İsrail'in ithalat verileri, diğer bölge ülkelerinin İsrail ekonomisini zayıflatma girişimlerine karşın, bir dizi Arap ülkesinin işgal devletinin ticaret hacmini canlandırmada önemli bir rol oynadığını ortaya koyuyor.

Bu on yılın başlangıcından bu yana, İsrail limanları bölgenin dört bir yanından gelen mallarla dolup taşıyor. Her sevkiyat sadece işgal devletinin ekonomisini güçlendirmekle kalmıyor, aynı zamanda bu ekonomik etkileşimler gizli bir siyasi önem akışı taşıdığı için ticaret istatistiklerinin ötesine geçen bir anlatı örüyor.

Bir Arap ülkesi olmasa da Türkiye, Tel Aviv ile diplomatik ilişkiler kuran ilk Müslüman devletti ve bugün İsrail'in ithalatını artıran Batı Asya devletleri arasında başı çekiyor. Yalnızca 2020'de Türkiye'nin ihracatının değeri 5,7 milyar dolara yükseldi ve o yıl İsrail'in toplam ithalatının yüzde 6,2'sini oluşturdu.

Demir ve çelik (1,06 milyar dolar), plastik (464,67 milyon dolar), elektrikli ve elektronik teçhizat (346,83 milyon dolar), taşıtlar (331,48 milyon dolar), makineler (298,89 milyon dolar), metaller (261,66 milyon dolar) ve inşaat malzemeleri (188,39 milyon dolar) Türkiye'nin Siyonist varlığa ihracatının temel taşını oluşturuyor.

İkinci sırada, 2020'de ABD'nin arabuluculuğundaki İbrahim Anlaşmaları kapsamında Tel Aviv ile ilişkilerini normalleştiren ve karşılıklı ticareti yıllık 10 milyar dolara çıkarma planının bir parçası olarak İsrail ile serbest ticaret anlaşması (2022) imzalayan ilk Arap devleti olan BAE yer alıyor. Basra Körfezi devletinin ihracatı 2022'de 1,89 milyar dolar değerindeydi ve tüm İsrail ithalatının yüzde 2,1'ini oluşturuyordu.

Normalleşme anlaşmasından bu yana BAE'nin İsrail'e yaptığı ihracatın değerindeki yüzde 1543'lük artış özellikle ilgi çekici. Kayda değer ihracat kategorileri arasında değerli metaller ve taşlar (525,32 milyon dolar), demir ve çelik (483,95 milyon dolar), elektrikli ve elektronik cihazlar (210,71 milyon dolar) ve petrol (94,55 milyon dolar) yer alıyor.

Ticaret hacmi aynı seviyede

Üçüncü sırada, 2022'de İsrail'e ihracatı 2018'e göre yüzde 489'luk büyük bir artışla 469,25 milyon dolara ulaşan Ürdün yer alıyor. Haşimi Krallığı'nın başlıca ihracat kategorileri arasında plastik (135,2 milyon dolar), elektrikli ve elektronik ekipman (127,93 milyon dolar) ve demir ve çelik (74,35 milyon dolar) yer alıyor.

İsrail'le barış yapan ve İsrail'i tanıyan ilk Arap devleti olan Mısır'ın ise işgal devletine 2022 ihracatı 179,31 milyon dolar olarak gerçekleşti. Önemli ihracat kategorileri arasında inorganik kimyasallar, değerli metal bileşikleri (61,15 milyon dolar), inşaat malzemeleri (14,26 milyon dolar), gıda maddeleri (12,78 milyon dolar) ve plastikler (11,32 milyon dolar) yer alıyor.

Şaşırtıcı bir şekilde, beşinci sırada Cezayir yer alıyor ve İsrail'e yapılan ihracat 2022'de 21,38 milyon dolara ulaştı. Bunların çoğu inorganik kimyasallar, değerli metal bileşikleri ve izotoplardan oluşuyor. Cezayir ile İsrail arasındaki ticari ilişkilerin BM veri tabanı tarafından ifşa edilmesi, Cezayir'in iki yıl önce kriminalize edilmesi de dahil olmak üzere normalleşmeye karşı uzun süredir devam eden duruşu hakkında soru işaretleri uyandırıyor.

Fas, 2022'de ağırlıklı olarak gıda maddelerinden oluşan 17,92 milyon dolarlık İsrail'e yapılan ihracatla altıncı sırada yer alıyor. Rabat, 2020 anlaşmalarının bir parçası olarak İsrail ile diplomatik ve ticari ilişkileri yeniden başlattı.

Son olarak, Bahreyn'in 2022'de İsrail'e ihracatı, Manama ile Tel Aviv arasındaki normalleşme anlaşmasının yapıldığı 2020'ye göre yüzde 12.083'lük şaşırtıcı bir artışı yansıtarak 10,58 milyon dolara ulaştı. Başlıca ihracat ürünleri arasında alüminyum (8,78 milyon dolar) ve demir-çelik (2,62 milyon dolar) yer alıyor.

Böylece, Batı Asya ülkelerinin İsrail'e birleşik ihracatı 2020 ile 2022 arasında 4 milyar 359 milyon 530 bin dolar artarak neredeyse yüzde 111'lik bir artış gösterdi..

İsrail'in Enerji İthalatı

İsrail, elektrik üretimi için büyük ölçüde petrol ve doğal gaza bağımlıdır ve bu kaynaklar toplam enerji arzının yüzde 80'ini oluşturmaktadır. 2022 yılında 6,5 milyar metreküpü Mısır'a, 2,9 milyar metreküpü Ürdün'e olmak üzere 9,4 milyar metreküp yurt dışına gönderdiği net doğal gaz ihracatçısı konumundadır.

Buna karşılık, İsrail tüm petrol arzını ithal ediyor ve günde yaklaşık 220 bin varil tüketiyor. Bunun yüzde 62'si Kazakistan (93 bin varil) ve Azerbaycan (45 bin varil) olmak üzere iki Müslüman çoğunluklu ülkeden geliyor. Geri kalanı Brezilya'nın yanı sıra Gabon, Nijerya ve Angola da dahil olmak üzere Batı Afrika ülkelerinden temin ediliyor ve açıklanmayan bir miktar Irak Kürdistanı'ndan yasadışı olarak taşınıyor.

İsrail petrolünün çoğunun ithalatını kolaylaştırmak için, Türkiye'nin güneydoğusundaki Ceyhan limanı çok önemli bir rol oynamaktadır. Kazakistan ve Azerbaycan'dan Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı üzerinden Hazar Denizi üzerinden ham petrol taşıyan petrol tankerleri için bir yükleme noktası olarak hizmet vermektedir. Tankerler ayrıca Irak Kürdistanı'ndan Doğu Akdeniz boyunca Hayfa ve Aşkelon limanlarına petrol taşıyor.

Petrol tankerleri işgal altındaki devlete iki ana liman üzerinden geliyor: 11 milyon varil kapasiteli 22 tankla donatılmış yukarıda bahsedilen Aşkelon ve güneyde yaklaşık 1,4 milyon metreküp petrol tutabilen 16 büyük petrol tankıyla Eilat. Eilat, Yemen'in Ensarullah'a bağlı güçlerinin Kızıldeniz'de İsrail'e giden gemilere karşı yürüttüğü deniz operasyonlarının artmasıyla faaliyetlerinde yüzde 85'lik bir düşüş yaşadı.

Günde yaklaşık 180 bin varil Aşkelon'a ulaşıyor ve buradan iç boru hatları petrolü Aşdod ve Hayfa limanlarına taşıyor. Her iki limanda da sırasıyla günde 100 bin ve 197 bin varil kapasiteli petrol rafinerileri bulunmaktadır. Ek olarak, Aşkelon ve Eilat'ı birbirine bağlayan bir boru hattı, günde 1,2 milyon varil kapasiteli Negev çölünü geçiyor.

Gazze Şeridi'ne yönelik askeri saldırının başlamasından bu yana bazı bölge devletlerinin İsrail'e yönelik artan gerilimlerine ve keskin söylemlerine rağmen, ticari faaliyetler büyük ölçüde kesintiye uğramadı. Türkiye, İsrail'i "terörist" bir devlet olarak adlandırmasına rağmen, Tel Aviv'in Yemen ablukasını aşmasına yardım ederek, İsrail'e genel ihracatını artırarak ve petrol taşımacılığında önemli bir rol oynayarak İsrail'in ekonomik refahına büyük katkıda bulunuyor.

Gazze'deki savaşa rağmen, Türkiye'nin ihracatı Kasım 2023'te 319,5 milyon dolardan Aralık ayında 430,6 milyon dolara yükseldi - 7 Ekim Aksa Tufanı operasyonu öncesinde Temmuz ayında ihraç edilen 408,3 milyon dolardan bile daha yüksek.

BAE, Ürdün, Mısır ve Fas'tan İsrail'e yapılan ihracat pek de şaşırtıcı değil: Bunlar, işgal devletinin çıkarlarına hizmet eden bölgesel politikaları savunmaya en çok yetkilendirilmiş Arap ülkeleri. Bununla birlikte, daha şaşırtıcı olan bağlantı, Cezayir ile İsrail arasındaki ticari ilişkilerdir - asgari düzeyde de olsa.

Devletlerin gerçek konumlarını anlamak, resmi söylemleri atlamak ve siyasetin çoğu zaman gizlediği ekonomik bağları incelemek anlamına gelir.

Kudüs Haber Ajansı - KHA