Rusya, Tahran ve Moskova'nın Ukrayna'daki savaşın ortasında ilişkilerini pekiştirmesiyle bu ayın sonlarında İran yapımı füzeler satın alabilir.

Washington merkezli Institute for the Study of War düşünce kuruluşu Çarşamba günü yaptığı açıklamada, üst düzey Rus ve İranlı askeri yetkililerin Ağustos ve Eylül aylarında her iki başkentte de gelişmiş İran silahlarını gözden geçirdiklerini ve Birleşmiş Milletler'in uyguladığı mevcut kısıtlamaların sona erdiği birkaç hafta içinde "bir insansız hava aracı ve füze satış anlaşması imzalayabileceklerini" söyledi.

BM füze kısıtlamalarının süresi 18 Ekim'de sona eriyor, bu da Rusya'nın birkaç hafta içinde Tahran'dan İran yapımı füzeler satın alabileceği anlamına geliyor.

Kremlin'in belki de kullanabileceği bir seçenek, Fatih-110 kısa menzilli balistik füzenin yanı sıra son birkaç on yılda geliştirilen Tahran tarafından tasarlanan diğer uzun menzilli füzeler olabilir.

Fatih-110, 1990'ların sonlarında "oldukça yetersiz bir füze" olarak hayata başladı, ancak Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü düşünce kuruluşunda savunma ve askeri analiz araştırma görevlisi Fabian Hinz'e göre, İran takip eden yıllarda yeni, geliştirilmiş versiyonlar geliştirdi.

Newsweek'e verdiği demeçte, Fatih-110'un İran'ın füze geliştirme konusundaki yaklaşımını sergileyen bir füze olduğunu söyledi. Hinz, Tahran'ın ilk Fatih-110'a dayanan her nesil füzeyi daha etkili ve doğru hale getirmek için yeteneklerini "yavaş yavaş" geliştirdiğini söyledi.

Hinz, modern Fatih-110 versiyonlarının artık "çok, çok iyi" hassas güdümlü füzeler olduğunu söyledi. Fatih-110’un çok yönlü, etkili ve kullanımı kolay bir sistem haline geldiğini söyleyen yetkili, bunun "muhtemelen İran'ın ana katı yakıtlı füze tasarımı" olduğunu da sözlerine ekledi.

Fatih-110, Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'ne göre, 500 kilograma kadar yük taşıyabilen kısa menzilli katı yakıtlı bir balistik füzedir. Düşünce kuruluşu, "büyük olasılıkla yüksek patlayıcı, kimyasal veya alt mühimmat savaş başlığı teslim etmeyi amaçladığını" ve nükleer kapasiteye sahip olduğunun düşünüldüğünü söyledi.

Bazı versiyonlar 500 kilometreye veya 300 mile kadar menzile sahiptir. Bu, onları ABD ordusunun Ordu Taktik Füze Sistemi (ATACMS) veya Alman yapımı Taurus uzun menzilli seyir füzesi ile aynı seviyeye getiriyor. ABD Başkanı Joe Biden, Kiev'e, Washington'un Ukrayna'ya ATACMS sağlayacağını belirtmesine rağmen, daha fazla ayrıntı açıklanmadı.

Hinz, 300 mil menzilli Fatih füzelerinin ATACMS ile "geniş ölçüde karşılaştırılabilir" olduğunu söyledi. Her ikisinin de benzer navigasyon kullandığını, ancak Fatih'in daha büyük ve daha ağır olduğunu ve ATACMS'nin daha isabetli ve güvenilir, ancak daha pahalı olmasının muhtemel olduğunu savundu.

Rusya için, ilave, nispeten ucuz füzeler, Ukrayna'daki yorucu savaş çabaları için yararlı olabilir. Rusya, aylardır Ukrayna topraklarına neredeyse her gece füze saldırıları düzenledi ve çoğu zaman birbirlerinden saatler sonra birkaç farklı füze türü ateşledi.

Analistler, Rusya'nın stoklarını tüketmesine rağmen füzelerinin tükenmeyeceğini öne sürse de, füze atışlarının maliyeti, sürekli olarak kullanıldıklarında artmaktadır. Hinz, Moskova'nın büyük olasılıkla NATO ile daha geniş bir çatışma durumunda kullanılmak üzere belirli bir sayıyı Ukrayna'dan uzakta tutmak isteyeceğini söyledi.

Hinz, seyir ve balistik füzelerin sadece bir kez kullanılabileceğini, "ve bunları yapmanız gereken tüm saldırı görevleri için kullanmak istiyorsanız, çok pahalı hale geldiğini" ve çok sayıda füze gerektirdiğini de sözlerine ekledi. "Ek füzeler almak Ruslar için gerçekten yararlı olacaktır" dedi.

Rusya'nın Ukrayna'yı hedef alma seçenekleri çoğu ağır bir fiyat maliyeti ile birlikte geliyor. Kalibr veya Kh-101 ve Kh-555 gibi yerli yapım seyir füzelerinin her birinin 1,7 milyon dolara mal olabileceğini belirtti, Norveç'teki Oslo Üniversitesi'nde doktora araştırma görevlisi olan Fabian Hoffmann, Ağustos ayında Newsweek'e verdiği demeçte. CSIS'in Füze Savunma Projesi müdür yardımcısı Ian Williams daha önce söylediğine göre ise bir Kh-101'in maliyeti muhtemelen 1.2 milyon dolar civarında. Williams ve Hoffmann'a göre, İran yapımı Şahid intihar drone’larının maliyet tahminleri 20 bin ila 50 bin dolar arasında değişiyor.

Ancak Hinz, bir Fatih-110'un Ukrayna hedeflerini Şahid kamikaze uçağından çok daha yüksek bir taşıma yüküyle çok daha yüksek bir hızda vuracağını söyledi.

Hatta Rusya saldırıları etkili bir şekilde yürütmek için gerekli istihbarat ağlarına sahipse, "Bu füzeler, İran'ın intihar uçaklarına kıyasla çok daha fazla yıkıma neden olabilir" diye de ekledi.

Artık birçok Ukraynalı şehir sakinine tanıdık gelen ayırt edici Şahidler, hedeflerine yavaşça yaklaşıyor ve Ukrayna'nın uçaksavar silahlarıyla ateş etmesi nispeten kolay - onları zamanında tespit edebilmeleri şartıyla.

Hinz, ABD yapımı Patriot hava savunma sistemlerinin füzeleri engelleyebileceğini, ancak her potansiyel Ukrayna hedefini korumanın imkansız olduğunu savundu. İran'ın, Fatih-110'u Patriot'u göz önünde bulundurarak tasarladığını da sözlerine ekledi.

İran'ın Rusya'ya ne satmaya istekli olacağı henüz belli olmasa da, füzelerinin çoğu - Fatih-110, daha uzun menzilli Fatih-313 ve 435 mil menzilli Zülfikar füzesi gibi - ihracat kodlarına sahip. Hinz, bunun İran'ın onları Rusya'ya sunmaya istekli olduğunu gösterebileceğini söyledi.

Eylül ayında, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, İran ziyareti sırasında füzeler de dahil olmak üzere bir dizi yüksek teknoloji ürünü İran silahını incelerken görüldü.

Rus devlet haber ajansı TASS'a göre, Şoygu, İran Savunma Bakanı Muhammed Rıza Aştiyani ile yaptığı görüşmede, "Rusya ve İran üzerindeki yaptırımların baskısının boşuna olduğunu kanıtlanırken, Rusya-İran işbirliği yeni zirvelere ulaşıyor" dedi.

Şoygu, "Toplantıların yüksek yoğunluğu, stratejik savunma ortaklığını güçlendirmeye devam etme konusundaki ortak kararlılığımızı teyit ediyor" dedi.

Kudüs Haber Ajansı - KHA