ABD merkezli Axios haber ajansına göre ABD İran’a gönderdiği mesajda “beyan edilmemiş nükleer faaliyetlerine ilişkin Birleşmiş Milletler (BM) soruşturmasını, 2015 nükleer anlaşmasının yeniden canlandırılması sürecine bağlaması halinde yaptırımların kaldırılmasının gecikebileceğini” söyledi.
Haber ajansı, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) soruşturmaları konusunun, 2015 nükleer anlaşmasına geri dönüşü engelleyen iki engelden biri olduğunu belirtti.
Ajansa konuşan ABD'li bir yetkili, "İranlılara, bunu UAEA ile çözmenin kendilerine bağlı olduğunu ve bunu yeniden uygulama gününe bağlamak için hiçbir neden olmadığını söyledik. İran bunu yaparsa, yaptırımların kaldırılması gecikebilir” dedi.
Axios haberinde Tahran’ın, gelecekte ABD'nin anlaşmadan bir kez daha çekilmesi durumunda da garanti talep ettiğini hatırlattı. Ajansa göre ABD'li yetkili, Biden yönetiminin İranlılara gelecekteki yönetimlerin ellerini bağlayamayacağını açıkça belirttiğini söyledi.
UAEA geçtiğimiz mayıs ayında İran'da Ajansa bildirilmeyen 3 yerde tespit edilen nükleer bulguların olduğunu iddia etmişti. Söz konusu iddiaların ardından Ajansın Yönetim Kurulu İran'a karşı karar almıştı. Tahran ise yeni bir nükleer anlaşma programından önce UAEA araştırmalarının kapatılmasını talep ediyor.
Yetkililerden anlaşmanın uygulanış süreci hakkında önemli açıklama
AB tarafından sunulan nükleer anlaşma taslağına göre, anlaşmanın uygulanması birkaç aşamada gerçekleşecek. Axios taslak hakkında bilgi sahibi olan kaynaklara dayandırdığı haberinde, tarafların ancak atmayı taahhüt ettikleri adımların tam olarak uygulanmasından sonra bir sonraki aşamaya geçeceğini söyledi.
Müzakerelerin üçüncü aşamasına dikkat çeken Axios, “Bu aşamada İran'ın nükleer programı üzerinde uygulanan tüm kısıtlamalara son vermesi ve nükleer tesislerinde UAEA denetiminin yeniden başlaması bekleniyor” dedi.
Buna karşılık ABD’nin, İran'a yönelik tüm ikincil yaptırımları kaldıracağı ve İran'la nasıl iş yapılacağı konusunda özel sektörle ilişki kurmak da dahil olmak üzere başka adımlar atacağı belirtildi.
“UAEA soruşturmaları kapatılmasa bile İran’a yönelik yaptırımların hafifletilmesi, anlaşmayı yeniden canlandırma konusunda İran’ı teşvik edecek” diyen ABD’li yetkililer, Tahran’a yönelik yaptırımların bir kerede kaldırılmayacağını, anlaşmanın adım adım uygulanacağını vurguladı.
Kudüs Haber Ajansı - KHA