irak silahlı kuvvetlerinin şemsiyesi altında olduğu belirtilmelidir. 

Bu kez Irak hükümetinin, direnişin yanında yer almaktan başka seçeneği yoktu, Irak Direnişi ise ABD'ye operasyonlara geri döneceğinin sinyalini veren sert bir uyarıda bulundu.

ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris daha sonra Irak Başbakanı Muhammed Şiya’ es-Sudani'yi Washington'u ziyaret etmeye davet etti. ABD Başkanı Joe Biden ile görüşmek üzere Eylül 2023'te ertelenen Beyaz Saray ziyareti, Sudani'yi ABD'yi resmi olarak ziyaret eden tek Irak başbakanı yapıyor.

Irak Başbakanı'nın Şubat ayı başlarında Münih'ten dönüşünün ardından, ABD'nin Irak Büyükelçisi Elena Romansky, ABD'ye yapacağı ziyaretin gündemini koordine etmek ve tartışılacak konularda uyum sağlamak için Başbakan ile bir araya geldi.

Romansky, "liderler ayrıca, ABD ile Irak arasında kalıcı bir ikili güvenlik ortaklığına geçişi sağlayacak ve Irak ile IŞİD'i Yenilgiye Uğratma koalisyonu arasında son 10 yılda çok başarılı bir şekilde inşa edilecek bir sonraki doğal adım olan ABD-Irak Yüksek Askeri Komisyonu'nun sürdürülmesinin önemini tartıştılar" dedi.

Bununla birlikte, göz ardı edilemeyecek olan şey, bu diplomatik girişimlerin ABD Hazinesi'nin, Irak dinarının ABD doları karşısındaki değerini düşürmek için aldığı bir dizi zorlayıcı önlemin ardından gelmesidir. Irak -hem resmi olarak hem de çeşitli siyasi hizipler arasında- Irak'ın petrol ihracatının hacmini küresel pazarda bir pazarlık kozu olarak kullanmanın etkisiz bir müzakere aracı olduğu konusunda ısrar ederken, pazar kıtlığı fırsatını değerlendirerek paylarını iki milyon varil artırmayı bekleyenler var.

Sudani'nin görevi zor bir görev. Hükümetinin, ABD'nin olumsuz tepkilerini tetiklemeden yabancı askeri güçlerin Irak topraklarından çekilmesi taahhüdünü yerine getirecek bir çözüm bulması gerekiyor.

Bağdat direnişi destekliyor  

Sızıntılara göre, Irak başbakanının, uluslararası koalisyon güçlerinin Irak'tan tamamen çekilmesi için müzakerelerini kolaylaştırmak amacıyla ABD üslerine yönelik askeri operasyonlarını askıya almak için Irak Direnişi ile bir anlaşmaya vardığı bildirildi.

Yine de, bu konudaki herhangi bir karar, her zaman baskı taktiklerini kullanan Washington'dan olumsuz bir yanıt alma riski taşıyor. Irak'ın petrol gelirlerinin Bağdat'a gönderilmeden önce ABD Merkez Bankası'ndan geçmesi gerektiği göz önüne alındığında bu durum özellikle endişe verici.

Irak Temsilciler Meclisi üyeleri, Şiilerin çoğunlukta olduğu orta ve güney Irak'tan çoğunluk temsili ile yabancı güçleri Irak'tan çıkaracak bir yasayı ilerletmek için aktif olarak çalışıyorlar. Bununla birlikte, Sünni hizipler, koordinasyon çerçevesi bloklarının bu tür yasaları yürürlüğe koyma çabalarına karşı tutumlarında belirsizliğini koruyor. Buna ek olarak, başta Kürdistan Demokrat Partisi olmak üzere Kürt partileri, ABD ordusunun Irak'tan çekilmesine yönelik herhangi bir değerlendirmeye şiddetle karşı çıkıyor.

Bu dinamiklere yanıt olarak Rusya Dışişleri Bakanlığı, Moskova'nın istenmeyen yabancı birliklerin ayrılmasının ardından Irak güçlerini desteklemeye istekli olduğunu ifade etti. Rusya'nın teklifi, Washington üzerindeki baskıyı artırdı ve ABD'nin Batı Asya'daki zayıflayan stratejik konumunun yeniden değerlendirilmesine yol açtı. 

Sudan hükümetinin kurulmasında kilit rol oynayan Iraklı siyasi partilerden oluşan bir kolektif olan Irak Koordinasyon Çerçevesi koalisyonuna yakın araştırmacılar, bu gelişmenin - direnişin uyguladığı askeri baskıyla birleştiğinde - Irak'ın resmi duruşunu güçlendirdiğini ve ABD'yi Irak kabinesinin taleplerine katılmaya ve bunlara kulak vermeye zorladığını öne sürüyorlar.

Direniş grupları, İsrail'in Gazze'ye yönelik ABD destekli saldırısına yanıt olarak askeri operasyonlarını hızlandırırken, Irak hükümeti ile silahlı kuvvetlerin İran destekli unsurları arasında artan bir sinerji olduğu ortaya çıkıyor. 

Bu uyum, yalnızca Filistin'in kurtuluşuna değil, aynı zamanda Irak'ın egemenliğinin bütünüyle korunmasına da stratejik olarak odaklanan daha geniş bir bölgesel direniş fraksiyonunun bir parçasını oluşturuyor.

Kudüs Haber Ajansı - KHA