ABD merkezli Axios ajansı yakın süreçte Rusya’nın Primorsky bölgesinde başlayan ve Çin dahil 13 farklı ülkeden askerlerin katıldığı Vostok 2022 tatbikatını hatırlatarak, “Bu güç gösterisi, küresel güç dengesinin ABD aleyhine devrildiğini açıkça yansıtıyor” dedi.

Rus ve Çin güçleri önceki gün Rusya'nın uzak doğusunda yedi gün sürecek büyük bir askeri tatbikata başladı. Bu arada Rusya, Ukrayna'daki savaş alanında konuşlandırmak için İran'dan bir grup insansız hava aracı aldı.

Axios’a konuşan Çinli bir diplomat İran ve Rusya gibi ülkelerle ilişkilere atıfta bulunarak, ABD'den yaptırım ve baskıyla karşı karşıya kalan ülkelerin birbirine yaklaşmasının doğal olduğunu söyledi.

Axios yazarı Dave Lawler, bu üç ülke arasındaki ortaklığın, derin bağlar veya paylaşılan değerlerle ilgisi olmadığını, daha çok belirli çıkarlar ve Washington'a meydan okumaya dayalı karşılıklı isteğin sonucu olarak ortaya çıktığını vurguladı.

Pekin, Rusya'nın Ukrayna operasyonu konusunda resmi olarak tarafsız olsa da, yetkililer ve devlet medyası sürekli olarak ABD ve NATO'yu suçluyor ve Kremlin'i eleştirmeyi reddediyor. Moskova da, Pekin'in Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Tayvan ziyaretine verdiği güçlü tepkiyi kamuoyu önünde destekledi. İki güç, Kuzey Kore'ye yönelik ABD destekli yaptırımları veto etmek de dahil olmak üzere, BM Güvenlik Konseyi'nde son zamanlarda yapılan bir dizi oylamada güçlerini birleştirdi.

Rusya-Çin uzmanı Alexander Gabuev, Vostok tatbikatına dikkat çekerek, Moskova’nın Ukrayna’da bulunan olağanüstü birliklerine rağmen böyle bir karar almasının altında yatan nedeni açıkladı. Gabuev’e göre Rusya birden fazla satranç tahtasında oynayabileceğini göstermek istiyor.

Tatbikatlara Hindistan dahil çok sayıda ülkenin katılacağı iddia ediliyor. Ancak Rusya dışında Çin’in hem kara hem de deniz tatbikatında en büyük ayak izine sahip olması bekleniyor. Gabuev, “Çin, Batı’nın baskılarına rağmen Moskova-Pekin ilişkilerinin güçlendiğini göstermek istiyor” dedi.

İki ülke arasında yüzde 30 civarında artan ve Batı yaptırımları etkisinin hafifletilmesine yardımcı olan ticaret ağı düşünüldüğünde Pekin-Moskova ilişkilerinin eskiye oranla geliştiğini daha iyi görebiliriz.

“Bu yaptırımlar Rusya’yı özellikle enerji ve yüksek teknoloji ürünleri konusunda Çin’e daha çok bağımlı hale getirecek” diyen Gabuev, bu ticaretin çoğunun ABD dolarından etkilenmediğini vurguladı.

“Çin, Rus operasyonunu desteklemek için silah sağlama konusunda ABD’nin kırmızı çizgisini aşmamış gibi görünüyor” yorumunu yapan ABD basını, Pentagon Sözcüsü John Kirby’nin Çarşamba günü yaptığı açıklamayı hatırlatarak “İran’ın bu sınırı kesinlikle aştığını” vurguladı. Kirby açıklamasında İran insansız hava araçlarının ilk sevkiyatının “Ukrayna'daki savaşta tanıtıldığını" söyledi.

Rusya ve İran arasındaki ilişkilerin daha stratejik bir karakter kazandığını söyleyen batılı bir yetkili, Rusya’nın İran’a eskisinden daha fazla ihtiyacı olduğunu söyledi.

Bu arada Çin’in artan İran petrolü alımları, İran ekonomisinin ayakta kalmasına yardımcı oluyor ve ABD'nin Tahran üzerindeki baskısını azaltıyor.

Kudüs Haber Ajansı - KHA