Son aylarda, İdlib merkezli teröristler arasında egemenlik alanlarını korumak veya genişletmek için açık ve gizli çatışmalar yaşandığına dair farklı haberler var. En son yayınlanan raporlar, kafa karışıklığının ve güç mücadelesinin İdlib'deki en büyük terörist grup olan Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) içinde bile yayıldığını, terörist grupların durumunun ciddi şekilde kritik ve iç çatışmaların patlak vermeye oldukça eğilimli olduğunu gösteriyor.

Bu bağlamda, kaynaklar El-Arabi El-Cedid haber sitesine, HTŞ'nin, grubun seçkin liderlerinden biri olan Ebu Meryem el-Kahtani lakabıyla daha iyi bilinen Meyser Ali Musa Abdullah el-Cuburi'nin yetkilerini elinden aldığını söyledi. Haberlerde ayrıca, el-Kahtani’nin bir süre İdlib'in Harem kasabasında hapsedildiği, ardından yargıçla yakın bağları olan yakın arkadaşı Mezher el-Veys'in talebi üzerine terör örgütünün merkezinde sıkı güvenlik önlemleri altında ev hapsine alındığı belirtildi.

Davasından sorumlu komite, el-Kahtani'yi temaslarının yönetiminde pervasızlık ve hassas pozisyonuna ve gerekli izinleri alma veya iletişimlerini bildirme ihtiyacına kayıtsızlıkla suçladı ve bu nedenle komite görev ve yetkilerini sınırlamaya karar verdi.

Hikaye, HTŞ güvenlik şefinin, Cuma günü ABD liderliğindeki uluslararası koalisyonla temas kurmakla suçlanan Ebu Yazan ed-Deyri adlı bir kişiyi tutuklamasının ardından gelişti. Tutuklanan adam el-Kahtani'nin bireysel bir arkadaşıydı ve muhtemelen el-Kahtani'nin tutuklanması, ed-Deyri'nin komutanının temasları hakkındaki itiraflarından sonra gerçekleşti.

Bu tutuklama, terörist grubun bir sonraki döneminin büyük bir belirsizliğe tanık olacağı ve el-Kahtani'nin HTŞ'nin büyük bir koluna komuta ettiği ve radikalleri hareketten uzaklaştıran veya güçlerini kısıtlayan adam olduğu gerçeği göz önüne alındığında, spekülasyonları artırdı.

HTŞ'nin önde gelen ismi el-Kahtani

El-Kahtani, HTŞ'nin önde gelen isimlerinden biri olarak kabul ediliyor. Başlangıçta Şam'la yüzleşmek için IŞİD terörist grubuyla işbirliğine başladı ve HTŞ lideri Ebu Muhammed el-Culani ile arasında farklılıklar patlak verdikten sonra, el-Kahtani Der’a'ya taşınırken, el-Culani de İdlib'i yeni ikametgahı olarak seçti. İki kişi arasında 2018'de imzalanan anlaşmaların ardından El Kahtani de terör cephesinin birlikte yönetilmesine yardımcı olmak için İdlib'e taşındı, ancak eski yaranın yeniden açıldığı görülüyor.

İdlib'deki gelişmelerde ABD'nin ayak izleri

El-Kahtani'nin Suriye'deki Amerikan koalisyon güçleriyle görüşmesine dair resmi haberler henüz yayınlanmamış olsa da, bu sayı Washington'un terör örgütü için planları olduğunu gösteriyor. Aralık 2012'de ABD'nin HTŞ'nin küllerinden doğduğu Nusra Cephesi'ni terör listesine alması, ancak son iki yılda IŞİD liderlerine yaklaşarak Suriye'deki hedeflerine ulaşmak için teröristlerin gücünü kullanmaya çalışması dikkat çekicidir.

Nisan 2021'de, ABD'nin uluslararası koalisyondaki eski özel temsilcisi James Jeffrey, HTŞ'yi Suriye'deki Amerikan stratejisi için desteklenmesi gereken bir "varlık" olarak nitelendirdi ve bu süre zarfında bu terörist grubun liderleri ile Amerikan temsilcileri arasında gizli toplantılar gerçekleşti. İşgalini sürdürmek için Suriye'de terörist gruplara ihtiyaç duyan ABD, Suriye'nin tam istikrarını engellemek için bu kez HTŞ'ye yatırım yaptı.

Suriye'deki birçok terörist grubun yok edilmesi ve IŞİD'i yeniden canlandırmanın zor yolu göz önüne alındığında, HTŞ, ABD'nin Suriye'deki krizi sürdürmesi için en erişilebilir ve operasyonel seçenek olabilir ve bu nedenle Beyaz Saray liderleri önceki politikalarını gözden geçirmeye ve bu tekfirci grubun tepesinde değişiklikler yapmaya çalışıyorlar. Son 12 yılda, kamuoyu ve medya, el-Culani'nin dünyanın en korkunç teröristlerinden biri olarak resmedildiğini gördü. Onu desteklemek Washington için siyasi olarak maliyetli olabilir ve iç ve bölgesel muhalefet dalgalarına yol açabilir.

HTŞ, Batı destekli Özgür Suriye Ordusu gibi bazı sözde ılımlı gruplar henüz Suriye'deki gelişmelerin dışına çıkarılmadığında kara listeye alındı. Ve şu anda, Kürt milis grupları, Türkiye'nin hassasiyeti nedeniyle ABD'nin çıkarlarını gerektiği gibi gerçekleştiremiyor. Dolayısıyla HTŞ ve IŞİD bir kez daha ABD'nin çıkarlarına hizmet ediyor.

Bu amaçla, geçmiş politikaların temel bir gözden geçirilmesi gerekiyor ve el-Culani'nin yerine farklı figürler getirilmesi, grubun ılımlı bir grup olarak tanıtılmasına yardımcı olabilir ve bu nedenle ona destek sağlayabilir; özellikle de İdlib merkezli grupların en büyük destekçisi olan Türkiye, Suriye ile yakınlaşma çabalarının bir parçası olarak geçen yıl boyunca büyük ölçüde onlardan uzaklaştı. Şam'ın Ankara ile normalleşmesinin koşullarından biri, tekfirci gruplara desteği kesmek ve HTŞ'nin Türkiye'nin sırtından bıçaklaması olarak gördüğü İdlib'in yeniden ele geçirilmesine yardımcı olmaktı.

HTŞ'nin IŞİD'in uyuyan hücreleriyle birlikte güçlendirilmesi, Amerika'nın Suriye petrol ve gazını yağmalamasını sürdürmeye yardımcı olabilir ve Suriye'de yeniden canlanan güvensizlik, Suriye'nin müttefiki olarak Rusya'yı askeri ve operasyonel gücünün bir kısmını Ukrayna'dan Suriye'ye yönlendirmeye zorlayabilir.

ABD'nin HTŞ'ye başvurması, Rusya ve Suriye'nin son haftalarda bu tekfirci grubun kontrolü altındaki bölgelere çok sayıda saldırı gerçekleştirdiği ve teröristlerin ve Batı'nın ciddi endişelerini tetiklediği bir zamanda geldi.

Gelişmelerin seyri, Suriye ordusunun, Rusya'nın ve direniş gruplarının yakın gelecekte geniş çaplı bir operasyonla İdlib'deki terörist grupları sonsuza dek ortadan kaldırmayı amaçladığını gösteriyor ve bu, Suriye'yi yeniden istikrarsızlaştırmak için bu grupları sömürmeye çalışan Washington için maliyetli olabilir. Bu nedenle, Beyaz Saray'ın liderleri HTŞ'yi destekleyerek İdlib'in kurtuluşunun yolunu kesmeye çalışıyorlar; çünkü tekfirciler, Washington'un Suriye hükümetine karşı gelecekteki görüşmelerde Şam'dan ayrıcalıklar elde etmek için tek baskı kaldıracı olmaya devam ediyor.

Teröristler arası bölünme

Teröristler arasındaki farklılıkların ve çatışmaların yeni olmamasına rağmen, HTŞ liderliğindeki derin boşluklar şimdiye kadar görülmemiş bir şekilde gerçekleşti ve bu grubun erimekte olduğunu gösterdi.

El-Arabi El-Cedid'e göre, el-Kahtani'nin tutuklanması, birçok liderin el-Culani'nin politikasına karşı çıkması ve kendilerini El Kahtani'ye benzer bir kaderle karşı karşıya ve Batı koalisyonuyla etkileşim bahanesiyle tutuklanma riski altında bulması nedeniyle grup içinde bölünmeye ve şaşkınlığa neden oldu. Aktivistler, benzer bir kaderle yüzleşmek için sıradaki bir sonraki liderin Cihad İsa eş-Şeyh olduğunu iddia ediyorlar.

Kaynaklar, el-Veys'in talebi üzerine el-Kahtani'nin ev hapsinde tutulmasının, davaya nihai bir çözüm bulunana kadar daha derin bölünmeyi önlemek olduğunu söyledi.

Geçen hafta çıkan haberlerde, Tahrir eş-Şam'ın, 8 üyesini Rusya ve İdlib'deki uluslararası koalisyon için casusluk suçlamasıyla infaz ettiği bildirildi. Bu, grup içinde derin bir boşluk yaratır ve üyeler artık liderlerini dinlemez.

Son yıllarda, İdlibli teröristler birbirleriyle birçok kez çatıştı ve Tahrir eş-Şam'ın üst düzey unsurları arasındaki ciddi farklılıklar, eski yoldaşların şimdi birbirlerine karşı sıraya girdiklerini gösteriyor; çünkü bu insanların bir kısmı hedeflerini gerçekleştiremedikleri ve yıllardır boşta kaldıkları için el-Culani'nin performansından ve yönetiminden memnun kalmadılar. Bu nedenle, el-Kahtani'nin uluslararası koalisyondan yetkililerle görüşmesi, diğer önde gelen üyelerin de HTŞ liderliği için şanslarını denemek istediklerini gösteriyor.

Dış ve iç desteğin azalması, teröristlerin Batı'ya yönelmesinde kilit bir rol oynamıştır.

Şimdi kendilerini teröristlerin rehinesi olarak gören İdlib halkı, performanslarına son derece öfkeli. Haziran ayında İdlib ve Halep banliyö sakinleri bu terörist gruba karşı kitlesel bir gösteri düzenleyerek İdlib halkı arasında yeri olmadığını bir kez daha gösterdi.

Türkiye'nin desteğini kaybeden ve halkın meşruiyetinden yoksun olan HTŞ, diğer terörist gruplar gibi, ölmekte olan bedenine daha uzun yaşamak için yeni bir hayat enjekte etmek için yeni bir kurtarıcı arıyor.

HTŞ'nin son aylarda kuzeydeki bölgelere düzenlediği insansız hava aracı saldırıları, gücünü göstermek ve Batı'ya bu grubu tekrar desteklerse Suriye sahasında piyade olarak hareket edebileceklerinin sinyalini vermek için gerçekleştirildi.

El-Kahtani'nin tutuklanması, HTŞ'nin hayatında önemli bir noktaya işaret etti; çünkü grup, ideolojisindeki veya sadık güçlerindeki değişim nedeniyle son yıllarda ciddi bölünme yaşadı. El-Kahtani davasının sonuçlanmasından sonra, terörist grubun bünyesinde birçok tasfiyenin ortaya çıkması kuvvetle muhtemel. Bu boşluklar, Suriye ordusuna ve müttefiklerine ülkedeki bu teröristlerin kökünü kazımak için uygun bir fırsat sunuyor.

Kudüs Haber Ajansı - KHA