İran karşıtı yasa tasarısını yönetim kuruluna sunan İngiltere, Fransa ve Almanya temsilcileri, Tahran’ı UAEA'nın üç bölgedeki nükleer faaliyetlerle ilgili sorularına şeffaf yanıtlar vermemekle suçluyor.

Reuters haber ajansına ulaşan belgelere göre ‘yönetim kurulu, ajansla sayısız etkileşime rağmen İran ile yetersiz işbirliği nedeniyle bu üç ilan edilmemiş yerle ilgili güvenlik önlemleri sorunlarının yerine getirilmemesine ilişkin derin endişelerini dile getiriyor.’

Taslak karar, bu haftaki Yönetim Kurulu toplantısında oylanacak. İran dosyasının BM Güvenlik Konseyi'ne havale etme tavsiyesinin hariç tutulacağına inanılsa da böyle bir karar, gerilimi önemli ölçüde artıracak ve muhtemelen 2015 anlaşmasını canlandırmak için devam eden müzakereleri batıracak.

İranlı yetkililer, Tahran'ın çözülmemiş sorunları çözmek için teşkilatla tam işbirliği yaptığını ve UAEA'nın siyasi olarak tehlikeye atıldığını söylüyor. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatipzate Pazartesi günü yaptığı açıklamada, İran'ın yönetim kurulu toplantısından çıkacak kararlara göre hareket edeceğini vurgulamıştı.

UAEA Başkanı’nın İsrail ziyaretine tepkiler sürüyor

Pazartesi günü ilerleyen saatlerde, İran Atom Enerjisi Kurumu (AEOI) Başkanı Muhammed İslami, ajansın İran düşmanları tarafından sağlanan raporlara dayanarak karar verdiğini ve Tahran'ın UAEA tarafından yöneltilen sorulara doğru cevaplar verdiğini söyledi. İslami açıklamasında, UAEA Genel Direktörü Rafael Grossi'nin İsrail işgali altındaki topraklara yaptığı ziyareti eleştirdi.

İsrail rejimi bu ziyarette Grossi’yi açıkça İran'ın nükleer programını kınamaya çağırdı. Rejimin Başbakanı Naftali Bennett Salı günü Knesset'e yaptığı küstah açıklamalarda, İsrail'in UAEA Yönetim Kurulu'nun İran'ı şiddetle kınamasını ve "ağır bir bedel ödeyeceğinden" emin olmasını beklediğini söyledi.

İran Parlamentosu’nun Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu Başkanı Vahid Celalzade Salı günü yaptığı açıklamada, UAEA Başkanı Grossi’nin İsrail işgali altındaki topraklara yaptığı ziyarete tepki gösterdi ve ajansın "teknik olmaktan ziyade siyasi bir örgüte dönüştüğünü" bir kez daha kanıtladığını söyledi.

Batılı ülkelerin müzakerelerde istediği sonuçları alamaması ve İslam Cumhuriyeti'nin taviz vermemesinden dolayı, UAEA’nın İran üzerinde bir baskı aracı olarak kullanıldığını belirten Celalzade, bu duruma karşı güçlü bir yanıt vereceklerini ifade etti.

Rusya: Bu karar son derece şüpheli

Öte yandan Rusya’nın Viyana müzakerelerindeki temsilcisi Mihail Ulyanov, İran’a karşı hazırlanan karar taslağına tepki gösterdi.

Ulyanov sosyal medya hesabı Twitter üzerinden yayımladığı mesajında “Viyana’daki Batılı katılımcılar, UAEA Yönetim Kurulu’nun oturumunda kabul edilmek üzere İran hakkında bir karar taslağı sundular. Nedenleri bilinmemesine rağmen, kararın olağanüstü güvenlik sorunlara çözüm bulmanın en iyi yolu olduğuna inanıyorlar. Son derece şüpheli” dedi.

Gharibabadi: Karar alınsa bile bir bağlayıcı olmaz

İran’ın eski UAEA elçisi Kazım Gharibabadi de Grossi’yi hedef alarak, siyasi gündemden uzak durması konusunda uyarıda bulundu. Ajansın, UAEA Yönetim Kurulu’nun toplantısına 2 ayrı rapor sunduğunu ve bunlardan birinin Tahran'ın nükleerle ilgili yükümlülüklere uyumunu, diğerinin ise Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması’na uyumunu kapsadığını vurgulayan Gharibabadi, “ikinci raporda Tahran’ın bazı bölgelerde nükleerle ilgili faaliyetlerini gösteren belgelere sahip olduklarını iddia ettiler ve İran'ı teşkilatla işbirliği yapmaya ve konuyu netleştirmeye çağırdılar. İran İslam Cumhuriyeti de teşkilatla iyi niyetle ve şeffaflık temelinde işbirliği yaptı” dedi.

Şu anda İran Yargı Başkanı'nın Uluslararası İlişkilerden Sorumlu Yardımcısı ve Ülkenin İnsan Hakları Yüksek Konseyi Sekreteri olan Gharibabadi, İran'ın bir veya iki yerde çok az miktarda nükleer parçacık bulunmasının ardından UAEA'ya yeterli açıklamaları sağladığını belirtti.

Gharibabadi “UAEA'nın konuyu büyütmesinin ve gündeminin üst sıralarına koymasının iki ana nedeni olduğunu düşünüyorum. Bunun bir nedeni, ABD, bazı Batılı ülkeler ve Siyonist rejimin teşkilata uyguladığı sürekli siyasi baskıdır” dedi ve İsrail'in kendisinin Nükleer Silahların yayılmasını Önleme Anlaşmasına imza atmadığını belirtti.

UAEA Başkanı Grossi'nin "inkar edilemez derecede güçlü siyasi eğilimlere" sahip olduğunu vurgulayan İranlı yetkili, tüm UAEA raporları ve yetkililerinin, siyasi yaklaşımlarından etkilendiğini söyledi.

UAEA kararlarının kabul edilse bile yasal olarak bağlayıcı olmadığını belirten Gharibabadi, “Batılılar bu politikleştirilmiş eylemle ilgili kararlarını verdiler. ABD bunu destekledi ve hatta bir karar taslağı hazırladı ve bunu müttefikleri aracılığı ile UAEA Yönetim Kurulu üyeleri arasında dağıttı. Eylemlerinin ne kadar yıkıcı olabileceğini ve masadaki inisiyatiflere ciddi şekilde zarar vereceklerini biliyorlar. Dolayısıyla böyle bir karar durdurulamıyorsa, mimarları geçiş maliyetini üstlenmelidir” dedi.

Kudüs Haber Ajansı - KHA