Avusturya’nın başkenti Viyana’da devam eden İran ile 4+1 ülkeleri arasındası nükleer müzakerelerin yaşanan yoğun görüşme trafiğinin ardından, anlaşmayla sonuçlanmasının bir an meselesi olduğu bildirildi.

Al Khanadeq’te yer alan haberde, ABD açıktan yeni anlaşmayı görmezlikten gelse bile kapalı kapıların ardında yeni anlaşma üzerine mütabakat sağlanmış olduğu belirtildi.

Haberde, ABD yönetiminin Nükleer anlaşmaya yönelik tutumuyla Demokratların düşüşe geçen popülaritesini de hesaba katarak yaklaşan kongre seçimlerinde kamuoyuna hayali bir zafer sunmak istediği belirtildi.

Reuters’ın aktardığı haberde, Tahran ile Washington arasında varılacak nükleer anlaşmaya ABD ve İsrail’in tutuklu ve casus takası gibi konuları da eklemek istediği kaydedildi.

İran Nükleer Başmüzakerecisi Ali Bakıri Keni ise, bu bilgiyi yalanlayarak, görüşmede nükleer programı dışında hiçbir maddenin masaya yatırılmadığını bildirdi.

Al Khanadeq’in işgili kaynaklara dayandırdığı haberine göre anlaşmanın en önemli maddeleri şöyle:

-İran hakkında alınmış 1600 karardan 1400’ünün kaldırılması. Geri kalan 200 karar ise insan hakları ile Filistin ve Lübnan'daki direniş güçlerine yapılan yardıma ilişkindir.

- İmam Hamaney’in ofisindeki şahıslar ve Mustazaflar müessesesi gibi kurum ve kişilere yönelik alınan yasak kararlarının kaldırılması.

-İslami Devrim Muhafızları'na yönelik yasağın kaldırılması.

-Mali ve ticari hareketlilik gibi Merkez Bankasının kapsam alanına giren her şeye yönelik alınan yasakların kaldırılması.

-Günlük kotası 2 milyon 100 bin varil olan İran petrolünün ihracatı üzerindeki ambargonun kaldırılması.

- İran bankalarına yönelik uygulanan ambargonun kaldırılması.

- İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisî ve diğer yetkililere yönelik yasakların kaldırılması.

- İran’ın petrol ve diğer enerji kaynaklarından elde ettiği ve Kuzey Kore, Türkiye, Çin, Hindistan, Afganistan ve bazı Avrupa ülkelerinde dondurulmuş olan 50 ila 90 milyar dolar arasındaki gelirin serbest bırakılması.

Nükleer müzakerelerde elde edilen ilerleme doğrultusunsa Güney Kore geçtiğimiz haftalarda bankalarında bulunan ve İran’a ait olan 7 milyar doların 3 buçuk milyarını serbest bırakacaklarını açıkladı.

Ayrıca ABD tarafı, Tahran'ın talep ettiği iyi niyet gösterisi çerçevesinde bazı şartlarını geri çekti ve İran'da askeri olmayan nükleer alanda çalışan yabancı şirketler için muafiyet ilan etti.

Buna karşılık varılacak anlaşma çerçevesinde İran’ın yüzde 60 oranına ulaştıktan sonra uranyum zenginleştirme oranını yüzde 3,7'ye indirmesi bekleniyor.

Bununla birlikte Kum’da bulunan Fordo nükleer tesislerinin faaliyetlerine kısıtlamalar getirilmesi, altıncı nesil santrifüjlerin çalışmasının durdurulması ve diğer nesillerin santrifüjlerinin sayısının azaltılması gibi hususlar İran’dan talep edilecek.

Anlaşmayla birlikte İran Parlamentosu’nun NPT olarak bilinen Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşmasına Ek Protokolünün askıya alınmasının söz konusu olması bekleniyor.

Anlaşma çerçevesinde İran’ın uçaklarını yenilemek istediği bilinirken, İran da iyi niyet göstergesi olarak ABD ile doğrudan görüşmeye hazır olduklarını açıkladı.

ABD’li uzmanlara göre, İran uranyum zenginleştirme programına devam etmesi durumunda, 1 ay sonra atom bombası üretme seviyesini yakalamış olacak.

İran, Nevruz bayramında halka nükleer anlaşma konusunda iyi haberler duyurmayı planlarken, siyonist İsrail Başbakanı Bennett ise, nükleer anlaşmanın yakında beklendiğini, ancak bu anlaşmanın önceki anlaşmadan daha zayıf ve kısa ömürlü olacağını iddia etmişti.

KHA