Mısırlı ve Katarlı arabulucular, kendilerini ABD ve İsrail temsilcileriyle bir araya getiren Paris toplantısı sonrasında sunulan “çerçeve anlaşmaya” Hamas hareketinden yanıt almayı bekliyor. Ancak ortama hâkim olan hava, Washington'ı, Hamas'ın ve diğer direniş gruplarının “çerçeve anlaşmaya” onay vermelerini garantilemek adına Mısırlı ve Katarlı arabulucuların taleplerini yerine getirme bağlamında geçici ateşkesin uzatılması da dahil İsrail’i ek tavizler vermeye ikna etmek için çabalamaya yöneltmiş gibi görünüyor. Filistinli kaynaklar el-Ahbar’a, Hamas liderliğinden bir heyetin Kahire’ye gitmeye hazırlandığını ve Mısır tarafına yazılı yanıt ulaşmadan önce Filistinli gruplardan bir heyetin de kendilerine katılabileceğini bildirdi.

Hamas Hareketi’nin Filistin dışındaki liderliği, hareketin kendi içerisinde gerçekleşen ve aynı zamanda İslami Cihad Hareketi’nin ve diğer Filistinli grupların liderleriyle temas ve toplantıları da içeren istişarelerin ilk turunu tamamladı. Ayrıca Hamas, Lübnan’daki İslami Direniş’i (Hizbullah’ı) devam eden temasların ayrıntıları konusunda bilgilendirdi. El-Ahbar Hamas’ın, Katarlı yetkilileri, herhangi bir teklifin Gazze Şeridi’nde kapsamlı bir ateşkese açık ve doğrudan bir atıf içermesi ve esirlerin ve tutukluların değişimine ilişkin herhangi bir sürecin sonunda da Siyonist işgalin savaşı durdurma konusundaki kararlılığını doğrulayan garantiler sağlaması gerektiğine odaklanan genel bir yanıt çerçevesi olacağını düşünecekleri bir noktada bıraktığını öğrendi.

Kaynaklar, Hamas liderliği içindeki istişarelerin, düşmanın veya müttefiki Amerika’nın daha fazla baskı uygulamak için kullanabileceği olumsuz pozisyonlar alınmaması gerekliliği üzerinde yoğunlaştığını söyledi. Ne var ki Hamas tavrını sahadaki gerçekliğe istinaden aldı. Şöyle ki, hareketin Gazze Şeridi'ndeki liderliğinin ve Kassam Tugayları’nın cevabı, direnişin karşı karşıya olduğu tek zorluğun, yaşanan insanlık trajedisi olduğu yönündeydi. Bu trajedinin kaynağı da savaş. Dolayısıyla bu trajediyi durdurmak, savaşın açık ve net bir şekilde durdurulmasını gerektirdiği gibi, Gazze Şeridi'ndeki ablukanın kaldırılması ve yeniden imar sürecinin bir an önce başlatılması konusunda da kesin kararlılık gerektirmekte.

El-Ahbar'ın verdiği bilgiye göre, Gazze'nin siyasi ve askeri liderliği, hareketin Doha'daki liderliğine, “esirlerin akıbeti konusunda herhangi bir korku bulunmadığını, düşmanın onlara ulaşamadığını ve ulaşamayacağını ve direnişin onları muhafaza edecek güç ve mekanizmaya sahip olduğunu” bildirdi. Gazze’deki liderlik ayrıca, “askeri vakıanın gerçekliğine ilişkin abartıların temelsiz olduğunu, askeri liderliğin işgal güçlerinin saldırısının dayattığı yeni gerçekliğe uyum sağladığını ve savaşçıların dört ay boyunca gösterdiği kararlılığın uzun süre dayanabilme yeteneklerinin en büyük kanıtı olduğunu” vurguladı. Gazze’deki liderlik görüşlerini şu şekilde noktaladı: “Direniş şu anda savaşı bitirmek istiyor, ancak sahada kendisini taviz vermeye sevk edecek herhangi bir baskıyla karşı karşıya değil. Ayrıca işgal ordusu şu ana kadar yaptığından daha fazlasını da yapamaz. Çekildiği bölgelere sürekli yeniden girme girişimleri bile onun için bir yük haline geldi. Çünkü silahlı kuvvetleri direniş pusularının tam ortasına düşüyor.”

Filistinli kaynaklar, Gazze’deki liderliğin, Mısırlı ve Katarlı arabuluculara verilecek yazılı yanıtın “olumlu yönde” olacağı, ancak çerçeve niteliğindeki anlaşma belgesine, kilit noktaların dahil edilmesi ve anlaşmanın başında veya sonunda olmasına bakılmaksızın savaşı durdurmaya ilişkin maddenin bu metinde açıkça yazılacağı konularında Siyasi Büro liderliğiyle aynı fikirde olduğuna dikkat çekti.

Paris'in teklifiyle ilgili iletişimde yer alan kaynaklar ise şunları söyledi: “Talepler artık çerçeve anlaşmanın geçici ateşkes yerine ateşkes maddesi içerecek şekilde değiştirilmesine odaklanıyor ve direniş güçleri, sunulan teklifi işgalci devlete bir hizmet olarak görüyor ve amacının da Gazze'nin gücünü yani esirleri elinden almak olduğunu değerlendiriyor.” Kaynaklar, “direnişin, yazılı bir metin olmadan ve savaşın durması noktasında garanti elde etmeden ateşkesi onaylamayı ve düşmana geri dönüp kartlarını düzenleyebilmesi, gücünü toplayabilmesi ve yeni saldırılara başlamak için yeni bir istihbarat hedef bankası inşa edebilmesi adına esirlerde karşılık bulan güç kartını söküp alacağı fırsatı vermeyi reddettiğini” yineledi.

Kaynaklar, geçtiğimiz günlerde yapılan istişarelerin, direnişe sunulan teklifin iyi ve uygun olduğunu belirten gerek medyadaki gerekse siyasi alandaki açıklamalar yoluyla direnişi kendisini kucaklayan Filistin halkı karşısında zor durumda bırakmak için uygulanan baskı dalgasının önünde durulmaması gerektiği sonucuna vardığını ifade etti. Önde gelen Filistinli bir siyasi yetkili, el-Ahbar’a şunları söyledi: “Direniş ne yaptığını biliyor. İnşa ve yardım mevzularıyla beraber takas anlaşmasının tamamlanmasının yanı sıra anlaşmanın başında veya sonunda savaşın durdurulmasını garanti eden bir metin olmadan önerilenlerin kabulü mümkün değil.”

Filistin direniş güçlerinin yaptıkları istişareler, Hamas’ı lider kadrosundan Usame Hamdan’ı bir basın toplantısı düzenlemek ve tüm söylentilere ve sızıntılara yanıt olarak net bir tutum açıklamak üzere görevlendirmeye sevk etmişti. Hamdan, Cumartesi günü Beyrut'ta yaptığı konuşmada şunları söyledi: “Direniş, halkımıza yönelik bu barbar saldırıyı durdurmaya götürecek her türlü girişimi veya fikri tartışmaya açık”, “Teklif, tartışmaya ve diyaloga ihtiyaç duyan bir çerçeve anlaşmadır. Zira teklifler bütün ayrıntıları içermez.”, “İlgili teklife cevabımız, halkımıza yönelik saldırının durdurulması ve işgalin Gazze'den çekilmesi esasına dayanmakta. Yine bu teklife cevabımız yardımların girişinin sağlanması ve adil bir takas anlaşmasına varılması esasına da dayanıyor.”

“Çerçeve Anlaşma”nın Resmi Metni

Katar Başbakanı Muhammed bin Abdurrahman Âl-i Sâni, Amerika Birleşik Devletleri öncülüğünde ikili ve üçlü yan temasların ardından geçtiğimiz Çarşamba günü Paris’te CIA Direktörü William Burns, Mısır Genel İstihbarat Direktörü Tümgeneral Abbas Kamil, Mossad'ın başkanı David Barna ve İsrail Genel Güvenlik Servisi (Şin Bet) başkanı Ronen Bar ile bir araya geldi. “Çerçeve anlaşma” olarak adlandırılan metin hazırlandı ve bu belgenin bir kopyası Hamas Hareketi’nin liderlerine teslim edildi. Bildirinin tam metni şu şekilde:

İlk Aşama (45 Gün):

Bu insani aşama, insani yardımların yoğunlaştırılması, silahlı güçlerin yoğun nüfuslu bölgelerin dışına konuşlandırılması, Gazze Şeridi'nin tüm bölgelerinde hastanelerin yeniden inşası çalışmalarının başlatılmasına izin verilmesi ve Birleşmiş Milletler ile kuruluşlarının insani hizmetler sağlamasına ve sivilleri barındırmak için kamplar kurmasına izin verilmesinin yanı sıra belirli sayıda Filistinli mahkûm karşılığında bütün kadın, çocuk (19 yaş altı), yaşlı ve hasta İsrailli tutukluların serbest bırakılmasını amaçlamaktadır. Hayata geçirilmesi de aşağıda ifade edileceği üzere gerçekleşecektir:

- Askeri operasyonlar ve havadan yapılan keşifler geçici olarak durdurulacak ve İsrail kuvvetleri bütün bir Gazze Şeridi'ndeki yoğun nüfuslu bölgelerin dışına yeniden konuşlandırılacak. Bunlar, tarafların tutuklu değişimini tamamlamalarına olanak sağlamak amacıyla yapılacak.

- İki taraf, daha önce üzerinde anlaşmaya varılan listelerde isimleri bulunan tüm kişilerin bu aşamada serbest bırakılmasını sağlayacak şekilde belirli sayıda Filistinli mahkûm karşılığında bütün kadın, çocuk (19 yaş altı), yaşlı ve hasta İsrailli tutukluların serbest bırakılması işlemini gerçekleştirecek.

- İsrail tarafı, günlük olarak (daha sonra belirlenecek) büyük miktarlarda insani yardım, yakıt ve benzeri malzemelerin girişinin yoğunlaşmasına izin verecek. Ayrıca, yeterli miktarda insani yardımın, kuzey Şeridi de dahil olmak üzere Gazze Şeridi'ndeki tüm bölgelere ulaşması sağlanacak.

- Gazze Şeridi’nin tamamında hastanelerin yeniden inşasına izin verilecek ve sivil kampların, yani sivilleri barındıracak çadırların kurulması için gerekli malzemelerin girişine izin verilecek.

- Birleşmiş Milletler ve kuruluşları tarafından sivillere sağlanan insani hizmetlerin yeniden başlamasına izin verilecek.

- Sükûnetin yeniden sağlanması için gerekli şartlara ilişkin (dolaylı) görüşmeler başlatılacak.

İkinci Aşama:

Bu aşama, belirli sayıda Filistinli mahkûm karşılığında sivil ve asker tüm erkek tutukluların serbest bırakılmasını ve ilk aşamadaki insani icraatların sürdürülmesini amaçlamaktadır. Bunlar, ilk aşamada üzerinde anlaşmaya varılacak prosedüre uygun gerçekleşecektir.

Üçüncü Aşama:

Sükunetin yeniden tesis edilmesi için gerekli şartlara ilişkin (dolaylı) görüşmeler üçüncü aşamanın bitiminden önce tamamlanmalı ve duyurulmalıdır. Bu aşama, her iki tarafa ait ölülerin naaşlarının ve kalıntılarının tespit edildikten sonra takasını ve birinci ve ikinci aşamadaki insani icraatların sürdürülmesini amaçlamaktadır. Bunlar, ilk ve ikinci aşamada üzerinde anlaşmaya varılacak prosedüre uygun gerçekleşecektir.

Kudüs Haber Ajansı - KHA